Madencinin Sınav Günleri?nin (Cwmardy) devamı niteliğindeki Olgunlaşma 1939?da yayınlandı. Lewis Jones?un “Bir madenci kasabasının öyküsü” üst başlığı ile ortaklaştırdığı bu iki romanda yirminci yüzyılın başlarında İngiltere?nin Güney Galler bölgesinde kömür ocaklarıyla ünlü bir kasaba anlatılıyor. Roman kişileri, bu kasabada yaşayan maden işçileri. Özellikle kasabadaki bir ailenin bireyleri aracılığıyla hem özel bir gelişimin hem de çevredeki işçi yaşamının tarihi aktarılıyor. Madencilerin her yerde karşılaştığı olaylar bu romanda da var: Grizu patlaması, grev, direniş, çatışmalar, örgütlenme çalışmaları, kötü koşullar… Ama bunları yaşayan insanlar, başka yazarların ulaşamayacağı biçimde öyle canlı, içten, ayrıntılı anlatılmış ki, onların kendileriyle ve çevreleriyle mücadele ede ede nasıl geliştiğine, emekçi insanın temel değerlerinin nasıl oluştuğuna eşsiz bir tanıklık çıkmış ortaya. Madenci hareketinin olgunluk dönemini anlatan Olgunlaşma, yazarın ilk kitabı gibi hem edebiyat düzeyi yüksek, hem belgesel önemi büyük bir roman.
“İlk kitap olan ?Madencinin Sınav Günleri?nde erken kalkılan acı sabahların, soğuk yüzlü kör tünellerin, ufacık çocukların kazma kürekle ekmek peşine düştüğü madenin umutsuz karanlıkları büyük bir başarı ile anlatılır. İnanılmaz bir yoksulluk, sefalet yanı başlarında zenginlik ve refah dağıtan kömür madenine rağmen kasabayı sarıp sarmalamıştır. Üstüne on beşten fazla işçinin hayatını kaybettiği bir göçük de eklenince kaçınılmaz olana yönelir işçiler ve zaferle sonlanan ilk greve gidilir Cwmardy?de. Sosyalist fikirlerin henüz kasabaya gelmediği yıllardır bu zamanlar ve ancak yeni kuşak genç işçilerle gelecektir bu etki. Bunlardan biri de genç işçi Len?dir. Kitap bütünüyle Len?in bir çocuk işçiyken gelişip, politik mücadelede pişerek nasıl bir genç önder olduğunu anlatır. Öbür taraftan roman sürekli bir gerginliğin girdabında akar, bu yaşlı işçi önderi olan Ezra ile Len arasında ve Ezra?nın kızı Mary?nin sevgilisi Len ile babasının arasında kalması şeklinde sürer. Kitabın ilk cildi olan ?Madencinin Sınav Günleri? kasaba da mutlak bir işçi birliği sağlanması ve zaferle son bulur. Evrensel Basım tarafından yeni yayımlanan dizinin ikinci kitabı olan ?Olgunlaşma?da ise bütün kartlar açılır ve Ezra ile Len arasındaki gerginlik sonuca bağlanır. Bütün mücadeleyi Ezra?dan öğrenmiş olan Len?in partiye üye olmasıyla başlayan kavga Marry?nin iki erkek arasında seçim yapmak zorunda kalmasıyla sürer. Sonunda bir işçi önderiyken patronla işbirliğine giderek hain olan Ezra?ya karşı Len ve parti mücadelesi kazanacaktır.”
Taylan Özgür Efe, 22.12.2005, evrensel.net
Lewis Jones’in Hayatı
1897’de İngiltere’nin Galler bölgesinde Rhondda’da doğdu. Küçükken yetim kaldığı için büyükannesince büyütüldü. İlköğrenimini bitiremeden aynı bölgede 1909’da maden işçisi olarak çalışmaya başladı. Bu bölgede yaşanan işçi hareketlerinin içinde bulundu, çoğunda etkin rol aldı. Bir yandan da kendini geliştirmek için maden mühendisliği kursuna katıldı, 1923-25 arasında Londra’da Central Labour College’de eğitim gördü. Birçok kez işten atıldı, tutuklandı. Bütün yaşamı boyunca, işçi hareketinde birliği sağlamak için mücadele etti. Zamanla etkili bir örgütçü, iyi bir konuşmacı durumuna geldi. İçinde yer aldığı ve çok iyi bildiği bir zaman dilimindeki işçi sınıfı tarihini resmi kayıtlar dışında anlatmak amacıyla iki roman yazdı. 1939’un Ocak ayında öldüğü gün, İspanya İç Savaşı’ndaki Cumhuriyetçiler için 30 sokak konuşması yapmış ve ikinci romanı Yaşıyoruz’un düzeltmelerini yeni bitirmişti.
Kitabın Künyesi
Olgunlaşma – Bir madenci kasabasının öyküsü 2
Lewis Jones,
Çeviren: Gülşah Özer
Evrensel Basım Yayın;
İstanbul,
2005, 366 sayfa
