Etiket: toplumsal eleştiri

Theodor Adorno’nun Sanatın Özerkliği: Modern Kapitalist Toplumlarda Sanatın Rolü

tarihinde gönderilmiş tarafından

Sanatın Özerkliğinin Kavramsal Temelleri Sanatın özerkliği, Adorno’nun estetik teorisinin temel taşlarından biridir ve sanatın toplumsal işlevlerden bağımsız olarak kendi iç mantığına dayalı bir alan olarak var olabileceğini savunur. Bu görüş, sanatın estetik değerinin, dışsal ekonomik ya da politik baskılardan bağımsız olarak değerlendirilmesi gerektiğini öne sürer. Ancak Adorno, modern kapitalist toplumlarda

OKUMAK İÇİN TIKLA

Barbarın Kahkahası: Sessizliğin Travmatik Yankıları ve Grotesk Eleştirinin İzleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Sessizliğin Psikolojik Temelleri Travmatik kahramanın sessizliği, romanın merkezinde yer alan bireysel ve kolektif yaralanmaların bir yansıması olarak işlev görür. Sema Kaygusuz’un Barbarın Kahkahası’nda, Mavi Kumru Moteli’nde konaklayan karakterler arasındaki etkileşimler, özellikle ergen Ozan’ın içe kapanıklığı üzerinden, dış dünyanın baskılayıcı dinamiklerine karşı bir direniş biçimi sergiler. Bu sessizlik, bireyin simgesel düzen

OKUMAK İÇİN TIKLA

Quentin Tarantino, Ucuz Roman: Şiddetin Olağanlaşmasına İlişkin Sinematik Bir Çözümleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Günlük Hayatın İçinde ŞiddetQuentin Tarantino’nun Ucuz Roman (Pulp Fiction) filmi, şiddeti günlük yaşamın sıradan bir parçası olarak sunar. Karakterler, cinayet, darp veya tehdit gibi eylemleri, kahve içmek ya da hamburger yemek kadar doğal bir şekilde gerçekleştirir. Örneğin, Vincent ve Jules’un bir cinayeti işledikten sonra sakin bir şekilde kahvaltı muhabbetine dalması,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bukowski’nin Şiirsel İsyanı: Geleneksel Estetiğe Karşı Bir Varoluş Çığlığı

tarihinde gönderilmiş tarafından

Çiğ Gerçekliğin Estetik Manifestosu Bukowski’nin şiiri, geleneksel estetiğin süslü diline ve idealize edilmiş imgelerine karşı, çiğ bir gerçeklik sunar. Klasik şiirde sıkça rastlanan doğa tasvirleri, romantik duygular ya da metafizik arayışlar, onun eserlerinde yerini şehir yaşamının kiri, alkol kokusu ve insan ilişkilerinin kırılganlığına bırakır. Örneğin, Post Office ya da Love

OKUMAK İÇİN TIKLA

Adorno’nun Estetik Teorisi ve Modern Sanatın Ticarileşmesi Üzerine Eleştiriler

tarihinde gönderilmiş tarafından

Sanatın Özerkliğinin Erozyonu Adorno, modern sanatın ticarileşmesini, sanatın özerk doğasına yönelik bir tehdit olarak görür. Sanat, tarih boyunca bireysel ifade ve toplumsal eleştirinin bir aracı olarak özerk bir alan oluşturmuştur. Ancak, kapitalist üretim ilişkilerinin etkisiyle, sanat eserleri giderek meta haline gelir. Adorno’ya göre, bu süreçte sanat, kendi içsel değerinden uzaklaşarak

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sait Faik Abasıyanık ve Anton Çehov’un Öykülerinde Sıradan İnsanların Ortak Yansımaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Toplumsal Kenarda Varoluş Sait Faik Abasıyanık ve Anton Çehov’un öykülerinde sıradan insan figürü, toplumsal hiyerarşinin alt basamaklarında yer alan bireyler üzerinden şekillenir. Her iki yazar da balıkçılar, işçiler, küçük esnaf ya da işsizler gibi toplumun göz ardı ettiği kesimleri merkeze alır. Bu karakterler, ekonomik zorluklar ve sosyal dışlanma ile mücadele

OKUMAK İÇİN TIKLA

Efruz Bey’in Milliyetçilik Serüveni: Anderson’un Hayali Cemaatleri ve Ziya Gökalp’in Türkçülük İdeali Arasında Bir İroni Dansı

tarihinde gönderilmiş tarafından

Efruz Bey’in Kimlik Arayışı Efruz Bey, Ömer Seyfettin’in hikâyesinde, milliyetçilik idealini coşkuyla benimseyen ancak bu ideali yüzeysel ve kimi zaman gülünç bir şekilde yaşayan bir karakter olarak tasvir edilir. Onun milliyetçiliği, Anderson’un “hayali cemaatler” kavramıyla ilişkilendirildiğinde, bir topluluğun ortak değerler etrafında birleşmesi fikrinden çok, bireysel bir kimlik performansı olarak öne

OKUMAK İÇİN TIKLA

Akış Platformlarının Bireysel Yaratıcılık Üzerindeki Etkileri: Adorno’nun Kültür Endüstrisi Eleştirisi Perspektifinden

tarihinde gönderilmiş tarafından

Standardizasyon ve Yaratıcı Özgünlüğün Sınırları Adorno’nun kültür endüstrisi eleştirisi, kültürel ürünlerin standartlaşmasının bireysel yaratıcılığı kısıtladığını öne sürer. Akış platformları, algoritmik öneri sistemleri aracılığıyla kullanıcıların içerik tüketimini yönlendirir. Bu sistemler, popüler olanı öne çıkararak belirli estetik kalıpları ve anlatı yapılarını teşvik eder. Örneğin, Netflix’in yapım süreçlerinde veri odaklı karar alma mekanizmaları,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Don Quixote ve Nasreddin Hoca: İki Mizahi Kahramanın Karşılaştırmalı İncelemesi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Edebiyatın İki Efsanevi Figürü Don Quixote, Miguel de Cervantes’in 17. yüzyıl İspanyol edebiyatının başyapıtı olan romanında hayat bulan bir karakterdir; Nasreddin Hoca ise Türk halk kültürünün 13. yüzyıldan beri süregelen sözlü geleneğinin mizahi temsilcisi olarak bilinir. Her iki figür, mizahın evrensel dilini kullanarak insan doğasının çelişkilerini, toplumun sınırlarını ve bireyin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Rastignac’ın Hırsı ve Paris Pansiyonerlerinin Dünyası

tarihinde gönderilmiş tarafından

Rastignac’ın Sınıfsal Konumu ve Hırsın Kökenleri Eugène de Rastignac, taşradan Paris’e gelen genç bir hukuk öğrencisi olarak, aristokratik kökenlerine rağmen maddi imkânsızlıklarla boğuşur. Marksist bir bakış açısıyla, Rastignac’ın hırsı, kapitalist sistemin sınıf hareketliliği vaadiyle şekillenir. Burjuvazinin yükselişiyle birlikte, eski aristokrasinin yerini yeni bir ekonomik güç almıştır; ancak bu güç, yalnızca

OKUMAK İÇİN TIKLA

Attilâ İlhan’ın “Sana Ne Yaptılar” Dizesinde Mağduriyetin Duygusal Yansımaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Attilâ İlhan’ın “Sana ne yaptılar, ne yaptılar sana” dizesi, Türk edebiyatında derin bir duygusal yankı uyandıran, mağduriyet kavramını çok katmanlı bir şekilde işleyen bir ifadedir. Bu dize, yalnızca bireysel bir acının sorgulanması değil, aynı zamanda toplumsal, tarihsel ve insani bağlamlarda mağduriyetin izlerini taşıyan bir haykırıştır. İlhan’ın şiirsel dili, bireyin iç

OKUMAK İÇİN TIKLA

Anadolu’nun Gerçekçi Tasviri ve Estetik Yenilikler: Refik Halit Karay ve Latife Tekin Karşılaştırması

tarihinde gönderilmiş tarafından

Anadolu’nun Toplumsal Gerçekliğinin Yansımaları Refik Halit Karay’ın Memleket Hikâyeleri, Anadolu’nun erken 20. yüzyıl toplumsal yapısını, özellikle I. Dünya Savaşı yıllarında gözlemlediği köy ve kasaba hayatını, canlı ve ayrıntılı bir şekilde tasvir eder. Karay, sürgün yıllarında (1913-1918) Bursa, Sinop, Çorum, Ankara ve Bilecik gibi bölgelerde karşılaştığı insanları ve onların yaşam koşullarını,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kırmızı Balonlu Kız ve Neoliberalizm Üzerine Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Eserin Ortaya Çıkış Ortamı Banksy’nin Kırmızı Balonlu Kız’ı, 2002 yılında Londra’nın sokaklarında ilk kez göründüğünde, neoliberal politikaların küresel ölçekte etkisini artırdığı bir döneme denk gelir. 1980’lerden itibaren Margaret Thatcher ve Ronald Reagan gibi liderlerin öncülük ettiği neoliberalizm, serbest piyasa ekonomisini, özelleştirmeyi ve bireysel sorumluluğu yücelten bir ideoloji olarak yükselişe geçmişti.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Wordsworth’ün Doğa İmgeleri ve Romantik Anlayışın Yansımaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

William Wordsworth’ün şiirleri, Romantizm akımının doğa anlayışını derinlemesine yansıtan bir ayna niteliğindedir. Romantizm, 18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın başlarında Aydınlanma Çağı’nın akılcı ve mekanik dünya görüşüne bir tepki olarak ortaya çıkmış, bireyin duygu dünyasını, hayal gücünü ve doğayla olan bağını merkeze almıştır. Wordsworth, bu akımın öncülerinden biri olarak, doğayı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç: İrfan’ın Hayalleri ve İstanbul’un Panik Dalgası

tarihinde gönderilmiş tarafından

Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç adlı eseri, bireysel hayallerin toplumsal kaosla kesiştiği bir anlatı sunar. Eser, İrfan adlı karakterin Don Quixotevari hayalleri üzerinden gülünçlüğü, İstanbul’un kuyruklu yıldız söylentisiyle şekillenen panik atmosferiyle harmanlayarak ele alır. Bu incelemede, İrfan’ın hayallerinin komik unsurları, bu hayallerin bireysel ve toplumsal boyutları, İstanbul’un

OKUMAK İÇİN TIKLA

“Mutlu Olduğumu Duymak Güzel”: Roy Andersson’ın Neoliberal İyimserlik Eleştirisi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Roy Andersson’ın A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence filminde tekrarlanan “Mutlu olduğumu duymak güzel” repliği, neoliberal iyimserliğin ironik bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Bu replik, filmin absürt ve minimalist estetiği içinde, modern toplumun bireysel mutluluk takıntısını ve bu takıntının altında yatan toplumsal dinamikleri sorgular. Andersson’ın sineması, insan varoluşunun

OKUMAK İÇİN TIKLA

Tartuffe’ün Maskesi: Sahtekârlığın Komik Yüzü

tarihinde gönderilmiş tarafından

Molière’in Tartuffe adlı eseri, 17. yüzyıl Fransız toplumunun ahlaki ve toplumsal çelişkilerini keskin bir mizahla ele alan bir başyapıttır. Tartuffe, bir trickster arketipi olarak, sahtekârlığı ve ikiyüzlülüğü temsil ederken, burjuva evinin komik atmosferi bu sahtekârlığı açığa vurur. Bu metin, Tartuffe’ün sahtekârlığını, trickster arketipinin çok katmanlı doğasını ve burjuva evinin mizahi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Puslu Kıtalar Atlası’nda İronik ve Absürd Dilin İşlevselliği

tarihinde gönderilmiş tarafından

Anlatının Kırılgan Doku Yaratımı İhsan Oktay Anar’ın Puslu Kıtalar Atlası adlı eserinde ironik ve absürd dil, anlatının temel taşlarından biri olarak işlev görür. Bu dil, okuyucuyu alışılagelmiş gerçeklik algısından uzaklaştırarak, tarihsel ve toplumsal normların sorgulanabileceği bir zemin hazırlar. İroni, metinde hem bireysel hem de kolektif bilincin çelişkilerini açığa vurur; absürd

OKUMAK İÇİN TIKLA