Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
Maskelerin Doğuşu İnsan, toplumsal bir varlık olarak, günlük ilişkilerinde sürekli bir tiyatro sahnesinde rol oynar. Bu roller, bireyin kendini nasıl sunduğu ve başkaları tarafından nasıl algılandığı arasındaki hassas bir denge üzerine kuruludur. Goffman’ın “ön yüz” kavramı, bireyin topluma sergilediği kontrollü, idealize edilmiş imajı ifade eder. Bu imaj, toplumsal normlara uygunluğu
OKUMAK İÇİN TIKLAMobbing ve iş yeri zorbalığı, iş yaşamında bireylerin psikolojik ve sosyal refahını tehdit eden iki olgu olarak tanımlanır, ancak kavramsal temelleri ve uygulama biçimleri önemli ölçüde farklılaşır. Mobbing, bir çalışanın bir grup veya birey tarafından sistematik, kasıtlı ve uzun süreli psikolojik tacize maruz bırakılmasıdır. Bu süreç, hedef bireyin iş performansını
OKUMAK İÇİN TIKLAKavramların Kökeni ve Çerçevesi Toplumsal cinsiyetçilik, insan topluluklarının tarihsel ve kültürel dokusunda derin izler bırakan bir olgudur. Connell’in cinsiyet düzenleri teorisi, cinsiyeti bir toplumsal düzenleme biçimi olarak ele alır ve bu düzenin, bireylerin günlük pratiklerinden kurumsal yapılara kadar geniş bir yelpazede nasıl işlediğini inceler. Cinsiyet düzenleri, toplumsal rollerin, güç ilişkilerinin
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsan ilişkileri, gündelik hayatta küçük jestlerden büyük fedakârlıklara kadar uzanan bir karşılıklılık ağıyla şekillenir. Bir komşunun getirdiği yemek, bir arkadaşın gönderdiği mesaj ya da bir iş arkadaşının sunduğu destek, bu ağın düğümlerini oluşturur. Hediye teorisi, bu jestleri bir armağanın ritüel niteliğiyle açıklar: Bir hediye, sadece maddi bir nesne değil, aynı
OKUMAK İÇİN TIKLABilincin Sinirbilimsel Temelleri Bilinç, nörobilim açısından beynin karmaşık sinir ağlarının etkileşimiyle ortaya çıkan bir olgudur. Prefrontal korteks, talamus ve parietal loblar gibi bölgeler, bilincin algısal ve bilişsel bileşenlerini destekler. Nöronlar arasındaki senkronize ateşleme, özellikle 40 Hz civarındaki gama dalgaları, bilinçli farkındalığın temelini oluşturabilir. Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) ve elektroensefalografi
OKUMAK İÇİN TIKLAErich Fromm (1900-1980), 20. yüzyılın en önemli sosyal psikologlarından, filozoflarından ve psikanalistlerinden biri olarak, sevgi kavramını yalnızca romantik bir duygu ya da bireysel bir deneyim olarak değil, aynı zamanda insan varoluşunun temel bir boyutu ve toplumsal bağların sürdürülebilirliğini sağlayan bir güç olarak ele almıştır. Fromm’un sevgi teorisi, psikanalitik kökenlere dayanırken,
OKUMAK İÇİN TIKLAKoşullanmanın Kısıtlayıcı Doğası Davranışçılık, insan doğasını çevresel uyarıların ve tepkilerin bir ürünü olarak görür. Skinner’ın yaklaşımı, bireyin davranışlarının ödüller ve cezalar yoluyla şekillendiğini savunur. Bu görüş, insan eylemlerini öngörülebilir bir makine gibi ele alır; her seçim, geçmiş koşullandırmaların bir yansımasıdır. İnsan, bu çerçevede, özgür iradesinden çok, çevrenin ona dayattığı tepkilerle
OKUMAK İÇİN TIKLAİktidarın Görünmez Ağları Foucault’nun iktidar ilişkileri teorisi, iktidarın yalnızca hiyerarşik bir yapıdan değil, günlük pratiklerdeki mikro düzey etkileşimlerden de kaynaklandığını öne sürer. İş yerinde mobbing, bu mikro iktidar pratiklerinin somut bir yansımasıdır. Yöneticilerin veya meslektaşların, bir bireyi sistematik olarak dışlama, küçümseme veya taciz etme eylemleri, iktidarın bireyler arasında asimetrik bir
OKUMAK İÇİN TIKLABireylerin Toplumsal Rolleri Sahneleme Süreci Erving Goffman’ın dramaturgi teorisi, bireylerin günlük yaşamda sosyal rollerini bir tiyatro sahnesinde oyuncular gibi sahnelediğini öne sürer. Bireyler, toplumsal beklentilere uygun kimlikler inşa eder ve bu kimlikleri izleyicilere (diğer bireylere) sunar. Bu süreçte, birey “ön sahne”de idealize edilmiş bir benlik sergilerken, “arka sahne”de daha özgün
OKUMAK İÇİN TIKLAAile, bireyin kimlik oluşumunda temel bir zemin sunar ve bu süreç, farklı kuramlarla açıklanabilir. Erik Erikson’un psikososyal gelişim teorisi, kimliği bireyin yaşam döngüsündeki krizler ve toplumsal bağlamlar üzerinden ele alırken, Judith Butler’ın performatif kimlik teorisi, kimliği toplumsal normların sürekli yeniden üretimiyle şekillenen bir eylem olarak tanımlar. Bu metin, ailede kimlik
OKUMAK İÇİN TIKLAÇalışma hayatında motivasyon, insanın varlık koşullarını anlamlandırma çabasının bir yansımasıdır. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi ve Herzberg’in iki faktör teorisi, bu karmaşık olguyu açıklamak için farklı mercekler sunar. Maslow, bireyin temel fizyolojik gereksinimlerden başlayarak kendini gerçekleştirme hedefine uzanan bir yolculuğunu tanımlar. Herzberg ise iş yaşamındaki memnuniyet ve memnuniyetsizliği, hijyen faktörleri ve motive
OKUMAK İÇİN TIKLAYabancı Kimliğin Antropolojik Kökenleri Heathcliff’in “yabancı” olarak tanımlanan kimliği, 19. yüzyıl İngiltere’sinin toplumsal yapısında ötekileştirilen gruplara işaret eder. Romani kökenli olduğu ima edilen bu karakter, dönemin ırksal ve kültürel kategorizasyonlarına meydan okur. Claude Lévi-Strauss’un saf/hibrit ikiliği, kültürlerin “saf” bir öz taşıdığı ve melezleşmenin bu özü bozduğu fikrine dayanır. Heathcliff, bu
OKUMAK İÇİN TIKLAAbject, insan bilincinin sınırlarında yer alan, ne tam anlamıyla özne ne de nesne olarak tanımlanabilen bir durumdur. Bu kavram, bireyin kimlik algısını sarsan, iğrenme ve reddetme duygularını uyandıran unsurları ifade eder. Beden atıkları, çürüme ya da toplumsal normların dışındaki varlıklar gibi unsurlar, abject kategorisine girer. Bu unsurlar, bireyi kendi varoluşsal
OKUMAK İÇİN TIKLAQualia, yani öznel deneyim, bilincin en derin ve çözülmemiş sorularından birini oluşturur. Bir rengin canlılığını, bir acının keskinliğini ya da bir melodinin duygusal etkisini nasıl deneyimlediğimiz, nörobilimin somut açıklamalarına direnç gösteren bir alan olarak kalır. Bu metin, qualia problemini çok katmanlı bir şekilde ele alarak, bilincin bu paradoksunu anlamaya çalışır.
OKUMAK İÇİN TIKLA“Hansel ve Gretel” masalındaki cadı figürü, Ödipal kompleks bağlamında bastırılmış anne nefreti olarak değerlendirilebilir mi? Bu soru, masalların yalnızca çocuklara anlatılan basit hikayeler olmaktan çıkıp insan bilincinin derinliklerini yansıtan anlatılar olarak ele alınmasını gerektirir. Grimm Kardeşler’in bu masalı, yüzeyde terk edilmiş çocukların hayatta kalma mücadelesini anlatırken, alt metinlerinde aile dinamikleri,
OKUMAK İÇİN TIKLANötralite ve Yönlendirme Arasındaki DengeTerapistin masal yorumu sürecinde nötraliteyi koruması, danışanın öznel deneyimlerini özgürce ifade edebilmesi için kritik bir öneme sahiptir. Nötralite, terapistin kişisel önyargılarını, değer yargılarını veya yorumlarını danışanın anlatısına dayatmamasını gerektirir. Ancak, bu durum terapistin tamamen pasif bir dinleyici olmasını da ima etmez. “Kurbağa Prens” masalındaki dönüşüm teması,
OKUMAK İÇİN TIKLAAntonio Damasio’nun Descartes’in Yanılgısı tezi, modern düşüncenin akıl ve duygu arasındaki katı ayrımını sorgulayan bir dönüm noktasıdır. Descartes’in “Cogito, ergo sum” (Düşünüyorum, öyleyse varım) ifadesi, aklı insan varlığının merkezi olarak yüceltirken, duyguları ikinci plana iter. Damasio, bu ikiliği eleştirerek, akıl ve duygunun birbirinden bağımsız olmadığını, aksine insan bilincinin ve karar
OKUMAK İÇİN TIKLAÇocuk-ebeveyn ilişkilerinde çatışma çözümü, insan ilişkilerinin karmaşık doğasını anlamak için önemli bir alandır. Bu metin, Gottman’ın duygusal regülasyon teorisi ile Rogers’ın kişi merkezli yaklaşımını, çocuk-ebeveyn çatışmalarını çözmede hangi modelin daha etkili olduğunu değerlendirmek amacıyla karşılaştırır. Her iki yaklaşım, bireylerin duygusal süreçlerini ve kişilerarası etkileşimlerini anlamada farklı perspektifler sunar. Gottman’ın teorisi,
OKUMAK İÇİN TIKLASoyut ekspresyonizm, 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıkan, duyguların ve bilinçaltının dışavurumuna odaklanan bir sanat akımıdır. Bu akımın, psikotik bozuklukların teşhisinde bir araç olarak kullanılabilirliği, sanatın insan zihnindeki karmaşık süreçleri yansıtma kapasitesine dayanır. Bu metin, soyut ekspresyonist resimlerin psikotik bozuklukların teşhisinde nasıl bir rol oynayabileceğini, bilimsel, sosyolojik, antropolojik, felsefi, etik ve
OKUMAK İÇİN TIKLAFreud’un Oedipus kompleksi teorisi, Shakespeare’in Hamlet tragedyasında, prensin babasının hayaletiyle olan diyaloglarını anlamak için derin bir analitik çerçeve sunar. Bu teori, bireyin bilinçdışı arzularının, özellikle ebeveyn figürleriyle olan karmaşık ilişkilerinin, davranışlarını ve ruhsal durumunu nasıl şekillendirdiğini inceler. Hamlet’in babasının hayaletiyle karşılaşmaları, yalnızca bir intikam çağrısı değil, aynı zamanda prensin içsel
OKUMAK İÇİN TIKLA
