Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
Gilles Deleuze’ün “arzu-makineleri” kavramı, Spinoza’nın “bedenlerin kapasiteleri” ile Sartre’ın “hiçlik” kavramı arasında derin bir bağ kurar. Bu bağ, yalnızca felsefi bir köprü değil, aynı zamanda sosyolojik, antropolojik, etik ve dilbilimsel bir yeniden düşünme alanıdır. Deleuze, arzu-makineleri ile bireylerin ve toplumların üretim süreçlerini, Spinoza’nın bedensel kapasiteleriyle varlıkların etki ve edilgi güçlerini,
OKUMAK İÇİN TIKLAVarlığın Çoğulluğu Gilles Deleuze’ün fark ontolojisi, varlığın sabit bir özden değil, sürekli bir oluş ve farklılaşma sürecinden türediğini savunur. Bu düşünce, varlığın tekil bir merkezden dağılmadığını, aksine çoklu, ilişkisel ve akışkan bir yapıya sahip olduğunu öne sürer. Deleuze için fark, bir kimlikten önce gelir; varlık, farklılığın kendisi üzerinden tanımlanır. Bu,
OKUMAK İÇİN TIKLABu metin, Judith Butler’ın cinsiyet performativitesi, Gayatri Chakravorty Spivak’ın ötekini konuşturma çabası ve Simone de Beauvoir’ın “Kadın doğulmaz, kadın olunur” ifadesi arasındaki ilişkiyi ve olası gerilimleri inceliyor. Kimlik, öznellik, temsil ve güç dinamikleri üzerinden bu üç düşünürün fikirleri, tarihsel, toplumsal, dilbilimsel ve etik boyutlarıyla ele alınacak. Metin, bu kavramların birbirini
OKUMAK İÇİN TIKLATranshümanizm, insanın biyolojik sınırlarını teknolojiyle aşmayı vadeden bir düşünce akımıdır. Nietzsche’nin “üst-insan” (Übermensch) kavramı ise, bireyin kendi değerlerini yaratarak insan doğasını yeniden tanımlamasını önerir. Bu iki fikir, insanlığın potansiyelini sorgularken, bir yanda özgürleşme hayalleri, diğer yanda Žižek’in “ideolojik fantazma” eleştirisiyle karşılaşır. Transhümanizm, üst-insanı gerçekleştirebilir mi, yoksa kapitalizmin yeni bir örtüsü
OKUMAK İÇİN TIKLADevlet şiddeti ile devrimci şiddet arasındaki ayrım, insanlık tarihinin en karmaşık sorularından biridir. Bu ayrım, yalnızca fiziksel güç kullanımının ötesine uzanır; otoritenin meşruiyeti, ahlaki sınırlar, toplumsal düzenin yeniden inşası ve bireyin özgürlük arayışı gibi derin soruları içerir. Frantz Fanon, Pierre-Joseph Proudhon ve Niccolò Machiavelli, bu soruya farklı tarihsel ve düşünsel
OKUMAK İÇİN TIKLAVarlığın Tarihsel Koşulları Martin Heidegger’in “tarihsellik” (Geschichtlichkeit) kavramı, varlığın zaman içindeki oluşunu ve insanın geçmişle olan bağını anlamlandırma çabasıyla şekillenir. *Varlık ve Zaman*’da Heidegger, tarihselliği bireyin ve topluluğun varoluşsal bir özelliği olarak tanımlar. İnsan, yalnızca şimdiki anda var olmaz; geçmişin izleri ve geleceğin olanaklarıyla yoğrulur. Tarihsellik, insanın “orada-oluş”u (Dasein)
OKUMAK İÇİN TIKLAFoucault’nun disiplin toplumu analizi, Platon’un ideal devletindeki hiyerarşik düzenlemesi ve Žižek’in totalitarizm eleştirisi, insan toplumsallığının düzenlenmesine dair farklı düşünce katmanlarını bir araya getirir. Bu metin, Foucault’nun biyopolitik bakış açısını Platon’un sınıf temelli devlet modeliyle karşılaştırarak, Žižek’in ideoloji ve totaliter yapılara yönelik eleştirilerinin bu karşılaşmayı nasıl dönüştürdüğünü inceler. Tarihsel, toplumsal, düşünsel,
OKUMAK İÇİN TIKLA17. Yüzyılın Özgür Düşüncesi: Spinoza’nın Felsefi Evreni Baruch Spinoza, 17. yüzyıl Avrupası’nın çalkantılı entelektüel ikliminde, akıl ve doğa merkezli bir felsefe inşa etti. Onun panteist dünya görüşü, Tanrı’yı doğayla özdeşleştirerek bireyin özerkliğini ve evrensel bir etik anlayışı savundu. Spinoza’nın *Etika* adlı eserinde, insan aklının tutkular üzerindeki egemenliği, özgürlüğün akılla
OKUMAK İÇİN TIKLAAdorno’nun “Auschwitz’ten sonra şiir yazılamaz” sözü, insanlığın tarihsel bir kırılma noktasında sanatın anlamını sorgular. Bu iddia, Bukowski’nin “çürümenin şiiri” ile karşılaştığında ve Barthes’ın “yazarın ölümü” kavramıyla birleştiğinde, insanın yaratıcılığı, acısı ve anlam arayışı üzerine derin bir tartışma başlatır. Kırılmanın Sessiz Çığlığı Adorno’nun “Auschwitz’ten sonra şiir yazılamaz” ifadesi, Holokost’un insanlık tarihindeki
OKUMAK İÇİN TIKLASanat, insan varoluşunun en karmaşık ifadelerinden biridir; hem bireyi inşa eder hem de toplumu sarsar. Carl Gustav Jung, sanatı bireyleşme sürecinin bir aracı olarak görürken, Friedrich Nietzsche, onun Dionysosçu bir yıkım gücüne sahip olduğunu savunur. Charles Bukowski ise bu iki bakış açısını, ne tam anlamıyla uzlaştırarak ne de reddederek, kendine
OKUMAK İÇİN TIKLAKolektif Bilinçdışının Derinlikleri Carl Gustav Jung’un kolektif bilinçdışı, insanlığın ortak hafızasının bir hazinesi olarak, tarih boyunca biriken evrensel sembolleri ve arketipleri barındırır. Bu kavram, bireyin ötesine uzanan, insan türünün paylaştığı bir anlam deposudur. Mitler, Jung’un düşüncesinde, bu kolektif bilinçdışının yüzeye çıkan yansımalarıdır; insanlığın korkularını, arzularını ve varoluşsal sorgulamalarını taşır. Mitler,
OKUMAK İÇİN TIKLABu metin, Gayatri Chakravorty Spivak’ın stratejik özcülük eleştirisini, Gilles Deleuze’ün molar ve moleküler ayrımı üzerinden yeniden düşünmeyi ve Judith Butler’ın queer teorisinin bu okumaya nasıl bir derinlik kattığını incelemeyi amaçlar. Spivak’ın özcülüğe dair eleştirisi, kimliklerin sabitlenmesine karşı bir uyarıyı içerirken, Deleuze’ün molar ve moleküler kavramları, toplumsal yapıların hem katı hem
OKUMAK İÇİN TIKLAFreud’un bilinçdışı kavramı ile Foucault’nun iktidarın üretkenliği fikri, modern düşüncenin iki temel taşı olarak birey ve toplum arasındaki karmaşık ilişkiyi anlamada önemli bir zemin sunar. Bu iki kavram, insan deneyiminin görünmez mekanizmalarını ve toplumsal düzenin işleyişini sorgular. Slavoj Zizek’in ideolojik fantazma kavramı ise bu iki düşünceyi birleştirerek, bireysel arzuların
OKUMAK İÇİN TIKLAVarlığın Tekilliği ve Mitolojik Anlatılar Spinoza’nın monizmi, evrendeki tüm varlıkların tek bir tözden, yani Tanrı ya da Doğa’dan (Deus sive Natura) türediği fikrine dayanır. Bu, mitolojik anlatılarda sıkça görülen kaostan düzene geçiş hikayeleriyle örtüşür. Örneğin, Hesiodos’un Theogonia’sında kaosun içinden Gaia, Uranos ve diğer ilahi varlıkların doğması, bir tür bütünlüklü varlık
OKUMAK İÇİN TIKLAAlbert Camus’nün “başkaldırı” felsefesi ile Jean-Paul Sartre’ın “angoisse” (kaygı) kavramı, varoluşsal düşüncenin iki farklı damarını temsil eder. Bu iki kavram, insanın anlamsızlıkla, özgürlükle ve sorumlulukla yüzleşme biçimlerini ele alır. Camus, absürdün karşısında direnişi ve anlam yaratmayı önerirken, Sartre kaygıyı özgürlüğün kaçınılmaz bir sonucu olarak görür. Charles Bukowski’nin edebi karakterleri ise
OKUMAK İÇİN TIKLAOrtaklaşa İdealin Kırılganlığı Proudhon’un anarşist federasyon modeli, insan topluluklarını hiyerarşisiz, karşılıklı yardımlaşma ve özerklik üzerine kurulu bir düzenle yeniden hayal eder. Bu model, merkezi otoritenin reddine dayanır; bireylerin ve toplulukların özgür iradeleriyle, gönüllü iş birliğiyle bir araya geldiği bir sistem önerir. Ancak bu ideal, Machiavelli’nin “Prens”inde betimlenen güç stratejilerinin soğuk,
OKUMAK İÇİN TIKLAHeidegger’in “varlığın unutuluşu” kavramı, modern felsefenin en derin sorgulamalarından birini sunarken, Baker’ın modern toplumdaki kültürel anlatılara yaklaşımı, bu sorgulamayı toplumsal ve tarihsel bağlamda yeniden çerçevelendirir. Bu iki düşünürün fikirleri, insanın kendisiyle, dünyayla ve anlamla ilişkisini ele alış biçimleriyle bir diyalog kurar. Heidegger’in ontolojik sorgulaması, varlığın özünün modern dünyada nasıl
OKUMAK İÇİN TIKLADuyguların Tutsak Edilişi Kapitalizm, insan ruhunun en saf damarlarından biri olan duyguları bir üretim bandına çevirir. Martha Nussbaum’un “duygusal akıl” kavramı, duyguların yalnızca içsel tepkiler olmadığını, aynı zamanda ahlaki yargılarımızın ve toplumsal bağlarımızın temelini oluşturduğunu savunur. Ancak kapitalizm, bu duygusal aklı bir meta haline getirir. Reklamlar, tüketim kültürü ve sosyal
OKUMAK İÇİN TIKLAAbsürt edebiyat, insanın varoluşsal boşlukla yüzleştiği, anlam arayışının ironik bir şekilde çöktüğü bir anlatı evrenidir. Varoluşçu felsefe ise bireyin özgürlüğünü, sorumluluğunu ve anlamsızlık karşısındaki duruşunu sorgular. Charles Bukowski’nin çiğ gerçekçiliği, Jean-Paul Sartre’ın sistematik özgürlük arayışı ve Albert Camus’nün absürt isyanı, bu iki disiplinin kesişiminde zengin bir diyalog oluşturur. Bu metin,
OKUMAK İÇİN TIKLANietzsche’nin “hakikat metaforlar ordusudur” ifadesi, Jung’un arketip teorisiyle ve Bukowski’nin “çürümenin şiiri” olarak adlandırılabilecek ham, yalın poetikasıyla derin bir diyalog kurar. Bu üç düşünce evreni, insan bilincinin, toplumsal yapının ve bireysel varoluşun sınırlarını zorlayarak hakikatin doğasını sorgular. Nietzsche’nin metaforlara işaret etmesi, hakikatin sabit bir özden yoksun olduğunu, dilin ve sembollerin
OKUMAK İÇİN TIKLA
