Etiket: #psikoloji

Özgür İradenin Sınırları: Libet Deneyleri ve Bilinç Üzerine Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Hazırlık Potansiyelinin Keşfi Benjamin Libet’in 1980’lerde gerçekleştirdiği deneyler, insan bilincinin ve özgür iradenin doğasını sorgulayan bilimsel bir dönüm noktası oluşturmuştur. Libet, katılımcıların bir düğmeye basma kararını verdikleri anı ve bu kararın beyindeki elektriksel aktivitesini (hazırlık potansiyeli, RP) ölçerek, bilinçli karar verme sürecinin zamanlamasını incelemiştir. Elektroensefalografi (EEG) ile kaydedilen veriler, beyinde

OKUMAK İÇİN TIKLA

Aile İçi İlişkilerde Anlam Arayışı: Frankl’ın Logoterapi ve Ricoeur’ün Anlatı Kimlik Yaklaşımlarının Karşılaştırmalı İncelemesi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Aile içi ilişkiler, bireylerin kimliklerini, değerlerini ve yaşam amaçlarını şekillendiren temel bir bağlam sunar. Bu ilişkilerde anlam arayışı, bireyin kendini ve diğerlerini anlamlandırma çabasını yansıtır. Viktor Frankl’ın logoterapi yaklaşımı, anlamın insan varoluşunun merkezinde yer aldığını savunurken, Paul Ricoeur’ün anlatı kimlik teorisi, bireyin kendini hikayeler aracılığıyla inşa ettiğini öne sürer. Bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Akran Çatışmalarının Çok Boyutlu İncelenmesi: İşbirlikçi Öğrenme mi, Sosyal Kimlik mi?

tarihinde gönderilmiş tarafından

Okul ortamındaki akran çatışmaları, bireylerin sosyal ve duygusal gelişiminde belirleyici bir rol oynar. Bu çatışmalar, yalnızca bireysel anlaşmazlıklar olarak değil, aynı zamanda grup dinamiklerinin, kimlik oluşumunun ve öğrenme süreçlerinin bir yansıması olarak ele alınabilir. Morton Deutsch’un işbirlikçi öğrenme teorisi, çatışmaların çözümü için yapıcı bir çerçeve sunarken, Henri Tajfel’in sosyal kimlik

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hayvan Metaforlarının İktidar ve Mağduriyet Söylemi Üzerindeki Rolü

tarihinde gönderilmiş tarafından

Hayvan metaforları, insan dilinde ve düşünce yapısında derin bir etkiye sahiptir. “Kurt” ve “kuzu” gibi imgeler, güç dinamiklerini, toplumsal hiyerarşileri ve bireysel konumlanışları anlatmak için sıkça kullanılır. Bu metaforlar, yalnızca dilin süsü değil, aynı zamanda insanların dünyayı anlamlandırma ve kendilerini ifade etme biçimlerinin temel bir parçasıdır. Bu metin, hayvan metaforlarının

OKUMAK İÇİN TIKLA

Duygusal Kapitalizmin Romantik İlişkilerdeki Yansımaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Eva Illouz’un “duygusal kapitalizm” kavramı, modern toplumda duyguların ve romantik ilişkilerin ekonomik mantıkla nasıl iç içe geçtiğini derinlemesine inceler. Bu kavram, aşkın ve yakın ilişkilerin, kapitalist piyasaların işleyişiyle şekillendiği bir çerçeveyi ortaya koyar. Illouz, duyguların bireysel bir deneyim olmaktan çıkarak, pazar mekanizmaları aracılığıyla standartlaştığını ve metalaştığını savunur. Bu metin, Illouz’un

OKUMAK İÇİN TIKLA

Tanınmanın Görünmez Yaraları: Honneth’in Teorisi ve İş Yerinde Ayrımcılığın Psikolojik Etkileri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Axel Honneth’in tanınma teorisi, bireyin toplumsal varoluşunun temelinde yatan tanınma ihtiyacını merkeze alarak, iş yerinde ayrımcılığın psikolojik etkilerini anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. Bu teori, bireylerin kendilik algılarını ve toplumsal ilişkilerini şekillendiren tanınma süreçlerinin, ayrımcılık gibi olumsuz deneyimler aracılığıyla nasıl zedelendiğini açıklar. İş yerinde ayrımcılık, bireyin kimliğine, yetkinliklerine veya

OKUMAK İÇİN TIKLA

Nöroçeşitliliğin Psikiyatrik Tanılar Üzerindeki Dönüştürücü Etkisi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Farklılığın Yeniden Tanımlanması Nöroçeşitlilik, insan beyninin işleyişindeki çeşitliliği bir patoloji olarak değil, doğal bir varyasyon olarak görmeyi öneren bir yaklaşımdır. Bu kavram, otizm, ADHD, disleksi gibi durumları geleneksel psikiyatrik tanıların ötesine taşıyarak, bireylerin bilişsel ve duygusal farklılıklarını birer “hastalık” yerine insan deneyiminin bir parçası olarak yeniden çerçeveler. Biyomedikal model, bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bilincin Çok Yönlü Analizi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Zihnin Kökeni Bilinç, insanın kendini ve çevresini algılama, düşünme ve anlamlandırma yetisidir; ancak kökeni, nörobilim, psikoloji ve felsefenin kesişiminde hâlâ çözülememiş bir bulmacadır. Nörobilim, bilinci beyindeki nöral ağların etkileşimiyle açıklar. Özellikle prefrontal korteks ve talamus arasındaki bağlantılar, bilinçli farkındalığın temelini oluşturur. Psikoloji, bilinçaltı süreçlerin ve bilişsel önyargıların bilinci şekillendirdiğini öne

OKUMAK İÇİN TIKLA

Lacan’ın “Gerçek” Kavramı ile Freud’un “İd”i Arasındaki Farkların Derinlemesine İncelemesi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Lacan’ın “Gerçek” kavramı ile Freud’un “id”i, insan bilincinin ve deneyiminin farklı boyutlarını ele alan iki temel psikanalitik kavramdır. Bu metin, bu iki kavram arasındaki farkları bilimsel bir bakış açısıyla, derinlemesine ve çok katmanlı bir şekilde incelemeyi amaçlar. Lacan’ın Gerçek’i, dilin ve sembolik düzenin ötesinde kalan, kavranması zor bir alan olarak

OKUMAK İÇİN TIKLA

Erken Çocukluk Dönemi Advers Deneyimlerinin Epigenetik Yankıları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Erken çocukluk dönemi advers deneyimleri (ACEs), bireyin biyolojik, psikolojik ve toplumsal gelişiminde derin izler bırakan olaylardır. Bu deneyimler, epigenetik mekanizmalar aracılığıyla gen ifadesini değiştirerek uzun vadeli sağlık ve davranışsal sonuçlara yol açar. Aşağıdaki metin, bu süreci bilimsel bir temel üzerinde, çok katmanlı bir yaklaşımla ele alır. Her bir boyut, insan

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hayvan Sevgisinin Duygusal Telafi Boyutları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Hayvan sevgisinin bir duygusal telafi mekanizması olup olmadığı, insan doğasının karmaşık katmanlarını anlamak için derin bir sorgulama gerektirir. Bu metin, hayvan sevgisini yalnızca yüzeysel bir bağlılık olarak değil, insan psikolojisi, toplumsal dinamikler, tarihsel süreçler, dil, kültür, etik değerler ve gelecek öngörüleri bağlamında ele alıyor. Soru, bireyin içsel boşluklarını doldurma çabasından

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dijital Panoptikonun Gönüllü Sakinleri: Byung-Chul Han’ın Psikopolitik Kontrol Eleştirisi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Byung-Chul Han’ın psikopolitik kontrol kavramı, modern insanın dijital çağda kendi iradesiyle boyun eğdiği bir denetim mekanizmasını sorgular. Han, dijital panoptikonun, bireyleri sürekli gözetim altında tutarak değil, onların kendi arzuları ve tercihleriyle sisteme entegre olmalarını sağlayarak işlediğini öne sürer. Bu metin, Han’ın bu iddiasını, bireyin özerkliği, toplumsal dinamikler, etik sorumluluklar, tarihsel

OKUMAK İÇİN TIKLA

Arketip ve İdea: İnsan Bilincinin Ortak Kökenleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Jung’un arketip teorisi ile Platon’un idealar dünyası, insan bilincinin evrensel yapılarını anlamaya yönelik iki farklı ama birbiriyle kesişen çabadır. Bu metin, bu iki kavramın örtüşme noktalarını derinlemesine inceleyerek, insan düşüncesinin kökenlerini ve evrensel anlam arayışını çok katmanlı bir şekilde ele alır. Jung’un kolektif bilinçdışındaki arketipleri, insan deneyiminin ortak imgeleri olarak,

OKUMAK İÇİN TIKLA

İçselleştirilmiş Ayrımcılık ve Eksiklik Algısı

tarihinde gönderilmiş tarafından

Toplumsal Normların İnşası Özel gereksinimli bireylerin kendilerini “eksik” hissetmeyi öğrenmesi, toplumun normatif yapılarından kaynaklanan karmaşık bir süreçtir. Toplum, tarih boyunca belirli bedensel, zihinsel ve duygusal standartları “normal” olarak tanımlamış ve bu standartların dışında kalanları ötekileştirmiştir. Bu normlar, eğitim sistemlerinden medyaya, sağlık politikalarından sosyal etkileşimlere kadar her alanda yeniden üretilir. Örneğin,

OKUMAK İÇİN TIKLA

İnsanlığın Kozmik Yerine Dair Bir Sorgulama

tarihinde gönderilmiş tarafından

Dünya dışı yaşamın keşfi, Antroposen çağda insanlığın kendisini evrenin merkezine yerleştiren anlatılarını sarsabilir. Bu keşif, insanın “özel” olduğu iddiasını sorgularken, ahlaki üstünlük anlayışlarını da yeniden değerlendirmeye zorlar. Aşağıdaki metin, bu soruyu bilimsel, antropolojik, sosyolojik, dilbilimsel, etik ve tarihsel bağlamlarda, derinlemesine ve katmanlı bir şekilde ele alır. Her bir başlık, konunun

OKUMAK İÇİN TIKLA

Ölüm İçgüdüsü: İnsanlığın Kendi Kendini Yok Etme Eğilimi Üzerine Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

“Ölüm içgüdüsü” (Thanatos), Freud’un yaşam içgüdüsü (Eros) ile karşıtlık içinde tanımladığı, insan davranışlarında yıkıcı ve kendine zarar verici eğilimleri ifade eden bir kavramdır. Bu kavram, insanlığın kendi kendini yok etme potansiyelini anlamak için çok boyutlu bir çerçeve sunar. İnsan davranışlarının karmaşık doğasını, bireysel ve toplumsal düzeyde ortaya çıkan yıkıcı eğilimleri,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Astronotlar ve Bütünsel Bakış Etkisinin İnsan Bilincindeki Dönüşümleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Kozmik Perspektifin DoğuşuBütünsel Bakış Etkisi (Overview Effect), astronotların uzayda Dünya’yı bir bütün olarak görmeleriyle deneyimledikleri derin bir bilinç değişimini ifade eder. Bu fenomen, ilk olarak Apollo misyonları sırasında astronotlar tarafından tanımlanmış ve insanlığın evrendeki yerini yeniden değerlendirmesine yol açmıştır. Dünya’yı uzaktan, sınırların ve ayrımların kaybolduğu bir mavi küre olarak görmek,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hayvan Kavramı Üzerinden İnsanın Kendini Tanımlama Süreci

tarihinde gönderilmiş tarafından

Hayvan kavramı, insanın kendini anlama ve tanımlama sürecinde çok boyutlu bir yansıtıcı olarak işlev görür. Bu kavram, insanın biyolojik, toplumsal, dilbilimsel, etik ve antropolojik varoluşunu sorgulamasına olanak tanır. Hayvan, insanın hem ortak kökenini hem de ayrışmasını temsil eder; bu nedenle, insan kimliğini inşa ederken hayvanla ilişkisi bir karşılaştırma ve sınır

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sosyal İzolasyonun Biyolojik Yaşlanmaya Etkileri: Çok Yönlü Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

İzolasyonun Hücresel Saat Üzerindeki Yükü Sosyal izolasyon, insan biyolojisini derinden etkileyen bir stres faktörü olarak, hücresel yaşlanmayı hızlandırabilir. Kronik yalnızlık, telomer kısalmasını tetikleyen stres hormonlarının, özellikle kortizolün, artmasına neden olur. Telomerler, kromozomların uçlarında bulunan ve hücre bölünmesi sırasında DNA’yı koruyan yapılar olup, kısaldıklarında hücre yaşlanması hızlanır. Ayrıca, sosyal izolasyon inflamatuar

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yaratılan Bağların Kökeni

tarihinde gönderilmiş tarafından

Hayvanla Kurulan İlk Anlaşma İnsanlığın evcil hayvanlarla ilişkisi, yalnızca biyolojik bir ortak yaşam değil, aynı zamanda anlam arayışının bir yansımasıdır. İnsan, avcı-toplayıcı dönemlerde kurtları evcilleştirirken, yalnızca bir iş birliği değil, kendi yalnızlığına bir ayna tuttu. Bu bağ, hayatta kalma ihtiyacından doğsa da, kısa sürede duygusal ve manevi bir boyuta evrildi.

OKUMAK İÇİN TIKLA