Etiket: #arkeoloji

Hadrianopolis Kemik Oyun Taşlarının Çok Yönlü İncelemesi

Antik Oyunların Arkeolojik Önemi Karabük’ün Eskipazar ilçesindeki Hadrianopolis Antik Kenti’nde, 2024 yılında gerçekleştirilen kazılarda, 5. yüzyıla ait kemik oyun taşları ortaya çıkarıldı. Bu taşlar, “Ludus Latrunculi” ve “Doudecim Scripta” olarak bilinen Roma dönemi strateji oyunlarına aittir. Arkeolojik bağlamda, bu buluntular, Hadrianopolis’in Roma İmparatorluğu’nun askeri ve kültürel bir merkezi olduğunu doğrulamaktadır.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Deniz Kavimlerinin Gölgesinde Bronz Çağı Çöküşü

Bronz Çağı’nın sonlarında, yaklaşık MÖ 1200 civarında, Doğu Akdeniz’deki medeniyetler dramatik bir çöküş yaşadı. Hititler, Mikenler ve Mısır gibi güçlü devletler ya tamamen ortadan kalktı ya da ciddi şekilde zayıfladı. Bu çöküşün nedenleri arasında “Deniz Kavimleri” teorisi, tarihçiler ve arkeologlar arasında uzun süredir tartışma konusu olmuştur. Bu teori, bilinmeyen kökenli

OKUMAK İÇİN TIKLA

Aspendos’un Hermes Heykeli: Zamanın İzinde Benzersiz Bir Keşif

2025 yılında Antalya’daki Aspendos Antik Kenti’nde bulunan Hermes heykeli, arkeolojik bir buluntu olmanın ötesinde, insanlığın tarih, kültür ve sanatla olan derin bağlarını yansıtan eşsiz bir eserdir. Roma İmparatorluk Dönemi’ne (M.S. 2. yüzyıl sonu – 3. yüzyıl başları) tarihlendirilen bu mermer heykel, hem sanatsal işçiliği hem de taşıdığı anlamlarla dikkat çeker.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Antik Çağın Matematiksel Estetiği

Priene’deki Athena Tapınağı, İyon mimarisinin zarif ve yenilikçi ruhunu yansıtan bir başyapıt olarak, antik dünyanın matematiksel estetik anlayışını gözler önüne serer. M.Ö. 350 civarında inşa edilen bu tapınak, mimar Pytheos’un vizyoner yaklaşımıyla, klasik Helen mimarisinin sınırlarını zorlar. İyon düzeninin karakteristik özelliklerini taşırken, tapınak, 6×11 sütun düzeniyle simetrik bir denge sunar.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Terracotta Askerlerinin Eksik Silahlarının Enigması: Ölümsüz Ordu’nun Şifreli Anlatıları

Terracotta Ordusu, Çin’in ilk imparatoru Qin Shi Huang’ın MÖ 210’daki mezarını koruyan, Xi’an yakınlarında 1974’te keşfedilen yaklaşık 8000 pişmiş toprak heykelden oluşan arkeolojik bir hazinedir. Her askerin benzersiz yüz ifadeleri, duruşları ve detayları, antik Çin’in sanatsal ve teknik ustalığını sergiler. Ancak, bazı askerlerin ellerinde bulunması gereken bronz kılıç, mızrak veya

OKUMAK İÇİN TIKLA

Palmira’nın Kesişim Noktası: Roma ve Yerel Kültürlerin Buluşması

Mimari Bütünleşmenin İzleri Palmira antik kenti, Roma mimarisinin disiplinli estetiği ile yerel Mezopotamya ve Pers etkilerinin organik biçimlerinin bir araya geldiği eşsiz bir sentez sunar. Roma sütunları, simetrik tapınak planları ve anıtsal kemerler, yerel taş işçiliğinin kıvrımlı motifleri ve asimetrik süslemeleriyle birleşir. Örneğin, Bel Tapınağı’nın Roma tarzı korint sütunları, yerel

OKUMAK İÇİN TIKLA

Gordion’un Anıtsal Mezarı: Frig Toplumunun İzleri

Ankara’nın Polatlı ilçesindeki Gordion Antik Kenti’nde, Frig dönemine ait 2.700 yıllık bir kraliyet mezarının keşfi, insanlık tarihinin derinliklerine yeni bir pencere açtı. Bu anıtsal tümülüs, 8 metre yüksekliği ve 60 metre çapıyla, Frig uygarlığının sosyal, kültürel ve siyasal yapısını anlamak için eşsiz bir fırsat sunuyor. Mezar odasında bulunan bronz ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

İndus Vadisi Uygarlığı’nın Çöküşünde İklim Değişikliği

İndus Vadisi Uygarlığı, MÖ 2600-1900 yılları arasında Güney Asya’nın en dikkat çekici medeniyetlerinden biri olarak varlığını sürdürdü. Harappa ve Mohenjo-Daro gibi şehirleriyle tanınan bu uygarlık, karmaşık şehir planlaması, ileri mühendislik ve geniş ticaret ağlarıyla biliniyor. Ancak, MÖ 1900 civarında başlayan çöküşü, tarihçiler, arkeologlar ve iklim bilimciler için uzun süredir bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hierapolis’teki Plutonyum: Ölümün Nefesiyle İnsanlığın Karşılaşması

Jeolojik Gerçekliğin Ritüel Diline Dönüşümü Hierapolis’teki Plutonyum, Pamukkale’nin antik kentinde, volkanik bir fay hattı üzerinde yer alan bir mağaradır. Bu mağara, karbondioksit gazının yoğun bir şekilde sızdığı bir doğa olayıdır. Gaz, havadan ağır olduğu için yere yakın birikir ve küçük hayvanları anında boğar. Antik dönemde, bu fenomen, rahipler tarafından tanrısal

OKUMAK İÇİN TIKLA

Persepolis’in Anıtsal Kapılarındaki Sembollerin Örtük Politik Anlatıları

Persepolis, Ahameniş İmparatorluğu’nun yalnızca tören başkenti değil, aynı zamanda siyasi, ideolojik ve kültürel bir manifesto olarak taşlara kazınmış bir güç sahnesidir. Anıtsal kapılarındaki semboller—boğa ve aslan figürlerinden hediye sunan milletlerin kabartmalarına, lotus çiçeklerinden kanatlı diske kadar—imparatorluğun çok uluslu yapısını, kralın ilahi otoritesini ve toplumsal hiyerarşiyi yüceltirken, örtük politik mesajlarla tebaayı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Urartuların Sulama Kanalları: Devlet Mühendisliği ve Otoriterleşme Arasındaki Derin Bağlar

Altyapı Sistemlerinin Toplumsal Kontrol Mekanizması Olarak Yükselişi Urartuların sulama kanalları, MÖ 9.-7. yüzyıllarda Doğu Anadolu’nun zorlu coğrafyasında tarımsal üretimi dönüştüren mühendislik başarılarıdır. Bu kanallar, Aras, Van Gölü ve çevresindeki nehir havzalarını kapsayan geniş bir ağ oluşturmuş, tarım arazilerinin verimliliğini artırmıştır. Örneğin, Minua Kanalı (Şamram Kanalı), 70 km’lik bir mesafede su

OKUMAK İÇİN TIKLA

Karnak Tapınağı’nın Yeraltı Odaları: Gizemli İşlevlerin Örtülü Kalma Nedenleri

Karnak Tapınağı’nın yeraltı odaları, antik Mısır’ın en büyük dini yapılarından biri olan bu komplekste, hâlâ çözülememiş sırlar barındırır. Bu odaların gizli dini işlevleri, tarih boyunca hem bilim insanlarını hem de meraklıları cezbetmiş, ancak kesin bir açıklama yapılamamıştır. Bu metin, odaların gizemini kuramsal, kavramsal, bilimsel, felsefi, etik, mitolojik, antropolojik, dilbilimsel, tarihsel,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Antik Mısır ve Maya Taş İşçiliğinin Karşılaştırmalı Analizi: Malzeme ve Teknik Farklılıklar

Malzeme Seçimi ve Doğal Kaynak Kullanımı Antik Mısır taş işçiliği, Nil Vadisi’nin bol kireçtaşı rezervlerine dayanıyordu. Kireçtaşı, kolay işlenebilirliğiyle piramitler ve tapınaklar için temel malzeme oldu; ancak daha sert granit ve bazalt, özellikle Giza’daki Büyük Piramit’in iç odaları gibi dayanıklılık gereken yerlerde tercih edildi. Mısır’da taş, çevredeki çöl ocaklarından sistematik

OKUMAK İÇİN TIKLA

Perge’nin Sütunlu Caddesi: Roma’nın Taşlara Kazınmış Düzeni

Antalya’daki Perge Antik Kenti’nin sütunlu caddesi, Roma dönemi şehir planlamasının yalnızca bir mimari unsuru değil, aynı zamanda toplumsal, ekonomik ve kültürel yaşamın damarlarından biriydi. Bu cadde, taşların ötesinde bir anlam taşır; imparatorluğun gücünü, insanın toplumsallığını ve estetik arayışını bir araya getirir. Roma’nın disiplinli şehir planlamasında sütunlu caddeler, hem işlevsel hem

OKUMAK İÇİN TIKLA

İlkel Toplumlarda Hediye Ekonomisinin Sosyal Doku Üzerindeki Rolü

Marcel Mauss’un hediye ekonomisi teorisi, ilkel toplumlarda sosyal bağların nasıl kurulduğunu ve sürdürüldüğünü anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. Bu teori, maddi alışverişlerin ötesine geçerek, hediyelerin toplumsal ilişkileri nasıl şekillendirdiğini ve bireyler ile gruplar arasında bağlayıcı bir güç oluşturduğunu inceler. Aşağıdaki metin, bu teoriyi bilimsel bir bakış açısıyla, ancak edebi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Frigce Kutsal Metinlerde Ana Tanrıça ve Kadın Merkezli Teolojik Dilin İzleri

Frig Dininin Kültürel ve Dini Çerçevesi Frig toplumu, Anadolu’nun MÖ 13. yüzyıl sonlarından itibaren şekillenen ve MÖ 8. yüzyılda siyasi bir güç haline gelen Trak kökenli bir uygarlığıdır. Ana Tanrıça, Frig inanç sisteminin merkezinde yer alır ve Kybele ya da Matar adıyla bilinir. Frigce kutsal metinlerin varlığına dair elimizde yazılı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Zeugma Mozaiklerinin İkonografisi ve Roma Dönemi Kültürel Kimlik Dinamikleri

Zeugma mozaikleri, Roma İmparatorluğu’nun doğu sınırında yer alan bu antik kentin kültürel zenginliğini ve karmaşık kimlik dinamiklerini yansıtan eşsiz bir arkeolojik hazinedir. Fırat Nehri’nin kıyısında stratejik bir konuma sahip Zeugma, Roma, Helenistik, Pers ve yerel Anadolu kültürlerinin kesişim noktasında bulunuyordu. Mozaiklerdeki ikonografik unsurlar, bu çok katmanlı kültürel etkileşimlerin ve kimlik

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kapadokya’nın Yeraltı Şehirleri: Yerin Altına Sığınışın Çok Katmanlı Hikâyesi

Kapadokya’nın yeraltı şehirleri, insanlığın hayatta kalma mücadelesinin ve çevreyle kurduğu karmaşık ilişkinin eşsiz bir yansımasıdır. Derinkuyu, Kaymaklı, Özkonak gibi şehirler, volkanik tüf kayaların oyulmasıyla oluşturulmuş, çok katlı yaşam alanlarıdır. İnsanlar neden yerin altında yaşamayı seçti? Bu sorunun yanıtı, yalnızca iklimsel zorunluluklar veya mistik bir arayışla sınırlı kalmaz; tarih, antropoloji, sosyoloji,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hitit Mitolojisinde Kaybolan Tanrı Miti ve Doğanın Döngüsel Ritmi

Hitit mitolojisinin en çarpıcı anlatılarından biri olan Kaybolan Tanrı miti, doğanın döngüsel yapısını ve bu döngülerin insan yaşamındaki yansımalarını anlamak için derin bir çerçeve sunar. Bu mit, özellikle Telepinu’nun kayboluşu ve geri dönüşü üzerinden, bereketin, mevsimlerin ve toplumsal düzenin sürekliliğini sorgular. Mitin ritüel uygulamaları, Hitit toplumunun doğayla kurduğu bağı ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Çöp Alanlarının Anlatısı: Neolitik Köylerde Sosyal Hiyerarşinin İzleri

Neolitik köy yerleşimlerinde çöp alanlarının analizi, sosyal hiyerarşinin anlaşılmasında güçlü bir arkeolojik araçtır. Çöp, yalnızca atık değil, bir topluluğun yaşam biçimini, tüketim alışkanlıklarını ve güç dinamiklerini yansıtan bir belgedir. Bu metin, çöp alanlarının sosyal yapıyı nasıl aydınlattığını, farklı disiplinlerden beslenerek ve çok katmanlı bir yaklaşımla ele alır. Neolitik toplulukların çöp

OKUMAK İÇİN TIKLA