Okuyun, ama yutmayın, çiğneyin.
Toplumda öfke genellikle kontrol edilmesi, bastırılması gereken olumsuz bir duygu, hatta bir patoloji olarak görülür. Öfkelenen bireyler “sakin olmalı,” “kendini kontrol etmeli” gibi nasihatlerle karşılaşır. Elbette, kontrolsüz ve yıkıcı öfke bireysel ve ilişkisel sorunlara yol açabilir. Ancak, bu yaygın bakış açısı, öfkenin altında yatan daha derin anlamları ve toplumsal köklerini göz ardı etmemize neden
OKUMAK İÇİN TIKLATürkçede “nesneleştirme” kelimesi, kullanım bağlamına göre farklı anlamlar taşıyabilen ve bu farklılıkların yazımında da incelikler barındıran bir kelimedir. Aslında, genel kullanımda ve dilbilgisel olarak “nesneleştirme” (bitişik yazım) doğru kabul edilirken, sizin vurguladığınız “nesne’leştirme” (kesme işaretli yazım) genellikle belirli bir bağlama veya vurguya işaret eder. Nesneleştirme (Bitişik Yazım): Genel Anlamlar Bitişik yazılan “nesneleştirme,” en yaygın olarak iki
OKUMAK İÇİN TIKLAKapitalist toplumun görünen yüzü, piyasa, rekabet, özel mülkiyet ve kâr amacı gibi kavramlarla tanımlanır. Ancak bu sistemin derinde, çoğu zaman bilinçli olarak fark etmediğimiz, gizli yapıları ve dinamikleri vardır. Bu yapılar, sistemin kendisini yeniden üretmesini, sürdürmesini ve belirli güç ilişkilerini tahkim etmesini sağlar. Marxçı ve eleştirel teorinin perspektifinden bu gizli yapıları inceleyelim:
OKUMAK İÇİN TIKLASon yıllarda popülerliği giderek artan enerji çalışmaları, çakra açma, bilinç temizliği, regresyon terapisi gibi “yeni dönem ruhsal şifalanma” pratikleri, bireylere iç huzur, denge ve kişisel dönüşüm vaat ediyor. Ancak bu pratikler ile modern kapitalist sistem arasındaki ilişki, derinlemesine analiz edildiğinde karmaşık ve çoğu zaman çelişkili bir tablo ortaya koyar. Bu
OKUMAK İÇİN TIKLABu ifade, özellikle Marksist psikoloji ve sosyal psikoloji gibi akımların temel aldığı bir bakış açısını temsil eder. Temelde, insan zihninin, düşüncelerinin, duygularının, inançlarının ve hatta “ben” algısının (öz-bilincinin) salt biyolojik bir ürün olmayıp, içinde yaşanılan toplumsal koşullar, tarihsel süreçler ve özellikle de ekonomik üretim biçimleri tarafından şekillendirildiğini savunur. Bu ne demek, maddeler halinde açıklayalım: 1. Psikolojik
OKUMAK İÇİN TIKLA“Madde düşünceden önce gelir” ifadesi, felsefede genellikle materyalist bakış açısını temsil eden bir ilkedir. Bu ilke, evrenin temelinin madde olduğunu, bilincin, düşüncenin ve ruhun maddenin bir ürünü veya yansıması olduğunu savunur. Yani, fiziksel gerçekliğin (madde) varlığı, düşüncenin varlığından bağımsız ve önceliklidir. Psikoloji ise bu materyalist ilkeyi farklı şekillerde yorumlayıp kendi alanına entegre
OKUMAK İÇİN TIKLAToplumlarda “sahip olduklarına şükretmek” veya “haline razı olmak” gibi söylemler sıkça duyulur. Bu kavramlar, bireysel düzeyde minnettarlık ve huzur bulmaya yardımcı olabilirken, daha iyi çalışma ve yaşam koşulları arayışının önüne geçtiğinde sorunlu hale gelir. Özellikle güç eşitsizliklerinin ve adaletsizliklerin olduğu ortamlarda, rıza ve şükür duygusunun teşvik edilmesi, statükoyu korumak ve sömürüyü
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsan zihni, karmaşık bir yapıya sahiptir ve bazen karşılaştığı zorlayıcı gerçeklerle başa çıkmak için ilginç savunma mekanizmaları geliştirir. Bu mekanizmalardan biri de yaşanmış deneyimi inkar etmektir. Deneyimi inkar etmek, bireyin geçmişte yaşadığı olayları, hissettiklerini veya tanık olduklarını bilinçli veya bilinçsiz olarak reddetmesi, çarpıtması veya küçümsemesi anlamına gelir. Peki, insanlar neden kendi
OKUMAK İÇİN TIKLAHayatta karşılaştığımız zorluklar, sıkıntılar ve başarısızlıklar karşısında, ilk tepkimiz genellikle kendimize dönmek ve “Bende ne yanlış var?” diye sormak olur. Bu, bir yandan kişisel sorumluluk almanın ve kendini geliştirmenin önemli bir parçasıdır. Ancak diğer yandan, sistemin yarattığı sorunları göz ardı ederek her şeyi bireysel bir eksikliğe indirgemek, hem haksızlık hem de
OKUMAK İÇİN TIKLAGünümüzün giderek daha karmaşık ve teknoloji odaklı çalışma dünyası, birçok yenilik ve verimlilik artışı getirse de, beraberinde yabancılaşma riskini de taşıyor. Karl Marx’ın kavramlaştırdığı bu durum, bireyin kendi emeğine, ürettiği ürüne, çalışma sürecine ve nihayetinde kendisine yabancılaşması anlamına gelir. Bu yabancılaşma, ruh sağlığımız üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratarak çeşitli sıkıntılara yol açar.
OKUMAK İÇİN TIKLAJeolojik Gerçekliğin Ritüel Diline Dönüşümü Hierapolis’teki Plutonyum, Pamukkale’nin antik kentinde, volkanik bir fay hattı üzerinde yer alan bir mağaradır. Bu mağara, karbondioksit gazının yoğun bir şekilde sızdığı bir doğa olayıdır. Gaz, havadan ağır olduğu için yere yakın birikir ve küçük hayvanları anında boğar. Antik dönemde, bu fenomen, rahipler tarafından tanrısal
OKUMAK İÇİN TIKLANina’nın mükemmeliyetçiliği, Jacques Lacan’ın ayna evresi teorisiyle derin bir şekilde açıklanabilir. Ayna evresi, bireyin kendi imgesini tanıyarak bir benlik inşa etmeye çalıştığı, ancak bu imgenin her zaman eksik ve yanılsamalı olduğu bir süreçtir. Nina, balenin kusursuz idealini kendi benliğine yansıtmaya çalışır; her piruet, her jest, aynadaki imgesini mükemmel kılma arzusunun
OKUMAK İÇİN TIKLA“Acıyı patolojize etmek” ifadesi, bir bireyin yaşadığı acıyı (fiziksel veya duygusal) veya zorlanmayı, normal bir insan deneyimi olmaktan çıkarıp, onu bir hastalık, bozukluk veya patolojik bir durum olarak etiketlemek anlamına gelir. Bu yaklaşım, acının kendisini bir “semptom” olarak görmek yerine, semptomu “hastalığın ta kendisi” gibi ele alır. Ne Demektir Acıyı Patolojize Etmek?
OKUMAK İÇİN TIKLABireysel Eylem ve Toplumsal Düzenin Kesişimi Habitus, bireyin toplumsal deneyimlerinden süzülen, bilinçdışı eğilimler ve davranış kalıpları olarak tanımlanabilir. Bu kavram, bireylerin sosyal dünyayı algılama ve tepki verme biçimlerini şekillendiren bir içsel pusula gibidir. Öte yandan, yapılaşma teorisi, bireylerin eylemlerinin toplumsal yapıları hem yeniden ürettiğini hem de dönüştürdüğünü öne sürer. Gündelik
OKUMAK İÇİN TIKLAÖrgütsel adalet, bireylerin iş ortamlarında adil muamele algılarını inceleyen ve çalışanların tutumları, davranışları ve performansı üzerinde derin etkiler yaratan bir kavramdır. Bu alanda öncü bir isim olan Jerald Greenberg, örgütsel adalet teorisini geliştirerek, adalet algısının iş yerinde nasıl şekillendiğini ve bunun bireysel ve örgütsel sonuçlara nasıl yansıdığını sistematik bir şekilde
OKUMAK İÇİN TIKLAToplumun Kırılgan Denge Noktası: Anominin Suçla Buluşması Toplum, bireyleri bir arada tutan görünmez bir sözleşmeyle işler; ancak bu sözleşme, ekonomik krizler, kültürel çalkantılar ya da hızlı değişim dönemlerinde yıpranabilir. Durkheim’ın anomi teorisi, bu yıpranmayı, normların ve değerlerin erozyona uğradığı bir durum olarak tanımlar. Anomi, bireylerin ortak bir ahlaki pusuladan yoksun
OKUMAK İÇİN TIKLARüyaların Kökeni ve İşlevi Psikanalitik teoride rüyalar, insan zihninin derinliklerinde saklı hakikatlerin birer yansıması olarak görülür. Freud, rüyaları bilinçdışının bastırılmış arzularını dışa vuran bir mekanizma olarak tanımlar. Ona göre rüyalar, toplumsal normlarla çatışan cinsel ya da agresif dürtülerin, bilinç tarafından sansürlenmiş bir biçimde ifade bulduğu alandır. Bu nedenle rüyalar, “bilinçdışına
OKUMAK İÇİN TIKLAPersepolis, Ahameniş İmparatorluğu’nun yalnızca tören başkenti değil, aynı zamanda siyasi, ideolojik ve kültürel bir manifesto olarak taşlara kazınmış bir güç sahnesidir. Anıtsal kapılarındaki semboller—boğa ve aslan figürlerinden hediye sunan milletlerin kabartmalarına, lotus çiçeklerinden kanatlı diske kadar—imparatorluğun çok uluslu yapısını, kralın ilahi otoritesini ve toplumsal hiyerarşiyi yüceltirken, örtük politik mesajlarla tebaayı
OKUMAK İÇİN TIKLAİlk Yapıların Ortaya Çıkışı ve Evrimsel Temeller Kürk ve tüylerin evrimsel kökenleri, omurgalıların çevresel adaptasyonlarındaki karmaşık bir yolculuğu yansıtır. Memelilerin atalarında, yaklaşık 252-201 milyon yıl önceki Triyas döneminde, kıl benzeri yapılar ortaya çıkmıştır. Bu ilkel kürk, muhtemelen küçük, gececil sürüngenimsilerin termo-regülasyon ve fiziksel koruma ihtiyaçlarına yanıt olarak gelişmiştir. Fosil kayıtları,
OKUMAK İÇİN TIKLAÇalışma ortamı, hayatımızın önemli bir bölümünü geçirdiğimiz, kimliğimizin ve benlik algımızın şekillendiği yerlerden biridir. Bu ortamdaki güç eşitsizlikleri, sadece performansımızı değil, ruh sağlığımızı da derinden etkiler. Güç dengesizliği, bireyin özerkliğini, kontrol duygusunu ve değerli hissetme ihtiyacını zedeleyerek çeşitli psikolojik sorunlara yol açabilir. İşte çalışma ortamındaki güç eşitsizliklerinin ruhumuza yaptığı bazı
OKUMAK İÇİN TIKLA