“Alexander Paspatis?in Osmanlı Çingeneleri Üzerine Bir Etüd adlı eseri belki de alanı içerisinde yapılmış en iyi çalışmadır. Nedenlerine gelince: Paspatis?in İstanbul?da Fransızca olarak yayınlanan kitabında bir çok dil kullanmıştır derdini anlatabilmek. Kimi zaman ingilizce, kimi zaman grekçe kimi zaman da türkçe (arap harfleriyli) açıklamalara yer vermiştir. Kitabın ilk baskısı grekçe yapılmıştır. İstanbul baskısı 650 sayfadan daha fazladır. İlk 150 sayfa içinde teorik bilgiler vermekte, son sayfalarında minik bir sözlük ve sözlü tarihten birkaç örnek bulunmaktadır. Aradaki yaklaşık 500 sayfalık bölüm ise derlediği sözcüklerin bir etimolojik çalışması gibidir. Bu yanıyla benzersiz bir çalışmadır.
Kitabın niteliği ve taşıdığı içerik gözönüne alındığında günümüz Türkçesine kazandırılması bir hayli zor bir eser olarak karşımızda durmaktadır. Asıl işi kimya/ecza olan Paspatis, Kavala doğumludur. Paspatis?in bunun dışında bilinen bir eseri ise yine aynı yıllarda yayımlanmış İstanbul topografyasındaki Bizans eserlerini anlatan ve gravürlerle süslenmiş diğer kitabıdır. Bu çalışmada 1870 yılında basılmış orijinal kopyadan yararlandım. Kitabın son bölümlerinde bulunan yaklaşık 30 sayfalık bir sözlüğü motomot Türkçe?ye dönüştürdüm. Üzerinde çok daha fazla zaman harcamak ve çok daha titizlikle çalışmak gerekmektedir. Bu çalışmanın sadece bir müsvedde olarak ele alınmasında yarar var.” Sinan ŞANLIER
_______________
kioles köle
shehi tür, şey
mesali havlu
levavado levavdovava
u ve, ameya, tumeya, meya, tuya
arkitchla kalay, ghala (as), kalai, kasliri
nilai yaz, adj. nilaieskoro, tomuzi (as)
murdal söndürmek
bughliravava yaymak, sermek, p. bughlihovava
tchik dava aksırmak, öksürmek
tchik aksırık, öksürük
krokidi bez parçası, üstüpü
gadjo yabancı, adj. gadjano, d. gadjaro, gadjuni tori (as), dirtchüne
(as), perghül, adj. perghulano
isom var olmak, isinom, asti (as)
tank dar, sıkı
djangava uyandırmak, c. djangavava, p. djanganiovava
ful dışkı, pis şey, khendo, gus (as)
oghi dava souk vermek
bi maseskoro zayıf
moh yüz
kholiterava gücenmez, darılmak, kholasailotar, djungaliovava
kerava yapmak, meydana getirmek, kerdilas, c. kerghia kerava, leker
(as) kerami (as)
shundo ünlü
fanari fener, liman feneri, fenghiardo
kaluya yük, ağır yük
varo aynı cinsten, ala (as)
kinioibe yorgunluk
khino yorgun, yorulmuş
khinoiovava yorulmak, tchiniovava
________________________________________
firaghos doğan, şahin
kosa yalan, yanlış, farkya, kalidj (as)
kalb sahte
djuvel dişil, kadına ilişkin, djuvl, adj. djuvliakoro, djuvlikano
manushni kadın, romni, d. romnovi, gadji, d. gadjori
paravava yarmak, p. pariovava, paravghiovava
vudara pencere
shastir nal, demir, kılıç, adj. shastirskoro, shasturno, lui (as)
naltchas at nalı, nal petalo, nal agori (as)
bandava kapamak, c. banli kerava
akhenghi bayram, doğum günü
yak ateş, adj. yagalo, yagakoro, eg (as)
patrin yaprak, fillo, tchilo (as)
bobi bakla d. bobolia
pakiano bağlı sadık
bunista hayvan dışkısı, gonoi, gosho, goshno
tchitchinia kuş gübresi
tchitchinia kerava
shila ateş, coşkunluk, treska, beri (as)
zarbuna çığırtma, duruvliakoro çığırtmacı
kheli incir, kheliengoro
katlo iplik, katlengoro, tav, taveskoro, def (as)
katava eğirmek, iplik haline getirmek
rakli kız çocuk, tchai, tchei, d. tchaioro, adj. tchakoro, djaghi (Tok.
Çin), lavti (as)
sanno son, bitiş, adj. sannes
bukla, kapaklı şişe, şişe
okia ok
luludi çiçek, tchitchek (as)
leniakoro ırmak nehir suyu
________________________________________
kas kuru kaseskoro
denilipe delik
bilava eritmek, p. bilaniovava
khani çeşme, tcheshme (as)
zor güç, zorlu, zoralibe
vesheskoro ormancı
vesh orman
shastireskoro demirci
priano zina yapan
piriaibe zina
zoralo güçlü, zorlu ghaim (as)
astarghia kerava gücünü artırmak, sağlamlaştırmak
bakht talih, gelecek, şans d. bakhtori, adj. bakhtalo
khuva çukur
denilo deli deniliovava, lüvali (as)
ukhkiava ezmek
bov fırın
berul çatal, buneli
kiri karınca, adj. kirialo
boveskoro fırıncı, fırın işleriyle uğraşan
vighna ateş ocağı
sudripe serinlik, soğuk, soğuk algınlığı
sudro serin
piskhula püskül, saçak
kurava vurmak, basmak, tapdava, tchalavava, vahem (Tok. Çin)
vehirüm (as)
dar ürküntü, ani korku
pral kardeş, d. paraloro,
salo baldız
eskidjis eskici
________________________________________
shil soğuk, adj. shilalo, sii (as), silalo (as)
kerül peynir, adj. keralengoro, tchelalo, pendir (as)
tchikat alın, yüz
murava sürtmek, sürtüşmek p. morgihovava
meive (as) meyve
djiali duman
konoi gübre, sipindi (as)
katli iğ, şeytan minaresi, minare külahı
risini
pudino tüfek, çakmak
ghel uyuz hastalığı, khanitri (as)
ghelalo uyuz kimse
murslı erkek çocuk, delikanlı d. murshoro, raklo, d. rakloro, gor (as),
kur (as)
manriclo çörek
paghosaliom dondurmak
akarava inlemek
tar diş eti
kotch diz, tchidini
purga ekin demeti
buzia buz, dondurma
koro düz bardak, d. kororo, adj. koreskoro
guruveskoro kar topuk demiri (kapı ve pencerelerde)
ghandi boğaz, gerdan
vrangulo yutak, boğaz
verkhetula serpmeç, su serpmek için fırça (kiliselerde)
dudum su kabağı
sheralo sarımsak dişi, sarımsak
boldoni dümen
kil iç yağı, yağ
________________________________________
baro büyük, comp. bareder
baribe büyüklük, yüce
ami (as) büyük anne, baba, babo, d. baboritcha
papus büyük baba, bapir (as)
kilalo yağlı, parvardo, yağlamak, (?) p. parvarghiovava
khandjiovava kazımak, kaşımak
masha sistre
Balamo yunanlı, adj. balamano, balameskoro
Balamni yunanlı kadın
kukkudi dolu (meteoro…)
darav nar, rattvalo, khinar (as)
daravin nar ağacı
zamba kurbağa, bogh (as)
tulo iri, kaba, p. tuliovava
kabinioibe gebelik
pukibe değeri düşüklük, kabalık
sastiarava iyileştirme, p. sastiovava, sagh leker (as)
uryavava giydirmek
yongari gitar
sirkarfia elbise, uryaibe, yismuta
lodava oturmak, ikamet etmek
lover balta, adj. tovereskoro
manusheskere dant fasulye
vutcho yüksek comp. vutcheder, vetchun (as)
surulas obua (zurna yerine ?)
vutchipe yücelik, yükseklik
tchar ot, drap, adj. drabengoro, ghas (as),
lavadia ot çeşidi
tcharialo otlu, çayır
tchariengoro kökçü, kökçü dükkanı
________________________________________
ora saat, vakit
yitch dün, hidja (as)
vent kış
venteskoro kışlık, kışa ilişkin
manush adam, d. manushoro, adj. manushicano, manusheskoro, maro,
meru (as)
Mandjari macar
ladj utanç, ladjaibe
ladjano utangaç, sıkılgan, ladjavo
klotchika hıçkırık
baski tarla çapası, d. baskisoro, khanliardo
maklo sıvı yağ,
tabardo keten yağı
latchighioskoro iyilik seven, insancıl
kharno alçak gönüllü, saygılı
tchi nem, rütubet
kharnipe alçak gönüllülük
atia burası, bura abl. atar, akatia, avatia, avatiaring
yosmas bilgisiz, cahil
ov o (eril), hui (as)
bashavdo imam
bi bukengoro katı yürekli, merhametsiz
arman beddua, ilenme
kushipe haksızlık, sataşma, sövme, hakaret
kushava sövmek, küfür etmek, hakaret etmek
sazi müzik aleti
tchinkerdo demirci aleti, takım taklavat
goti anlayış
goialo anlayışlı, godiaver, godiakoro
kheskelari karamuk, delice
________________________________________
matto sarhoş, esrik, mamini, matto gargushi, matto koro, zerkhoshi
(as), matticano, mattiarava (ayılmak), p. mattiovava
mattipe sarhoşluk, mattioipe
tchang bacak, adj. tchanguno
baktche bahçe
zerdi (as) sarı
me ben meya
kelibe oyun
terno genç, tarni (as), khurdo
ternipe gençlik, khurdipe, tarnei (as)
loshanipe sevinç
tcham yanak
kelava oynamak, c. kelavava, c. kelghiarava
jouer oyuncu, çalıp oynayan
khamuti boyunduruk
dives gün, dise, disara, disiola, disioibe, dis (as), gam, kharasil
diveskoro gündelik, her günkü
loshano neşeli, loshanutno,
loshaniovava neşeli olmak
djut yahudi, d. djutoro, adj. djutno (mec. tefeci)
grastni kısrak
khasovava ant içmek, leki khami (as) (sövmek)
dji … e kadar, dji khandi
huey adil, doğru
okotia orada, abl. okotar, okaring, otia, abl. ovotia, abl. ovotar,
ovotiaring
tchat leker (as) toprağı işlemek
nashukar çirkin, güzel olmayan, bi shukar
posom yün, adj. posomakoro, peshem (as)
poshomalo yünlü
muskava bırakmak
________________________________________
tut süt, kir (as), pir (as)
tudalo sütlü
tudeskoro sütçü
likhnari lamba
bustiakoro mızraklı süvari
pata kundak bezi, patavo
tchip dil, djip
tasmas kayış, kemer
diklo fena
bughlo geniş, enli
asfa göz yaşı
toibe yıkama
tovava yıkamak, c. tovavava, p. tovghiovava, le do (as)
tcharava yalama,
tchardicane ustengoro dudaklarını yalamak
loko hafif, comp. lokeder
lokipe hafiflik
lik yavaş, likalo, likengoro
ukhiavava kalkmak, yataktan doğrulmak, unghiava, usthiava, isthi
(as), usthi (as)
vusht dudak, d. vusthoro, osht (as)
kholistrava kertenkele
bandipe bağ, zincir, banloipe, p. banliovava, le ben (as)
khendi ayak yolu, tuvalet
shoshoi tavşan, d. shoshoro, adj. shoshano, shoshokoro, ghandürki (as)
limalo salyangoz
verni törpü dekafti
vus keten, adj. vusheskoro
le kakola okumak
troni karyola, tikhev
________________________________________
hamali kitap, defter
dur uzak, comp. duredar, abl. duralduritno uzun
usharibe övgü
usharava övmek
ushardicano
ruv kurt
tchon ay (astr.), tchomut, hiv (as)
lauta lavta
usharibe güreş, savaş
usharava güreşmek, savaşmak
tchamkerava çiğnemek
tchamurdicano
maisa büyücü
kishlo zayıf
kishlipe zayıflamak
vast çengel, d. vastaro, hast (as)
akana şimdi
ker ev, konut, d. keroro, adj. kereskoro, kere, guri (as),
merdo hasta, sayrı, namporeme, nasvalo,
nasvaliovava hasta olmak, nümistü (as)
nasvalipe hastalık, namporema
nere (as) erkek
beddaa beddua
tchingar talihsizlik, bedbahtlık
tchutchi meme (anat.) d. tchutchori, memkor (as)
desto kol, yen (giyisilerde)
bai sap, kulp
khava yemek, c. khakavava, khaderava, p. haliovava, tcharava, khami
(as)
urydibe manto, harmani
________________________________________
piribe yürüyüş, basamak
foros pazar yeri
pirava yürüyüş, yürümek, c. piravava
naltchaskoro nalbant
biav evlenme
bori yeni evli, d. borori
pandrevava evlendirmek
bereskoro denizcilik, denizle ilgili, devryalakoro,
deryavakoro pirdo gemi
deryavakoro lalaska deniz kabuğu
deryavakoro panghiardo deniz yengeci
deryavakoro astardi
khribnos mercan köşkü bitkisi
koraki çekiç, kutula, khartalami, varia, sivri, tchokanos, tchaliardi
akialuni gemi direği
kozakos şilte, örtü
kheviardo ardi döl yatağı
arman dava lanet okumak, kargış vermek
gorko kötü, kharabi (as)
gorkipe ktülük
osür ilaç, em
shufti kavun
baldjan patlıcan
khokamnibe yalan, elki (as)
devryal deniz, mara
fulalo bok, pislik, fulengoro
daı temiz, d. daiori, dale, dola, dade (as)
kilo buğday ölçüsü
anaskerizava düzene koymak, biava
pirpiristra
________________________________________
vasiaveskoro değirmenci
yekpash dives gün ortası, öğlen, nimru
avghin bal, adj. avghinengoro, hünghevin (as)
mo benim, minro, mo (voc.) meki (as)
milia bin
kurmi darı
bashavdi minare
yekpash aratt gece yarısı
avini ayna, dikiliardo, gedalo, yali
tchungalo mutsuz, zavallı, acınacak durumda, bi bakhtalo, bi bahti-
akoro
masek ay, aylık, adj. masekeskoro, masak (as)
kovlipe yumuşaklık, gevşeklik
tem dünya, evren
love para, adj. lovengoro
tal dağ, yüksek
uklisto çok olan
ugliava çıkmak
tumba küçük tepe
sikava göstermek, c. sikavava, p. sikliovava
prasava alay etmek, p. prasaniovava
kotor parça
dantava ısırmak, dişlemek, dantelava, dantarava
dantlipe ısırık
meribe ölü, meri (as)
murdalipe hayvan leşi
mulo(adj) ölü
havani havan
lim sümük
limalo sümüklü, limengoro, burnu akan
________________________________________
kovlo akciğer, kovliovava
maki sinek
khurdi maki küçük sinek, pesi (as)
diklo mendil, kozno
pishava öğütmek (değirmen), c. pishlarava, lepisha
shushliarava ıslatmak, shushliovava
shushlo ıslak, ıslanmış, tünde (as)
vasiav değirmen
merava ölmek
shoshano bıyık
bakro koyun, koyun eti, d. bakroro, bakritcho, adj. bakreskoro,
bakritchano, bakara (as)
lalori dilsiz, lalioravava
djoro katır (attan doğma), djorni
mulano olgun
mulano kerava olgunlaşmak
bero gemi
vif kar, kar beyazı, hiv
shutcho temiz
shutchipe duruluk, temizlik
kanaskerava temizleyici, ayıklayıcı shutchakerava, koshava, c.
koshliarava
nevo dokuz, neve (as)
rutuni burun, nak, khale rutuniakoro kemirgen
folitis fol
raltutno gece toplantısı arrattutno, rattiakoro
khristune noel
kalo siyah, comp. kaleder, ghali (as)
kalaro siyahımsı, kaliardicano
kalibe karalık, siyahlık
kaliarava karartma, p. kaliovava
________________________________________
akhor ceviz
nav isim, ad, nam (as)
pol göbek navugori (as)
rashani rahibe
amaro bizim, emeki (as)
parvarava beslemek
amen biz, bize emi (as)
nevibe yenilik
telis bori yeni evli vahri (as)
akhorin ceviz ağacı
nango çıplak, nangalo
nanghe pinrengoro çıplak ayaklı, yalın ayak nangoldi (as), p. nanghio-
vava, nanghereva
nanghipe çıplaklık
ratt gece, aratti
arattiovel gce boyunca, arattilo, rattilo
aratt yas yasu (as)
biaveliakoro karalık
biaveliovel karartmak
sung koku, adj. sungalo
yak göz, bakış, aki (as)
vando yumurta, ani (as), anu (Tok. Cing)
çeribaşı topluluk lideri
kiribe adak, kurban
purum soğan, adj. purumengoro, bevazi (as)
papin kaz, adj. papinengoro
tchiriclo kuş, d. tchiricloro, tayer (as)
maklitcha zeytin, zeiti (as)
vutchal gölge
kak amca, kakidjalo, tatas, khalo (as)
________________________________________
nai tırnak, naiengoro, nati (as)
mamutno karşılık, karşıt, mamutnano, perdal, perdalutno
sovnakai altın, adj. sovnakuno, zirdlori (as)
kann kulak
sheran yastık, yatak yastığı, d. sheranoro, sirank
sovnakengoro kuyumcu, rupeskoro
rupuibe kuyumculuk
djov arpa, adj. djoveskoro, djev (as)
kokkalo kemik, kharik (as)
karin nerede, nereye
bistrava unutmak
va evet, beli (as)
shunava işitmek, dinlemek
ritchini ayı, adj. ritchiniengoro, hirtch (as)
tulum tulum
pinro açık, korumasız, poravdo
privitchi
pinavava açmak, pinravava, poravava, p. pinriovava
pus saman, d. pusuro
pusen samanlık
puseskoro samancı
manro ekmek, tcham, bocoli, mena (as), malav (Tok. Çin)
tcharavava otlatmak, p. tchariovava
kilo kazık
sarai saray
klimaticha asma dalı
koshnika sepet, sevli, adj. sevliengoro, d. sevlori
dimni pantalon, adj. dimialo, karavana, sosten, adj. sostenialo
ghool terlik
lil kağıt, adj. lileskoro, kaghadi (as)
________________________________________
patranghi pasklya
kalavo paket
para para, d. pararo, müsseri (as)
kiolghelik şemsiye
asavka benzer, denk, eş
basi bahis
sborizava konuşmak, vrakerava
lav söz, laf, vrakeribe
kirvo vaftiz babası, birini br çevreye tanıtan kimse
ulavava pay etmek
nashava yola çıkmak, radava
nakaibe geçit, geçiş, yol üstü
nakava geçmek, c. nikavava, nikava, c. nikal dava
karpuzi karpuz, kherbuzo, kharbize (as)
astraki hamur, homer
khomereskoro
makti aya, avuç içi
tchoro fakir, yoksul, adj. tchoricano, dev. p. tchoriovava, tchoni (as)
tchororo yoksulcuk
tchoripe yoksulluk
dis ülke, memleket
khel keçi derisi
bezh günah
vule dava
matchengoro balıkçı
ghandi tarak
ghandava taratmak, p. ghantavava taratmak
ghanglinengoro
makava resmetmek, boyamak, c. makavava, p. makliovava
tcholava yolmak, soymak (kabuk)
________________________________________
umblaibe asılma cezası
umblavava asılmak, p. umblavghiovava
berand sırık, tchakala
kurnia tünek
nashavava yitirmek, nashav kerava, p. nasahavghiovava
dad baba, d. dadaro, babo (as)
djeno kişi, herhangi biri
paro ağır, zahmetli,
paribe ağırlık
tchuma çok kötü kimse
rür ossuruk
rüralo ossurgan
khurdo küçük, d. khurdoro, comp. khurdeder, tikno, comp. tikneder
tchel çiçek hastalığı, firengi, adj. tchelalo, khurik
ongoni küçük çocuk
ushlerava yoğurmak
khandi az, com. khanroritcha çok az
darano korkak
astalo kuruş, cimri, eli sıkı, bughlo
karakashka saksağan, alaca karga
polia altın para
pinro ayak, d. pinroro
pirnango çıplak ayaklı, bav (as), gur (as)
bar taş, kum, d. bararo, baruli, vat (as)
barano taşlı, kumlu, bareskoro
dombos kazık, piren, tchopania kerava kazığa bağlamak
beshavdo pilav
beli ayak, direk, destek
klashta küçük pense, maşa, ksillavi, paravdi
tchupni ağızlık, pipo, adj. tchupniakoro
________________________________________
pusavava delmek
pusaibe iğne batması, böcek skması
perno meme ucu
pani kerava işemek, tchoravava
tchiibe etene
tovava yerleştirme
sanidi tahta
duzi düz
perdo dolu, dolgun, d. perdoro, p. perghiovava
rovava ağlamak, rovti (as), rovem (Tok. Çin.)
brshin yağmur, brishindo, varsundi (as)
po daha
azom birçok
brishindeskoro yağmurlu
boshka cep, çuval, adj. boshkiakeri, djebba
burnek avuç içi, bir avuç dolusu
djar kıl, tüy, adj. djarialo
domuk yumruk
agor hiç, log. agore, abl. agoral
ambrol armut, harmo (as)
ambrolin armut ağacı
grahos bezelye
rivit nohut
matcho balık, d. matchoro, matcha (as)
tchiros tuzlanmış balık, çiroz
kolin göğüs, akciğer, sin (as)
piperi kara biber
papai elma, adj. pabengoro, sev (as),
haiva ayva, sev (as)
pabalin elma ağacı
________________________________________
biava yumurtlamak, meydana gatirmek
purt köprü
dar kapı, vurdar, adj. vurdriakoro
uryava taşınmak, ev taşımak, urydava
bazin parça, kısım
piri çanak, çömlek, testi, d. pirori, adj. pirengoro, takhtai
zumi et suyu
katyhki, khendiardo
gudlo dudum bal kabağı
djuv bit
djuvalo bitli, p. djuvliovava bitlenmek
kuro tay
kaghni tavuk, tchiricli, djimari (as)
tchavri piliç
travla semiz otu
so neden, niçin, sostar
kerno çürük
kuntia itiş
livado çayır
avkos ilk, birinci, avgutno
lava almak, p. liniovava
pashe yakın, pashpashe, abl. pashal, pasho, adj. pashalutno, nelag (as)
boftcha sıkma makinesi
rashai papaz, din adamı
rashani kadın papaz
moliskerava dua etmek
pardi alınmış, tutlmuş
astaribe alınma, tutulma, ele geçirilme
damia ceza evi, hapisane, kotesh
damiakoro mahpus, tutklu
________________________________________
khor derin
lubni orospu, fuhuş yapan, priani, karkhani, kelavda
erik erik, kilav, heli (as)
erikin erik ağacı, kilavin
apurnes erik kurusu
asfo dağ eriği, gulo
kandino pis kokulu, kandiniko, kandiniovava pis kokmak
kan pis koku, kanilipe
temeskoro
pushum pire, adj. pushumano, pushumengoro, ghetch (as)
kar d. karoro, lokatchi, sakarina
mintc d. mindjori, shilali, paravdi
kandava pis kokmak, c. kaniarava, p. kaniovava, ghehano (as)
khaning su kuyusu, adj. khaningakoro,
zemzenieskoro
likhevi djiv tahta kurusu
pumb irin, rimi (as)
pumbalo irinli
kanna ne zaman
kava hangi, ne, savo, so
kayek biri, kanek
pori kuyruk
kon kim
pihtri kazıma aleti, rondiardo
drak üzüm, adj. drakengoro, drek (as), mevush (as), porik, adj.
porikeskoro, chamik, adj. tchamikengoro
ghedino tıknaz
sherava man yeniden çağırmak, c. sheravava man
muntava traş etmek, c. muntavava, muravava
tchalo tok, tıka basa doymuş
________________________________________
tchalarava karnını doyurmak, p. tchaliovava
kermuso sıçan, mishakos, mushk (as)
lokani tırmık, bahçe tarağı
lin akarsu yatağı, arık
paruibe yedek elbise, elbise değiştirmek
sudriovava soğuk almak, üşümek, shilaliovava
lebe bakmak
dakarni kraliçe, kralitcha
perava doldurmak, berti leker (as)
peribe doldurmak
nevkereva yenilemek, değiştirmek
anglal dava yanıtlamak, karşılık vermek
atchava kalmak, terghiovava
tchovekhano hoş, sevimli, adj. tchovekhaneskoro
tchovekhanibe hoş görünme (?)
tchovekhaniovava
baravalo zengin, baravalicano, manghineskoro
baravalipe zenginlik, manghin
kesindia gülünç
hitch bir şey, hiç
asibe gülme, gülüş
asava gülmek, c. asavava, p. asaniovava, khastiri (as)
rizos eğlenme, eğlence
len dere, d. lenori, shat (as)
panieskoro musluk
dakar kral, kralis
tchidino marul, adj. tchidineskoro
vuzia saz, kamış
pekibnaskoro kebapçı
lolo kırmızı, loliovava, lohori (as)
________________________________________
loliardo allık
lolipe kırmızılık, kızarmak
ladjava utanma, utanmaktan yüzün kızarması, c. ladjavava, c. lad-
jav kerava, p. ladjaniovava, ledji (as)
dakarano krala ait, dakaricano, dakareskoro, dakarutno
dakaribe krallık
moskovis rus, rusyalı, moskov
gono çuval, torba, adj. goneskoro, kaliardo
sasto temiz
astarava yakalama, p. astarghiovava
melalo kirli, pis,
melaliovava kirlenmek
londo tuzlu, içinde tuz bulunan, pelonheri
londarava tuz ekmek, tuz koymak
melalipe kir, pis
meliarava kirletmek
paraven selalamak, selam vermak
tchervuli ayak sandalı, sandalet
ratt kan, lur (as)
dingla kolan
pivavitcha sülük
rattvalo kanlı
bi …siz, …sız
sastipe esenlik, sağlık, vestipe
muli sucuk
goi kalın sucuk, adj. goiakoro
vesto …den başka
dukhkiava atlamak, p. dukhkiniovava, djanemi (as)
sapuni sabun, adj. sapunieskoro, toviardo, voy. toviarava
trivoni testere, bıçkı
________________________________________
shuko kuru, kurak p. shukiovava (kurumak), shukei (as)
shukiarava kurutmak
shukibe kuruluk, kuraklık
gherevdicano gizli
khulai soylu, zeamet, adj. khulano, rai
brek göğüs, bağır, gutch
lon tuz, lohn (as)
zen eyer, ayak yolu
sungava koklamak
khasloibe ant, yemin, sovel
sapp yılan, adj. sappano, sappeskoro
korkoro yalnız
te eğer, şayet
oriki (as) kendisine ait olan
shondava ıslık çalmak,
shon düdük sesi
simali alamet, işaret
maimuna maymun, adj. maimunakoro, shebaka, maimun (as)
pen kız kardeş, d. penori, beno (as),
sali baldız
kesh ipek, keshano, keshulano, ibishim (as)
trush susmak, trushaibe, s. trushaliovava, adj. trushalo, türsulu (as)
lovizava özen göstermek
biaveli akşam, biaveliokoro
shubari asker
kam güneş, d. kamaro, adj. kameskoro, gam (as)
temialo yalnız, yalnız yaşayan
korkoribe yalnızlık
lindr uyku, adj. lindralo, lindrakoro, nendir (as)
sheli onun
________________________________________
sunno düş, rüya
inkav çıkmak, p. nikliovava, c. nikliarava, niglavava, nikilti (as)
purdava üflemek, üfrmek
pishot körük, korik (as), kuradini
duklo rahatsız, acı çeken
triak ayakkabı, albena, uryadino
atcharava iç çekmek
pov kaş, ghash (as)
kasuko sağır, kulakları tıkalı, dev. s. kasukiovava, ghari (as)
musso fındık sıçanı
tasava soluğunu kesmek, c. tasavava, p. tasavghiovava
pumbaliovava ürün toplamak
opre yukarı, üst, vati (as)
kasukibe sağırlık
tutos tütün, tutni, tuv
salan masa, yemek masası, sini
abrashi leke
siibnaskoro terzi, biçici
kfur topuk, ökçe
bibi hala, teyze, bibo, bibio (as), kako, kakidjali
pasterni halı, kilim
boldini, burgu, pripoi
Tatari Tatar
koro kermusso köstebek
sakari sığır, boğa
seso onun gibi
katuna çadır, tente, adj. katuniakoro, tcherga, adj. tchergeskoro
pashlia kerava toprakla uğraşmak
phuv mülk, arazi, yer, adj. phuviakoro, poshik, adj. poshikalo,
poshikakoro
________________________________________
shershik yer keçesi (?)
trashadino korkunç
pelo taşak
shero baş, kafa, adj. sheralo, shero
khale-shereskero kızılbaş
to senin, tinro, türki (as)
manuklo sap
tradava germek, çekmek, tchivava, p. tchivghiovava, tchidava, p. tchi-
diniovava
omblal köseği, eksi
pokhtan bez, adj. pokhtaneskoro,
parind çadır bezi (?)
perava düşmek, c. peravava
kritizava traş etmek
kurmi yıldırım, gök gürültüsü
kirpa temizlik bezi
boldava bükmek
sar far her zaman, hep
khasava öksürmek, p. khasaniovava, kohidori (as)
sarro bütün, sü (as)
khas öksürük
doshava sağmak, pishava, le tush (as)
kamnioipe terleme
kamniovava terlemek,
kamno terli olmak
butiakoro çalışkan
lisdraibe titremek
lisdrava titretmek, p. lisdraniovava, kelghiovava
piralo sacayak
tchnur saç örgüsü
________________________________________
kuvava örmek, ördürmek
khokhavava aldatmak, yalan söylemek, p. khavghiovava,
khokhavniovava
arakava bulmak, p. arakliovava
bali dişi domuz
keramidini kiremit
keramidiniakoro kiremitçi
khorakhai, türk, müslüman f. khorakhni, adj. khorakhano,
khorakhaskoro
dusso boru
purgheris baca
muter sidik, idrar, amter (as)
mutrava işemek, muteribe
guruvni inek, inek eti, mangav (as)
usbek serseri, evsiz barksız, mangav
lakho Ulah, Eflaklı, vlakhos
nei vadi
purava elemek, elekten geçirmek, p. purghiovava
zila damar
biknava satmak, p. bikenghiovava, vuknim (as)
avava gelmek, ba (as), pa (as)
palval yel, rüzgar, vai (as)
per karın, işkembe
pereskoro karına dair (işkembeci)
kermo kurt, solucan, d. kermoro, adj. kermalo
karmaliovava kurtlanmak
kesheskoro kermo ipek böceği
vitcha değnek, çubuk
tchatchipe doğruluk
djam (bardak)
mandara sürmek, ilerletmek
________________________________________
tchoraibe para yatırmak, ödeme yapmak
tchorava dökmek
tchorghiovava dökülmek
pivlo dul (m.)
pivli dul (f.)
pivliovava dul kalmak
mas et, masi (as)
tchutcho boş, dev. v. tchutchiovava
tchutchiarava boşaltmak
djibe yaşamak, medjende (as)
ela gelmek, av (vien)
phuro yaşlı, eski, comp. phuredar, adj. phurano, p. phuraniovava,
pünari (as), vidi (as),
res üzüm, d. rezoro
rezengoro bağcı
gav köy, di (as)
gavudno köylü
poravdi şehir, vier (as)
mol şarap, d. molori, adj. moliakoro
shut sirke, shutko
sappni engerek yılanı, sapp
mamui karşısında, abl. mamuyal, voy. oppose gh?arşu (as)
buko göğüs, içeri, d. bukoro, adj. bukeskoro
sigo hızlı, çabuk taro
sigoibe çabukluk
stegle pencere camı
djiavava yaşamak, p. djivghiovava
jam adak, dilek