Etiket: Fyodor Mihailoviç Dostoyevski

Zebercet’in Yalnızlığı ve Varoluşsal Çıkmaz: Anayurt Oteli’nde Sartre’ın Bulantısıyla Kesişen Bir İnsanlık Halimde

Yusuf Atılgan’ın Anayurt Oteli, Zebercet karakteri üzerinden insan varoluşunun en çıplak, en rahatsız edici sorularını ortaya serer. Zebercet’in yalnızlığı, yalnızca fiziksel bir tecrit değil, aynı zamanda varoluşsal bir bulantının, Sartre’ın Bulantı eserinde kristalleşen o derin anlamsızlık hissinin cisimleşmiş halidir. Otel, bu bağlamda, Zebercet’in zihninin bir yansıması olarak bireysel bir hapishane

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yabancılaşmanın Çöldeki Yüzü: Hakkâri’de Bir Mevsim ve Yabancı Üzerine Bir Karşılaştırma

Ferit Edgü’nün Hakkâri’de Bir Mevsim’i ile Albert Camus’nün Yabancı’sı, insan varoluşunun kıyılarında gezinen iki eserdir. Her ikisi de bireyin kendi benliğiyle, toplumla ve evrenle yüzleşme serüvenini, farklı coğrafyalarda ve bağlamlarda ele alır. Hakkâri’de Bir Mevsim’deki adsız anlatıcı, uzak bir köyde sürgünlüğün ve yabancılığın ağır yükü altında ezilirken, Camus’nün Meursault’su absürt

OKUMAK İÇİN TIKLA

Ulysses: Bloom’un İç Monologları ve Modern Bireyin Çelişkileri

James Joyce’un Ulysses adlı eserindeki Leopold Bloom’un iç monologları, Freud’un bilinçaltı teorileriyle derin bir bağ kurar ve modern bireyin umut ile acılar arasındaki gerilimini çarpıcı bir şekilde yansıtır. Bloom’un zihinsel akışı, insan bilincinin karmaşıklığını, bastırılmış arzuları, çelişkili duyguları ve toplumsal bağlamda bireyin varoluşsal sıkışmışlığını açığa vurur. Bu metin, Bloom’un iç

OKUMAK İÇİN TIKLA

Gregor Samsa’nın Böceğe Dönüşümü ve Varoluşsal Yüzleşme

Franz Kafka’nın Dönüşüm adlı eserinde Gregor Samsa’nın bir sabah uyandığında kendini dev bir böceğe dönüşmüş bulması, yalnızca fiziksel bir değişim değil, aynı zamanda insan varoluşunun en derin çelişkilerini sorgulayan bir düşünce düzlemi açar. Bu dönüşüm, bireyin kendi varlığıyla, toplumsal beklentilerle ve öznelliğin kırılgan sınırlarıyla yüzleşmesini merkeze alır. Martin Heidegger’in Dasein

OKUMAK İÇİN TIKLA

Meursault’nün Kayıtsızlığı ve Josef K.’nın Yargılanması: Varoluşsal ve Etik Çatışmalar

Albert Camus’nün Yabancı adlı eserinde Meursault’nün kayıtsızlığı ve Franz Kafka’nın Dava adlı eserinde Josef K.’nın absürt bir yargılama sürecine kapılmışlığı, modern insanın varoluşsal krizlerini ve etik sorgulamalarını çarpıcı bir şekilde ortaya koyar. Meursault’nün kayıtsızlığı, saçmalık felsefesinin bir yansıması mıdır, yoksa toplumsal normlara karşı bilinçli bir başkaldırı mı? Josef K.’nın absürt

OKUMAK İÇİN TIKLA

Mine Söğüt’ün Roman Kahramanlarında Aşk, Umut ve İntiharın Schopenhauer’in İrade Kavramıyla Kesişimi

Mine Söğüt’ün roman kahramanları, insan varoluşunun en derin çelişkilerini, aşk, umut ve intihar gibi duygu durumları üzerinden açığa vururken, Schopenhauer’in irade kavramıyla çarpıcı bir kesişim sunar. Schopenhauer’in felsefesinde irade, evrenin özünü oluşturan bilinçsiz, amaçsız ve durdurulamaz bir itici güçtür; insan yaşamını haz ve acı arasındaki bitimsiz bir gerilimle tanımlar. Söğüt’ün

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dostoyevski’nin Kahramanlarının Ahlaki ve Etik Çatışmaları: Nietzsche ve Kierkegaard Arasında Bir Yolculuk

Dostoyevski’nin romanları, insan ruhunun en karmaşık dehlizlerinde gezinen kahramanlarıyla, ahlaki ve etik çatışmaların sahnesi olur. Raskolnikov ve İvan Karamazov gibi karakterler, bireyin kendi varoluşsal sınırlarını zorladığı, doğru ile yanlış arasındaki çizgiyi sorguladığı ve ilahi ya da dünyevi otoritelere meydan okuduğu bir evrende mücadele eder. Bu metin, Dostoyevski’nin kahramanlarının bu çatışmalarını,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yeraltındaki Çığlık: Özgür İrade, Varoluşsal Yalnızlık ve Modern Bireyin Aynası

Dostoyevski’nin Yeraltından Notlar’ındaki isimsiz anlatıcı, insan bilincinin kaotik derinliklerinde gezinen, özgür iradeyi absürt bir isyan bayrağı gibi sallayan ve modern bireyin yalnızlık ile anlamsızlık arasındaki sıkışmışlığını bedenleştiren bir figürdür. Bu metin, anlatıcının “iki kere iki dört değil, beştir” savunusunu Sartre’ın varoluşsal özgürlük kavramıyla karşılaştırırken, aynı zamanda onun modern bireyin içsel

OKUMAK İÇİN TIKLA

Çiçikov’un Sahtekârlığı: Kapitalist Çöküşün Aynası mı, Hırsın Portresi mi?

Nikolay Gogol’ün Ölü Canlar eserindeki Pavel İvanoviç Çiçikov, yalnızca bir roman karakteri değil, aynı zamanda insan doğasının ve toplumsal düzenin karmaşık bir yansımasıdır. Çiçikov’un sahtekârlığı, ölü kölelerin mülkiyet belgelerini satın alarak servet biriktirme planıyla, hem bireysel hırsın hem de kapitalist toplumun ahlaki erozyonunun bir temsili olarak okunabilir. Bu metin, Çiçikov’un

OKUMAK İÇİN TIKLA

Melankolinin Öngörüsü: Yevgeni Onegin ve Modern Bireyin Yabancılaşması

Aleksandr Puşkin’in Yevgeni Onegin adlı eseri, yalnızca bir 19. yüzyıl Rus romanı değil, aynı zamanda modern bireyin yalnızlık, anlamsızlık ve varoluşsal huzursuzluk deneyimlerinin erken bir habercisidir. Eserin başkahramanı Yevgeni Onegin’in melankolisi, bireyin iç dünyasındaki çatışmaların, toplumsal bağlardan kopuşun ve anlam arayışındaki çaresizliğin bir yansıması olarak, modernitenin ruhsal krizlerini öngörür. Bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Anna Karenina ve Levin: Aşk, İntihar ve Manevi Arayışın Felsefi Çatışmaları

Lev Tolstoy’un Anna Karenina romanı, insan ruhunun karmaşık doğasını, aşkın dönüştürücü gücünü ve bireyin toplumsal düzenle çatışmasını derinlemesine işleyen bir başyapıttır. Anna’nın trajik yolculuğu, etik bir çöküş mü yoksa bireysel özgürlüğün bir savunusu mu sorusunu ortaya atarken, Levin’in manevi arayışı, bireyin varoluşsal sorgulamalarını merkeze alır. Bu metin, Anna’nın aşk ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Varoluşun Ağırlığı ve Zamanın Tuzakları

Şule Gürbüz’ün Kambur adlı eserindeki anlatıcı, zamanı bir yük olarak sırtında taşıyan, bedensel ve zihinsel deformasyonun sembolü olan bir figürdür. Kahraman, zamanın akışına direnirken, aynı zamanda onunla uzlaşamamanın sancısını çeker. Varoluş, burada bir sorgulama alanıdır; kahraman, “neden varım?” sorusunu değil, “varlığım zamanla nasıl bir anlam taşır?” sorusunu sorar. Zamanın Farkında’da

OKUMAK İÇİN TIKLA

Raskolnikov ve Akhilleus’un Yalnızlıkları Üzerine Bir İnceleme

Bireyin İç Çatışması ve Toplumsal Beklentiler Raskolnikov’un yalnızlığı, Dostoyevski’nin Suç ve Ceza romanında bireysel bir sorgulamanın derinliklerinde kök salar. Yoksulluk, ahlaki çöküş ve kendi varoluşsal sınırlarını zorlama arzusu, Raskolnikov’u bir tür içsel sürgüne mahkûm eder. Onun yalnızlığı, bireyin kendi vicdanıyla hesaplaşmasından doğar; cinayet işleme kararı, Nietzsche’nin “üstinsan” kavramına benzer bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Varlığın Dokusu: Heidegger, Spinoza ve Parmenides Üzerine Bir İnceleme

Varlığın Kökenine Doğru Varlık sorusu, insan düşüncesinin en kadim ve en derin meselelerinden biridir. Parmenides, Spinoza ve Heidegger, bu soruya farklı çağlarda, farklı dillerde ve farklı zihinsel dünyalarda yanıt aramışlardır. Parmenides’in varlığın değişmezliği üzerine vurgusu, Spinoza’nın doğanın birliği ve Tanrı-doğa özdeşliği, Heidegger’in ise varlığın tarihsel ve insani bağlamda açığa çıkışı,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Selim Işık’ın Tutunamama Hali ve Sartre’ın Varoluşsal Felsefesi Üzerine Bir İnceleme

Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar romanındaki Selim Işık karakteri, modern insanın varoluşsal krizini ve toplumsal bağlardan kopuşunu temsil eden derin bir figürdür. Selim’in “tutunamama” hali, Jean-Paul Sartre’ın varoluşsal felsefesiyle, özellikle “varoluş özgürlüğü” ve “hiçlik” kavramlarıyla kesişen anlam katmanları taşır. Bu inceleme, Selim’in tutunamama durumunu Sartre’ın felsefi çerçeveleriyle ilişkilendirerek, onun intiharının bireysel özgürlüğün

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yeraltı Bilincinin İsyanı: Freud’un Gölgesinde Yeraltı Adamı’nın Toplumsal ve Psişik Sınırlarla Mücadelesi

Dostoyevski’nin Yeraltından Notlar’ındaki Yeraltı Adamı, insan bilincinin en kuytu köşelerinde gezinen, kendi varoluşsal sancılarıyla boğuşan ve toplumsal normlara karşı isyan eden bir figür olarak modern edebiyatın en karmaşık karakterlerinden biridir. Bu karakterin kendi bilincine hapsolması, Freud’un bilinçdışı kavramıyla derin bir ilişki kurarken, toplumsal normlara başkaldırısı bireysel özgürlüğün politik bir eleştirisi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Athena’nın Bilgeliği ve Arendt’in Vita Activa’sı: Politik Eylemin Etiği ve Liderlik

Athena, Yunan mitolojisinin bilgelik, strateji ve şehir devletlerinin koruyucu tanrıçası olarak, insan aklının ve toplumsal düzenin sembolüdür. Hannah Arendt’in vita activa kavramı, insan yaşamını çalışma (labor), iş (work) ve eylem (action) üzerinden tanımlarken, özellikle eylem, politik alanın özünü oluşturur. Athena’nın akılcı liderliği ile Arendt’in politik eylem anlayışı arasında derin bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Gece’nin Adsız Kahramanları: Foucault’nun Özneleşme Kavramı ve Modern Bireyin Kimliksizlik Krizi

Bilge Karasu’nun Gece adlı eseri, modern insanın otorite karşısında örselenen varoluşunu, kimliksizlik ve özneleşme süreçleri üzerinden derin bir felsefi sorgulamaya açar. Eserdeki adsız kahramanlar, Michel Foucault’nun özneleşme kavramıyla ilişkilendirildiğinde, bireyin toplumsal ve politik mekanizmalar tarafından nasıl inşa edildiği, aynı zamanda bu inşaya direnme çabalarının çaresizliği ortaya çıkar. Karasu’nun anlatısı, bireyin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Selim Işık’ın Tutunamayan Kimliği: Yabancılaşma mı, Direniş mi?

Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar adlı eserinde Selim Işık, modern Türk toplumunun hem aynası hem de yadsımasıdır. “Tutunamayan” kimliği, bireyin toplumsal düzenle uyumsuzluğunun trajik bir tezahürü olarak okunabilir; ancak bu uyumsuzluk, aynı zamanda bireysel bir varoluş arayışının, hatta sessiz bir isyanın izlerini taşır. Selim’in kimliği, modernitenin dayattığı yabancılaşmanın kaçınılmaz bir sonucu mu,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Gılgamış ve Enkidu: Dostluk mu, Yalnızlığın Aynası mı?

Gılgamış Destanı, insanlığın en eski yazılı anlatılarından biri olarak, dostluğun ve yalnızlığın insan varoluşundaki yerini sorgulamaya devam eder. Gılgamış ile Enkidu’nun dostluğu, modern bireyin yalnızlığına bir çare sunabilir mi, yoksa insan ilişkilerinin kırılganlığını mı açığa vurur? Bu soruyu, kuramsal, kavramsal, psişik, politik, politik psikolojik, distopik, ütopik, felsefi, ahlaki, etik, metaforik,

OKUMAK İÇİN TIKLA