Şair ve Gravürcü William Blake (1757-1827), Sanayi Devrimi?nin çocuklara yönelik acımasız uygulamalarını anlatır. Varlık Yayınevi bu günlerde Blake?in şiirlerinden Tozan Alkan?ın yaptığı bir seçkiyi yayımladı: Kehanetin Gölgeleri. Varlık Yayınevi bu kitabın Türkçedeki en kapsamlı Blake şiirleri seçkisi olduğunu açıkladı.
İngiltere?nin sanayi devriminde, genç nüfusta patlama olduğu dönemde çocuklar çırak olarak köle gibi satılıyor, bunlardan bazıları içi kurum dolu bacalara sarkıtılarak bacalar temizletiliyordu.
Annem öldüğünde çok küçüktüm
Babam sattığında henüz dilim
Bile dönmüyordu ?temizle? sözüne
İste yatıp baca temizliyorum böyle
Çoğunlukla 7 yaşına kadar satın alınan bu çocukların çoğu zehirlenip ölüyor, gözleri kurum ve tozdan kör oluyor artık bacalara giremeyecek yaşa gelince de öylece sokağa terk ediliyorlardı.
Daha sonra Charles Dickens Oliver Twist?te (1838), Pierre Mael (1851-1920)Küçük Ocakçı adlı çocuk romanında bu konuyu anlattı.
Blake, Baca Temizleyiciyi iki ayrı şiirinde yazdı. Bu iki şiirden ilki çocukların acılarını işler ikincisi ise çocukların ezilmelerinin sebepleri olan kişileri ve sınıfları suçlar:
Küçük siyah bir şey karlar arasından
?Temizlikçi!? diye haykırdı kederli bir sesle:
?Söyle bana, nerede senin annen baban??
?Dua etmeye gittiler kiliseye
Çimenlerde beni mutlu gördüler
Gülüp oynuyordum karlar üstünde
Ölüm elbisesini giydirdiler
Bu kederli şarkıyı öğrettiler bir de
Şarkı söyleyip mutlu göründüğüm için
Sandılar ki bir kötülük yok yaptıklarında
Şükretmeye gittiler, Tanrı?ya, rahibe, krala
Acılarımız üstüne cenneti kuranlara.?
*Kehanetin Gölgeleri, William Blake, Türkçesi: Tozan Alkan, Desenler William Blake, Varlık Yayınları, 280 s.
Sennur Sezer
(evrensel.net, 08.06.2014)
Tanıtım Yazısı
William Blake (1757-1827) Londra?da doğdu. Şiire ve resme küçük yaşlarda başladı. Hayatını gravürler yaparak kazandı. Kendine özgü bir teknik geliştirerek şiirlerini bakır levhalara çizdi, resimledi. Kitap olarak yayımladığı Şiir Karalamaları ve Fransız Devrimi dışındaki bütün çalışmalarını sağlığında gravür olarak bastı.
Deha ile delilik arasındaki sınırda yaşayan Blake, şiirde ve resimde karmaşık bir sembolizmle kişisel bir mitoloji kurarak Romantizm akımının öncülerinden biri oldu. Kilise ve devletin baskıcı anlayışına karşı çıkarak toplumsal adaleti savundu; kaynağını Tevrat?tan alan derin bir hümanizmayı dile getirdi. Çoğunluğun beğenisine aldırmadan kendi yolunda yürüdü.
Kehanetin Gölgeleri, etkisi günümüze dek uzanan ve süren Blake?in Masumiyet Şarkıları, Deneyim Şarkıları, Triel, Thel?in Kitabı, Los?un Şarkısı, Ahania, Los?un Kitabı, Cennet ve Cehennem?in Evliliği, Avrupa: Bir Kehanet, Cennetin Kapıları adlı yapıtlarının tamamını ve Şiir Karalamaları ile Defterler?den bir seçmeyi içeriyor. Tozan Alkan?ın titiz çevirisiyle sunduğumuz bu kitap, Türkçedeki en kapsamlı Blake şiirleri seçkisi.