Etiket: Nigel Warburton

Zaman içinde birini aynı kişi kılan şeyin ne olduğu, İngiliz filozofu John Locke’un aklını kurcalayan soruydu.

Bebekken neye benziyordunuz? Eğer varsa, o dönemde çekilen bir fotoğrafınıza bakın. Ne görüyorsunuz? O gerçekten siz misiniz? Şu an muhtemelen oldukça farklı görünüyorsunuz. Bebek olmak nasıl bir şeydi hatırlayabiliyor musunuz? Çoğumuz hatırlayamayız. Hepimiz zaman içinde değişiriz. Büyürüz, gelişiriz, olgunlaşır, yaşlanırız. Çoğumuzun yüzünde kırışıklıklar belirir, eninde sonunda saçlarımız beyazlar ya da

OKUMAK İÇİN TIKLA

THOMAS HOBBES / Toplumun dışındaki hayat, “yalnız, zavallı, kötü, zalim ve kısa” olacaktır.

Thomas Hobbes (1588-1679), İngiltere’nin en büyük siyaset düşünürlerinden biridir. Daha az bilinen şeyse, ilk zindelik tutkunlarından biri olduğudur. Her sabah, nefes nefese kalmak için hızlı adımlarla tepeleri tırmanırdı. Dışarıdayken aklına iyi bir fikir gelirse diye sapında hokka olan özel bir baston yaptırmıştı. Bıyığı ve bir tutam sakalı olan bu uzun

OKUMAK İÇİN TIKLA

BARUCH SPINOZA / Mercek Yontucusu

Dinlerin çoğu Tanrının dünyanın dışında bir yerde, belki de cennette olduğunu öğretir. Baruch Spinoza (1632-77), Tanrının dünyada olduğunu düşünmesi bakımından alışılmadıkdı. Bu fikrini ifade etmek için “Tanrı veya Doğa” hakkında yazdı, tanrı ve doğanın aynı şey olduğunu kastediyordu. Tanrı ve doğa tek bir şeyi tanımlamanın iki farklı yoludur. Tanrı doğadır,

OKUMAK İÇİN TIKLA

George Berkeley: “Var olmak algılanmaktır”

Buzdolabının kapısını kapattığınızda ve kimse içeriyi göremezken ışığın gerçekten sönüp sönmediğini merak ettiğiniz oldu mu hiç? Işığın gerçekten söndüğünü nasıl bilebilirsiniz? Belki bir kamera takabilirdiniz. Peki, kamerayı kapattığınızda ne olur? Ya da kimsenin duyamadığı bir anda ormanda bir ağaç devrilse? Gerçekten bir gürültü çıkarır mıydı? Siz orada değilken, gözlemlenmeyen yatak

OKUMAK İÇİN TIKLA

BLAISE PASCAL / “Kazanırsanız her şeyi kazanacak, kaybederseniz de hiçbir şey kaybetmeyeceksiniz.”

Yazı tura attığınızda, yazı da gelebilir tura da. Kullandığınız bozukluk hileli değilse, yarı yarıya şansınız vardır. Bu yüzden hangi taraf üzerine bahse girdiğiniz önemli değildir çünkü yazı gelme şansı tura gelme şansıyla aynıdır. Tanrının var olup var olmadığından emin değilseniz, bu durumda ne yapmalısınız? Bu durum yazı tura atmaya benzer

OKUMAK İÇİN TIKLA

RENÉ DESCARTES / Rüyada Olabilir miyim?

Alarmınız çalıyor, kapatıp yataktan kalkıyorsunuz, giyiniyorsunuz, kahvaltınızı yapıyorsunuz ve güne hazırsınız. Ama sonra beklemediğiniz bir şey oluyor; uyanıyorsunuz, gördüğünüz sadece bir rüyaymış… Rüyanızda kalkıp güne hazırlanıyordunuz, ama gerçekte yorganın altında mışıl mışıl uyuyordunuz. Eğer hayatınızda böyle bir şey yaşadıysanız, ne demek istediğimi çoktan anlamış olmalısınız. Bu rüyalar “yalancı uyanıklık” olarak

OKUMAK İÇİN TIKLA

Machiavelli: “En önemlisi iktidarda kalabilmektir ve bunu yapabilmek için hemen hemen her yol mubahtır. “

Tilki ve Aslan Niccolò Machiavelli On altıncı yüzyıl İtalya’sında Floransa veya Napoli gibi bir şehir devletine hükmeden bir prens olduğunuzu hayal edin. Mutlak güce sahipsiniz. Bir emir verdiğinizde koşulsuz itaat ediliyor. Aleyhinizde konuştuğu veya sizi öldürme planları yaptığından şüphelendiğiniz için birini hapse atmak istiyorsanız, bunu yapabilirsiniz. Her söylediğinizi yerine getirecek

OKUMAK İÇİN TIKLA

Felsefenin Tesellisi / BOETHIUS

Hapishanede idam gününüzü bekleyen bir mahkûm olsaydınız, kalan günlerinizi bir felsefe kitabı yazarak geçirir miydiniz? Boethius’un yaptığı tam olarak buydu. Yazdığı bu kitap, daha sonra en ünlü kitabı haline geldi. Tam adıyla Ancius Manlius Severinus Boethius (475-525), son Romalı filozoflardan biriydi. Roma barbarlar tarafından ele geçirilmeden yalnızca 20 yıl önce

OKUMAK İÇİN TIKLA

İpler Kimin Elinde? AUGUSTINUS

Augustinus (354-430) umutsuzca hakikati bilmek istiyordu. Bir Hıristiyan olarak Tanrıya inanıyordu. Ne var ki inancı birçok soruyu cevapsız bırakıyordu. Tanrı onun ne yapmasını istiyordu? Nasıl yaşamalıydı? Neye inanmalıydı? Hayatının uyanık kaldığı çoğu zamanını bu sorular hakkında düşünerek ve yazarak geçirdi. Büyük bir kumar oynuyordu. Cehennemde sonsuza kadar yanma olasılığına inanan

OKUMAK İÇİN TIKLA

Önemsememeyi Öğrenmek / EPIKTETUS, CICERO, SENECA

Tam evinizden çıkmak zorundayken yağmur yağmaya başlasaydı talihsiz bir durum olurdu. Ama dışarı çıkmak zorundaysanız bir yağmurluk giymek ya da yanınıza bir şemsiye almak veya randevunuzu iptal etmekten başka yapabileceğiniz bir şey yoktur. Ne kadar isteseniz de yağmuru durduramazsınız. Bu sizi üzmeli mi? Yoksa sadece filozofça bir tavır takınmak yeterli

OKUMAK İÇİN TIKLA

“Ben varsam, ölüm yok; ölüm varsa, ben yokum” EPIKUROS

Bahçe Yolu EPIKUROS Kendi cenazenizi hayal edin. Nasıl olurdu sizce? Kimler gelirdi? Ne konuşurlardı? Şu an hayal ettiklerinizi kendi bakış açınızdan düşünüyor olmalısınız. Sanki hâlâ orada, belirli bir yerden, yukarıdan ya da yas tutanların arasında bir iskemleden olanları izliyormuşsunuz gibi… Bazı insanlar, bunun ciddi bir olasılık olduğunu düşünür. Ölümden sonra

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hakiki Mutluluk ARISTOTELES

“Bir bulutla kış olmaz, bir çiçekle yaz gelmez.” Kulağa William Shakespeare ya da başka bir ünlü şaire ait olabilecekmiş gibi gelen bu söz aslında Aristoteles’in, oğlu Nikhomakhos’a adadığı Nikhomakhos’a Etik adlı kitabından alınmıştır. Aristoteles bu sözle şunu kastediyordu: Nasıl açan bir tek çiçek ya da yaşanan bir tek sıcak gün

OKUMAK İÇİN TIKLA

Soru Soran Adamlar SOKRATES VE PLATON

Atina’da 2400 yıl kadar önce bir adam, çok soru sorduğu için ölüme mahkûm edildi. Ondan önce de filozoflar vardı, ama felsefe Sokrates’le birlikte şahlandı. Felsefenin koruyucu bir azizi varsa, o olsa olsa Sokrates’tir. Uzun burunlu, tombul, pasaklı ve bir parça tuhaf Sokrates, kalıplara uymayan bir adamdı. Görünüşü çirkindi, ender yıkanırdı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hiçbir Şey Bilemeyiz PYRRHON

Hiç kimse bir şey bilemez, hatta bu bile kesin değildir. Doğru olduğuna inandığınız şeylere güvenemezsiniz çünkü yanılıyor olabilirsiniz. Her şey sorgulanabilir, her şeyden şüphe edilebilir. Bu nedenle yapabileceğiniz en iyi şey, açık fikirli olmayı sürdürmektir. Kendinizi bir düşünceye adarsanız, hayal kırıklığına uğrarsınız. Bu, eski Yunan ve daha sonra Roma’da birkaç

OKUMAK İÇİN TIKLA