Kore Halk Masallarında Toplumsal Düzen ve Direniş

Konfüçyüsçü Ahlakın Masallardaki Yansıması

Joseon Hanedanı’nın katı toplumsal hiyerarşisi ve Konfüçyüsçü değerler, masallarda ahlaki öğretilerle somutlaşır. Örneğin, “Simcheongga”da babasına kör olmasına rağmen sadakatle bakan Simcheong, filial piety (ebeveyne saygı) kavramını yüceltir. Bu masal, bireyin toplumsal rolünü yerine getirmesini ödüllendirirken, sistemi sorgulamaktan ziyade meşrulaştırır. Ancak, karakterin fedakarlığı aynı zamanda sınıfsal boyutu da gözler önüne serer: Alt sınıfların “erdemli” davranışları, üst sınıfların iktidarını besleyen bir araç haline gelir.

Sınıf Çatışmasının Alegorik Anlatımı

“Heungbu ve Nolbu” masalı, kölelik ve sömürü düzenini iki kardeş üzerinden alegorize eder. Cimri Nolbu, zenginliğini korumak uğruna kardeşini ezerken, Heungbu’nun merhameti ödüllendirilir. Bu ikilem, Joseon’daki yangban sınıfının (seçkinler) köylü sınıfına karşı tutumunu eleştirir. Masal, adaletin ancak doğaüstü müdahale (kırlangıç motifi) ile sağlanmasını vurgulayarak, gerçek dünyadaki sınıfsal eşitsizliğin çözümsüzlüğüne işaret eder.

Kadın Kahramanlar ve Ataerkil Düzene Meydan Okuma

“Princess Bari” gibi masallar, ataerkil normları pasif direnişle aşan kadın figürlerini merkeze alır. Bari, terk edilmişliğine rağmen ölüler diyarına yolculuk yaparak ailesini kurtarır. Bu mit, Kore toplumunda kadınların görünmez emeğini ve kurtarıcı rolünü yüceltir. Ancak, Bari’nin eylemleri “kadın fedakarlığı” mitini de pekiştirir; feminist bir okumayla, bu durum ataerkil sistemin kadınları nasıl araçsallaştırdığını gösterir.

Tarihsel Bağlamın Masallara Etkisi

Bu masallar, Kore’nin feodal yapısı ve Japon işgali gibi travmalarla şekillenmiştir. Örneğin, “Heungbu ve Nolbu”daki adalet arayışı, köylü isyanlarının (örneğin, Donghak Hareketi) sembolik bir yansımasıdır. Benzer şekilde, kadın kahramanların direnişi, Joseon sonrası modernleşme döneminde kadınların toplumsal rolünü yeniden tanımlama çabalarıyla paralellik gösterir.

Sonuç: Geleneğin Eleştirel Mirası

Kore masalları, toplumsal düzeni hem sürdürme hem de eleştirme işlevi görür. Sembolik anlatılar, tarihsel gerçekliklerle iç içe geçerek günümüzde bile kolektif hafızayı şekillendirir. Bu masallar, bugünün Kore’sinde birey-toplum çatışmasını anlamak için birer kültürel arkeoloji aracı olarak okunabilir.