“Evsizleşen Gençlik: Engelli Gençler NEET Kategorisine Neden Dahil Edilmiyor?” Bölüm 2

tarihinde gönderilmiş tarafından

📌  Alt Başlık: Engelli Gençler NEET Kategorisine Neden Dahil Edilmiyor?

Bölüm 1: NEET Nedir, Ama Kimi Dışlar?

NEET: “Not in Education, Employment, or Training” —

Yani, ne okuyan, ne çalışan ne de bir mesleki eğitimde olan gençler.

Türkiye’de bu kavram “ev genci” olarak dolaşıma sokuldu.

İstanbul’da 400 bin ev genci olduğu açıklandı.

Ama burada kritik bir soru sorulmadı:

❓ Peki, evde olan engelli gençler bu sayıya dahil mi?

❌ Çoğu zaman değil. Çünkü NEET tanımı:

  • “Çalışabilir gençleri” baz alır.
  • Destek ihtiyacı olan bireyleri görünmezleştirir.
  • Ve “engelliysen, zaten sisteme dahil değilsindir” varsayımıyla hareket eder.

Oysa 20 yaşındaki otistik bir genç:

  • Lise sonrası dışlanmıştır.
  • Ne işe alınır, ne üniversiteye kabul edilir.
  • Gündelik yaşamını bağımsız sürdürecek sistematik desteklerden yoksundur.

📌 Ama o da günlerini evde geçirir.

📌 O da dışlanmıştır.

📌 O da gencin ta kendisidir.

Bölüm 2: Gençlik Kimin Hakkıdır?

“Genç” olmak, sadece yaşla ilgili değildir.

Toplumun sana ne kadar alan tanıdığıyla ilgilidir.

NEET politikaları ve sosyal hizmetler, genellikle “normatif gençliği” baz alır:

  • Üniversite sınavına giren
  • İşsizlik maaşına başvurabilen
  • CV yazabilen
  • “Çalışabilir” sayılan

Oysa engelli gençler bu çerçevenin dışında değil — dışında bırakılmıştır.

NEET verileri onlar için değil, onlara rağmen toplanır.

Bölüm 3: Evsizleşme = Sistem Dışına Atılmak

Burada “evsizlik” fiziksel bir durum değil, sistematik yer yitimidir.

Otistik ve engelli gençler:

  • Eğitim sisteminde yer bulamaz.
  • İş piyasasında görünmezdir.
  • Sosyal hizmetlerde birey olarak değil, “bakım yükü” olarak tanımlanır.

Bu da onları toplumsal aidiyetin dışında bırakır.

Yani yalnızca “evde” değil, evsizleşmiş haldedirler.

Bölüm 4: Veri Politikası = Temsil Politikası

TÜİK ve yerel yönetimlerin raporlarında engelli bireyler genellikle “ayrı” kategoride gösterilir.

Ama bu ayrı gösterilme, temsil edilme değil, dışlanmadır.

NEET verilerine dahil edilmeyen her engelli genç:

  • Politika üretiminin dışında kalır
  • Destek planlarının dışında bırakılır
  • Söz hakkı olmayan bir “bakım nesnesine” dönüşür

Bölüm 5: Ne Yapılmalı?

✅ NEET tanımı yeniden yapılandırılmalı.

✅ Engelli bireyler istatistiklerde “kırılganlık temelli” değil, “hak temelli” yer almalı.

✅ Gençlik politikaları engelliliği kenara atmamalı, merkezine almalı.

✅ Yerel yönetimlerin sosyal haritalarında otizmli gençler görünür hale getirilmeli.