Kategori: Gilles Deleuze

Makinenin Ötesinde: Deleuze ve Guattari’nin Gözünden Teknolojinin İnsan Yaşamını Dönüştürmesi

Deleuze ve Guattari’nin “makine” kavramı, modern teknolojinin insan yaşamını yeniden yapılandırma biçimlerini anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. Bu kavram, teknolojinin yalnızca fiziksel aygıtlarla sınırlı olmadığını, aynı zamanda toplumsal, ekonomik ve bireysel dinamikleri düzenleyen bir sistem olarak işlediğini öne sürer. Makine, bu bağlamda, insan ilişkilerini, arzuları ve üretim süreçlerini bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Teknomitlerin Yıkımı: Deleuze ve Guattari’nin Mito-Şizoanaliz Yaklaşımı

Arzunun Makineleri ve Teknomitlerin Doğası Deleuze ve Guattari’nin mito-şizoanaliz yaklaşımı, bireylerin ve toplumların anlam dünyasını şekillendiren anlatıların, özellikle teknolojik mitlerin, çözümlenmesinde güçlü bir araçtır. Teknomitler, teknolojiyi bir kurtarıcı ya da yok edici olarak yücelten, genellikle insanlığın geleceğine dair büyük anlatılarla örülü hikayelerdir. Bu mitler, arzunun toplumsal ve bireysel düzeyde nasıl

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dijital Bedenlerin Nomadik Arzusu: Deleuze, Metaverse ve Proteus Miti

Bedenler ve Yüzeylerin Deleuze’ün Düşüncesindeki Yeri Gilles Deleuze’ün “bedenler-yüzeyler” kavramı, bedeni sabit bir öz ya da biyolojik bir varlık olarak değil, etkileşimlerin, akışların ve yüzeylerin kesişim noktası olarak tanımlar. Beden, Deleuze için, arzunun üretildiği bir alan, bir “arzu makinesi”dir; sabit bir kimlikten ziyade, sürekli dönüşen ve ilişkisel bir yapıdır. Bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kapitalizmin Arzusu ve Psikanalizin Eleştirisi: Deleuze ile Guattari’nin Anti-Oedipus’u

Deleuze ve Guattari’nin Anti-Oedipus eseri, psikanalizin kapitalist düzenle olan derin bağlarını sorgulayan ve bu bağları radikal bir şekilde eleştiren bir düşünce manifestosudur. Eser, Freud’un Oedipus kompleksi merkezli psikanalitik modelini, kapitalizmin bireyleri ve toplumu şekillendirme mekanizmalarıyla ilişkilendirerek ele alır. Kapitalizmin arzuyu nasıl yönlendirdiğini, bireylerin iç dünyasını nasıl yapılandırdığını ve toplumsal ilişkileri

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bitcoin ve Biyoiktidar: Midas Mitinden Kontrol Toplumuna

Midas’ın Dokunuşu ve Dijital Altın Kral Midas’ın her dokunduğunu altına çevirme yetisi, antik bir anlatı olarak insanlığın maddi zenginlik arzusunu ve bu arzunun yıkıcı sonuçlarını yansıtır. Bitcoin madenciliği, bu mitin modern bir yansıması olarak, enerji ve hesaplama gücünü dijital bir varlığa dönüştürür. Foucault’nun biyoiktidar kavramı, bedensel ve toplumsal yaşamı düzenleyen

OKUMAK İÇİN TIKLA

Minimal Müziğin Ontolojik Temelleri ve Deleuze’ün Fark ve Tekrar Kavramı

Gilles Deleuze’ün Fark ve Tekrar eseri, modern felsefenin en karmaşık ve derinlikli metinlerinden biridir. Bu çalışma, varlığın doğasını, zamanı ve kimlik meselesini yeniden düşünürken, minimal müziğin (özellikle Steve Reich ve Philip Glass gibi bestecilerin eserlerinin) ontolojik yapısıyla kesişen bir çerçeve sunar. Minimal müzik, tekrarlayan motifler ve kademeli değişimlerle karakterize edilir;

OKUMAK İÇİN TIKLA

Prometheus’un Ateşi ve Teknolojik Arzu Üretimi

Ateşin Çalınışı ve İnsanlığın Dönüşümü Prometheus’un tanrılardan ateşi çalması, insanlığın teknik ve kültürel evriminde bir eşik olarak değerlendirilebilir. Deleuze’ün “arzu makineleri” kavramı, bu mitolojik anlatıyı yeniden okumak için bir çerçeve sunar. Arzu makineleri, bireylerin ve toplulukların üretken enerjilerini düzenleyen, ancak aynı zamanda sürekli akışkan ve değişken yapılar olarak tanımlanır. Prometheus’un

OKUMAK İÇİN TIKLA

Rhizome’un Düşünsel Devrimi: Deleuze’ün Hegel Eleştirisi ve İnternetin Rızomatik Yapısı

Deleuze’ün Rhizome Kavramının Kökeni ve Hegel’e Meydan Okuması Gilles Deleuze ve Félix Guattari’nin “rizom” kavramı, felsefi düşüncenin hiyerarşik ve doğrusal yapılarına bir başkaldırı olarak ortaya çıkar. Hegel’in diyalektik modeli, tarihsel ve düşünsel ilerlemeyi bir tezin antitezle çatışarak senteze ulaşması şeklinde yapılandırır; bu, bir ağaç gibi köklerden dallara doğru hiyerarşik bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Winston Smith ve Büyük Birader: Kontrol Toplumlarının Gölgesinde Bir Varoluş

George Orwell’in 1984 romanındaki Winston Smith’in Büyük Birader ile ilişkisi, Gilles Deleuze’ün “kontrol toplumları” kavramıyla derin bir bağ kurar. Bu ilişki, bireyin özerkliğini yitirdiği, gözetim ve manipülasyonun içselleştirildiği bir dünyayı yansıtır. Deleuze’ün kontrol toplumları, disiplin toplumlarının ötesine geçerek bireyi sürekli bir denetim ağına hapseder. Winston’ın hikâyesi, bu ağın hem somut

OKUMAK İÇİN TIKLA

Arketipler ile Şizofrenik Göçebelik Arasında Ontolojik Çatışma

Birey ve Kolektifin KökeniJung’un arketipleri, insan bilincinin derinliklerinde yatan evrensel kalıplar olarak, kolektif bilinçdışının yapı taşlarını oluşturur. Bu kalıplar, mitlerde, rüyalarda ve kültürel anlatılarda tekrar eden figürler ve semboller aracılığıyla kendini gösterir; kahraman, bilge, anne gibi figürler, insan deneyiminin ortak bir mirasını temsil eder. Bu, ontolojik olarak sabit bir zemin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Anın Tuzakları ve Tarihin Silinmesi

Varlığın Anı ve Sosyal Medyanın Hızı Heidegger’in Dasein kavramı, insanın varoluşunu “dünyada olma” haliyle tanımlar; bir anın içinde, kendi varlığını sorgulayan, geçmişi ve geleceği bir arada taşıyan bir bilinç. Ancak sosyal medyanın anlık deneyim kültürü, bu varoluşsal derinliği bir tür yüzeyselliğe indirger. Ekranlarda kaybolan saniyelik hikayeler, anı yaşama baskısı ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yapay Zeka Sanatının Yaratıcılık Kavramını Dönüştürmesi

Yapay zeka sanatı, insanlığın yaratıcılık kavramını yeniden tanımlayan bir eşik olarak ortaya çıkıyor. Platon’un idealardan uzaklaşma eleştirisi, Aristo’nun katarsis kavramı ve Deleuze’ün duyumsama blokları üzerinden, yapay zekanın sanat üretimi, insan bilincinin sınırlarını zorlayan bir ayna gibi işliyor. Bu metin, yapay zekanın yaratıcılık üzerindeki etkisini, Platon, Aristo ve Deleuze’ün kavramları çerçevesinde

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kontrolün Sessiz Dalgaları: Deleuze, Baker ve Spinoza Üzerinden Bir Distopik Okuma

  Denetimin Gündelik Dokusu Gilles Deleuze’ün “kontrol toplumu” kavramı, modernitenin disiplin toplumlarından daha akışkan, görünmez ve yaygın bir denetim biçimine geçişini tarif eder. Ulus Baker’in Türkiye’deki otoriter rejim eleştirileri, bu kavramı yerel bir bağlamda yeniden yorumlar; devlet aygıtının, medyanın ve toplumsal normların bireyi nasıl kuşattığını gösterir. Spinoza’nın “korku” etkilenimi ise

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kaosun İlk Nefesi ve Rizomun Yaratıcı Düzensizliği

Başlangıçtaki Biçimsiz Nefes Chaos, mitolojinin en kadim figürlerinden biri olarak, evrenin henüz biçimlenmemiş, sınırsız ve tanımsız bir boşluğudur. Hesiodos’un Theogonia’sında, Chaos, tüm varlığın öncüsü, ne bir tanrı ne de bir madde olarak tasvir edilir; o, yalnızca varlığın potansiyelidir. Bu biçimsiz, akışkan doğa, Deleuze ve Guattari’nin “rizom” kavramıyla çarpıcı bir akrabalık

OKUMAK İÇİN TIKLA

Minotaur’un Koridorları ile Overlook’un Odaları: Jack’in Çıldırışında Deleuze’ün Düz Mekânı

Overlook’un Mimari HapishanesiOverlook Oteli, Stanley Kubrick’in The Shining filminde, yalnızca fiziksel bir mekân değil, aynı zamanda insan bilincinin sınırlarını zorlayan bir hapishanedir. Otel, Minotaur’un labirentini andırır; koridorları, odaları ve döngüsel yapısıyla Jack Torrance’ı içine çeken, çıkışsız bir yapı sunar. Minotaur efsanesinde, labirent hem bir tuzak hem de bir varoluşsal sınavdır;

OKUMAK İÇİN TIKLA

Mitlerin Çağrısı: Jung, Deleuze ve Freud Arasında Bir Yolculuk

Mitler, insanlığın anlam arayışında köklü bir yer tutar; ancak Carl Gustav Jung, Gilles Deleuze ve Sigmund Freud’un bu anlatılara yaklaşımları, insan zihninin, toplumun ve kültürün farklı katmanlarını aydınlatır. Jung için mitler, evrensel bir bilinçdışının yansımalarıdır; Deleuze içinse köksüz, göçebe anlatılar olarak sabit anlamlara direnirler. Freud’un Totem ve Tabusu ise bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Varlık ve Fark: Deleuze’ün Ontolojisine Karşı Bir İnceleme

Birliğin Sabitliği ve Varlığın Doğası“Varlık birdir, değişmez” tezi, tarih boyunca düşünce dünyasında köklü bir yer edinmiştir. Bu görüş, varlığın özünü tek, sabit ve değişmez bir ilke olarak tanımlar. Antik Yunan’dan Parmenides’in “varlık vardır, yokluk yoktur” savına dayanan bu fikir, varlığın birliğini ve sürekliliğini merkeze alır. Her şeyin temelinde yatan bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kolektif Arzuların Düğümlendiği Yer: Jung, Foucault ve Deleuze’ün Kavşakları

Bu metin, Carl Gustav Jung’un kolektif bilinçdışı, Michel Foucault’nun sosyal kontrol mekanizmaları ve Gilles Deleuze’ün arzu-makineleri kavramlarını bir araya getirerek, insan deneyiminin derinliklerinde yatan dinamikleri araştırıyor. Bu üç düşünürün fikirleri, birey ve toplum arasındaki gerilimleri, bilinç ile bilinçdışının kesişimlerini ve arzunun işleyişini anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. İnsanlığın tarihsel,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Platon’un Düzeni ve Deleuze’ün Akışı: Bir Karşıtlık İncelemesi

Platon’un Devlet adlı eserinde ortaya koyduğu ideal toplum tasavvuru ile Gilles Deleuze’ün “köksüz yığın” (rhizome) kavramı, insan toplumu ve düzen anlayışını ele alış biçimleriyle keskin bir karşıtlık sergiler. Platon’un hiyerarşik, sabit ve idealar dünyasına dayalı sistemi, mutlak bir düzen arayışını yansıtırken, Deleuze’ün köksüz yığın modeli, akışkan, merkezsiz ve çoğulcu bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Toplumsal Normların Üç Kuramsal Yorumu: Freud, Jung ve Deleuze

Toplumsal normlar, bireyin topluluk içindeki davranışlarını, arzularını ve kimliğini şekillendiren görünmez kurallar olarak insanlık tarihinin temel taşlarından biridir. Freud’un Oedipus kompleksi, Jung’un arketipler kavramı ve Deleuze’ün anti-Oedipus düşüncesi, bu normların kökenini, işleyişini ve etkilerini açıklamak için farklı yollar sunar. Bu üç yaklaşım, birey ile toplum arasındaki ilişkiyi anlamak için tarihsel,

OKUMAK İÇİN TIKLA