Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
Mezopotamya ziguratları, insanlığın gökyüzüne ulaşma arzusunun yalnızca mimari bir yansıması değil, aynı zamanda toplumsal, dinsel ve varoluşsal bir anlatıdır. Bu yapılar, Sümer, Akad, Babil ve Asur uygarlıklarının kolektif bilincinde, insan ile ilahi olan arasındaki ilişkiyi yeniden tanımlama çabasının somutlaşmış biçimidir. Ziguratlar, taş ve tuğladan inşa edilmiş olmalarına rağmen, birer fiziksel
OKUMAK İÇİN TIKLAKadim Anlatıların Kökeni Sümer mitolojisindeki Dilmun, bereketli bir bahçe, hastalık ve ölümün olmadığı kutsal bir yer olarak tasvir edilir. Bu anlatı, Mezopotamya’nın yazılı kültürünün en erken örneklerinden biri olan kil tabletlerde, özellikle Enki ve Ninhursag mitinde ortaya çıkar. Dilmun, tarihsel olarak Bahreyn ve çevresindeki bölgelerle ilişkilendirilse de, mitolojik bağlamda fiziksel
OKUMAK İÇİN TIKLAAntik Mezopotamya’da Kadın ve Yazarlık Enheduanna, MÖ 23. yüzyılda Sümer şehir devleti Ur’da yaşamış, Akkad kralı Sargon’un kızı ve yüksek rahibe olarak bilinen bir figürdür. Tarihin ilk bilinen yazarı olarak, onun yazdığı ilahiler ve şiirler, Mezopotamya’nın dini ve edebi dünyasında derin bir etki bırakmıştır. Ancak, feminist bir şair olarak okunup
OKUMAK İÇİN TIKLAKozmosla Bağ Kurma Çabası Sümer zigguratları, insanlığın evrenle bağ kurma arzusunun somut birer ifadesidir. Bu yapılar, gökyüzüne uzanan basamaklarıyla tanrılarla insanlar arasında bir köprü oluşturmayı amaçlamıştır. Sümerler, evrenin düzenini (ma’at) anlamak ve bu düzeni yeryüzünde yeniden üretmek için zigguratları hem dini hem de idari merkezler olarak kullanmıştır. Babil Kulesi efsanesi,
OKUMAK İÇİN TIKLASümerlerin “Enuma Eliş” yaratılış destanı, insanlığın evrenin başlangıcına dair ilk anlatılarından biri olarak, kaos ve düzen arasındaki evrensel gerilimi ele alır. Bu destan, sadece mitolojik bir hikâye değil, aynı zamanda insan bilincinin kozmik düzeni anlamlandırma çabasının bir yansımasıdır. Peki, bu destan, evrensel bir kozmogoninin ilk ifadesi midir? Bu soruyu yanıtlamak
OKUMAK İÇİN TIKLABilginin İlk Tapınakları Sümerlerin “edubba” adı verilen yazı okulları, insanlığın bilgi üretiminin ilk kurumsal sahnesiydi. Kil tabletler üzerine çivi yazısıyla işlenen metinler, sadece matematik, astronomi ya da ticaret hesapları değil, aynı zamanda toplumun düzenini pekiştiren hikâyeler, mitler ve yasalar taşıyordu. Edubba, bilgiyi sistemleştirerek bir elit sınıfın, yani yazıcıların, doğuşunu sağladı.
OKUMAK İÇİN TIKLAToprağın Sessiz İsyanı Sümerler, Mezopotamya’nın bereketli hilalinde, insanlığın ilk şehirlerini inşa ederken toprağı evcilleştirdiklerini sanıyordu. Ancak, tarım arazilerini sulamak için açtıkları kanallar, bereketin yanı sıra tuzu da taşıdı. Toprak, binlerce yıl süren bu müdahalenin ağırlığı altında verimliliğini yitirdi. Tuz, bir lanet gibi tarlaları kapladı; ekinler soldu, şehirler terk edildi. Bu,
OKUMAK İÇİN TIKLAYusuf Atılgan’ın Anayurt Oteli, Zebercet karakteri üzerinden insan varoluşunun en çıplak, en rahatsız edici sorularını ortaya serer. Zebercet’in yalnızlığı, yalnızca fiziksel bir tecrit değil, aynı zamanda varoluşsal bir bulantının, Sartre’ın Bulantı eserinde kristalleşen o derin anlamsızlık hissinin cisimleşmiş halidir. Otel, bu bağlamda, Zebercet’in zihninin bir yansıması olarak bireysel bir hapishane
OKUMAK İÇİN TIKLAFerit Edgü’nün Hakkâri’de Bir Mevsim’i ile Albert Camus’nün Yabancı’sı, insan varoluşunun kıyılarında gezinen iki eserdir. Her ikisi de bireyin kendi benliğiyle, toplumla ve evrenle yüzleşme serüvenini, farklı coğrafyalarda ve bağlamlarda ele alır. Hakkâri’de Bir Mevsim’deki adsız anlatıcı, uzak bir köyde sürgünlüğün ve yabancılığın ağır yükü altında ezilirken, Camus’nün Meursault’su absürt
OKUMAK İÇİN TIKLAJames Joyce’un Ulysses adlı eserindeki Leopold Bloom’un iç monologları, Freud’un bilinçaltı teorileriyle derin bir bağ kurar ve modern bireyin umut ile acılar arasındaki gerilimini çarpıcı bir şekilde yansıtır. Bloom’un zihinsel akışı, insan bilincinin karmaşıklığını, bastırılmış arzuları, çelişkili duyguları ve toplumsal bağlamda bireyin varoluşsal sıkışmışlığını açığa vurur. Bu metin, Bloom’un iç
OKUMAK İÇİN TIKLASümer mitolojisindeki Enki, yaratılış anlatılarının merkezinde duran bilge ve yaratıcı bir figürdür. Bu anlatılar, modern bilimsel mercek altında incelendiğinde, genetik mühendisliğe dair antik bir spekülasyon olarak yorumlanabilir mi? Enki’nin çamurdan insan yaratma öyküsü, biyolojik manipülasyonun erken bir tasavvuru mu, yoksa yalnızca insanlığın varoluşsal sorularına yanıt arayan bir düş gücü ürünü
OKUMAK İÇİN TIKLAMezopotamya’nın 60 tabanlı sayı sistemi, insanlığın zamanı ve uzayı kavrayışında bir köşe taşı olarak yükselir. Bu sistem, yalnızca matematiksel bir araç olmaktan öte, evrenin ritmini çözmeye çalışan bir uygarlığın bilgeliğini yansıtır. Astronomi ile matematiğin kesişiminde doğan bu yapı, bilimin temelini nasıl attı? İnsan aklının evrenle kurduğu bu köprü, hangi derin
OKUMAK İÇİN TIKLAKadim Bilgeliğin Kökenleri Sümer atasözleri, insanlık tarihindeki en eski yazılı kaynaklardan biridir ve Mezopotamya’nın bereketli topraklarında filizlenen bu sözler, yaklaşık 4000 yıl öncesine uzanır. Sümerler, yazıyı bulan ilk toplumlardan biri olarak, düşüncelerini kil tabletler üzerine çivi yazısıyla kazımış, toplumsal düzeni, insan ilişkilerini ve doğayla uyumu yansıtan özlü ifadeler üretmiştir. Bu
OKUMAK İÇİN TIKLASümer tabletlerindeki matematiksel bilgi, insanlığın düşünce tarihine kazınmış en erken izlerden biridir. Bu tabletler, yalnızca sayılarla dolu kil parçaları değil, aynı zamanda insan aklının düzenli, sistematik ve öngörülebilir bir dünya yaratma çabasının somut belgeleridir. Günümüz algoritmik düşüncesinin proto-formu olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği sorusu, bu kadim bilgiyi çok katmanlı bir mercekle incelemeyi
OKUMAK İÇİN TIKLAFranz Kafka’nın Dönüşüm adlı eserinde Gregor Samsa’nın bir sabah uyandığında kendini dev bir böceğe dönüşmüş bulması, yalnızca fiziksel bir değişim değil, aynı zamanda insan varoluşunun en derin çelişkilerini sorgulayan bir düşünce düzlemi açar. Bu dönüşüm, bireyin kendi varlığıyla, toplumsal beklentilerle ve öznelliğin kırılgan sınırlarıyla yüzleşmesini merkeze alır. Martin Heidegger’in Dasein
OKUMAK İÇİN TIKLAKadim Metinlerin Dilsel ve Kültürel DokusuSümerlerin Gılgamış Destanı, MÖ 2100 yılında kil tabletlere kaydedilmiş insanlık tarihinin ilk yazılı epik şiiridir. Metnin dil yapısı analiz edildiğinde, tekrarlanan mısralar ve kademeli anlatım tekniği dikkat çeker. Örneğin, “Gören her şeyi, bilen her şeyi” ifadesi, Gılgamış’ın niteliklerini vurgulamak için sistematik biçimde kullanılır. Maya kültürünün
OKUMAK İÇİN TIKLAAlbert Camus’nün Yabancı adlı eserinde Meursault’nün kayıtsızlığı ve Franz Kafka’nın Dava adlı eserinde Josef K.’nın absürt bir yargılama sürecine kapılmışlığı, modern insanın varoluşsal krizlerini ve etik sorgulamalarını çarpıcı bir şekilde ortaya koyar. Meursault’nün kayıtsızlığı, saçmalık felsefesinin bir yansıması mıdır, yoksa toplumsal normlara karşı bilinçli bir başkaldırı mı? Josef K.’nın absürt
OKUMAK İÇİN TIKLAMine Söğüt’ün roman kahramanları, insan varoluşunun en derin çelişkilerini, aşk, umut ve intihar gibi duygu durumları üzerinden açığa vururken, Schopenhauer’in irade kavramıyla çarpıcı bir kesişim sunar. Schopenhauer’in felsefesinde irade, evrenin özünü oluşturan bilinçsiz, amaçsız ve durdurulamaz bir itici güçtür; insan yaşamını haz ve acı arasındaki bitimsiz bir gerilimle tanımlar. Söğüt’ün
OKUMAK İÇİN TIKLADostoyevski’nin romanları, insan ruhunun en karmaşık dehlizlerinde gezinen kahramanlarıyla, ahlaki ve etik çatışmaların sahnesi olur. Raskolnikov ve İvan Karamazov gibi karakterler, bireyin kendi varoluşsal sınırlarını zorladığı, doğru ile yanlış arasındaki çizgiyi sorguladığı ve ilahi ya da dünyevi otoritelere meydan okuduğu bir evrende mücadele eder. Bu metin, Dostoyevski’nin kahramanlarının bu çatışmalarını,
OKUMAK İÇİN TIKLADostoyevski’nin Yeraltından Notlar’ındaki isimsiz anlatıcı, insan bilincinin kaotik derinliklerinde gezinen, özgür iradeyi absürt bir isyan bayrağı gibi sallayan ve modern bireyin yalnızlık ile anlamsızlık arasındaki sıkışmışlığını bedenleştiren bir figürdür. Bu metin, anlatıcının “iki kere iki dört değil, beştir” savunusunu Sartre’ın varoluşsal özgürlük kavramıyla karşılaştırırken, aynı zamanda onun modern bireyin içsel
OKUMAK İÇİN TIKLA
