Yazar anlatıyor: ?700 nüfuslu küçük köyümde tıp okuluna giden dokuz genç insan vardı. Andların eteklerindeki bu küçücük köyde, 2004 yılında başlayan, binlerce Kübalı doktorun getirdiği, doğrudan birinci basamak bir sağlık programı olan çok etkileyici BarrioAdentro?yu zaten biliyordum.
Şimdiye kadar Venezuela nüfusunun %70?i hayatlarında ilk defa çok güvenli sağlık hizmeti alıyorlar ve 10.000 ilâ 14.000 Kübalı doktor (doktorlardan başka hemşireler ve sağlık teknisyenleri) kendilerini bu işe adayarak küçük bario kliniklerinde sağlık hizmeti sunmak için iki yıllık sürelerle ülkeye geliyorlar. Campesino arkadaşlarımdan öğrendiğim ise onların eğitim görecekleri ve çıplak ayaklı doktorlar olarak birkaç aylık programlarla değil çok yoğun geçen altı yıllık bir tıp eğitimi programı sonunda Kübalıların yerini alacakları. Sadece bu dokuz kişiden değil, Venezuela çapında öğrenim/eğitim gören 25.000 doktordan söz ediyoruz.
Kitap böyle şaşırtıcı şeylerin meydana gelmekte olduğunu haber vererek başlıyor. Binlerce doktor Venezuela?da yoksullara sağlık hizmeti verecek ve binlerce doktor hiçkimsenin hayal edemeyeceği bir ölçekte öğrenim ve eğitim görecek. Ama bu sistem Küba uzmanlığıyla oluştuğu için kitap biraz Küba sağlık enternasyonalizminden bahsediyor ve Kübalıların özellikle Latin Amerika ve Karaiplerde ve Afrika?nın bazı bölgelerinde nasıl başarılı olduğunu anlatıyor. Sonra biraz Küba tıp sisteminin altyapısı ve nasıl böyle bir devrimci sağlık fikri geliştirdikleri ve bu fikrin devrimci faaliyette nerede konumlandığı hakkında birşeyler söylüyor. Kitabın ortalarındaki iki bölümüBarrioAdentro?ya ayırdım. Sistemin nasıl organize olduğu, bir yıl zarfında 300 doktordan 10.000?den fazla doktora nasıl ulaştığı, sistemin nasıl hayata geçirildiği anlatılıyor. Küba?nın dünyada böyle bir hizmet sunma becerisiyle bu türden becerilere sahip tek ülke olduğuna inanıyorum.
Daha sonra son birkaç bölümde, başka birkaç şeyden bahsetme ihtiyacı duydum. Bunlardan biri bu işlerin belki de zengin sayılabilecek ama gelirleri ABD ve Avrupa ülkelerinin ancak üçte biri dörtte biri oranında olan petrol üreten bir ülke olan Venezuela?da gerçekleşiyor olması. Dolayısıyla, bunu büyük bir ölçekte aslında o kadar da büyük olmayan kaynaklarla yapıyor olması. Aynı zamanda bir sağlık sistemi de var, kapitalist bir sağlık sistemi olan bu sistem varlığını koruyor ve hala geleneksel üniversitelerde eğitim veriyor ve oluşturulmakta olan yeni sağlık sistemi fikrinden nefret ediyor. Ben de bu gerilimden biraz bahsetmek istedim; bu geriliminin zamana zaman ne kadar yükselebildiğini ABD gazetelerinden okuyabilirsiniz.
Bunun ötesinde, bir bölümde Küba ve Venezuela?ya karşı yöneltilen inanılmaz düşmanlığı da anlatmak istedim. ABD Dışişleri Bakanlığı ve buna bağlı kuruluşlar yoluyla sabote etmeye yönelik olarak barışçıl olan bu işbirliğine karşı yürütülen faaliyetlerden. Bu işbirliği sadece Venezuela?da gerçekleştirilmiyor, artık Bolivya?da ve başka ülkelerde de bu türden bir sistemin oluşturulması için o ülkelerle birlikte çaba harcıyorlar. Ayrıca, Küba?nın Havana dışında ELAM adında ve 10.000 yeni doktoru öğrenimleri bittiğinde evlerine gidip Latin Amerika ve dünyanın başka yerlerindeki ülkelerinde hizmet vermeleri için yetiştiren bir tıp okulu bulunuyor. Dolayısıyla bu deneyimin böyle bir muhalefete karşı yürütüldüğünü belirtme gereği duydum. Bizler, ABD?de bunları duymuyoruz ve ülkemizin bu olumsuz işleri neye karşı yaptığını bilmiyoruz. Üstelik ana akım medyada sağlık alanında olsun işbirliği alanında olsun gerçekleştirilen bunun gibi muhteşem işleri duymamız olanaksız. Böylece bu durumu kitaba koymanın gerekli olduğunu hissettim.
Yeni sistemin ilk mezunları geçtiğimiz yıl verildi; 2005-2006 yılında başlayanlar 2011?de mezun oldular. Ve artık ihtisaslarına Kübalıların yanında BarrioAdentro?larda devam edecekler. Tabii bu programın sihirlerinden biri, bu öğrencilerin akademik olarak dünyada görülen dersleri alırlarken aynı zamanda günlerinin yarısını Kübalı doktorların, hemşirelerin ve teknisyenlerin yanında BarrioAdentro tesislerinde haftada altı gün hastagörerek değerlendiriyor olmaları. Bunun dünyanın herhangi bir yerinde yapıldığını sanmıyorum, hatta Küba?da bile. Kübalılar dahi bunun benzerini yapamaya çalıştıklarını söylüyorlar, ?burayı bir şekilde takip ediyoruz, çünkü sistem çok iyi işliyor,? diyorlar.
Son bölüm bu fikrin aslında sadece sağlık ve devrimci doktorlar oluşturmak üzerine bir deneyim olmadığını ama aynı zamanda bana göre faal bir devrimci alternatifin nasıl yaratılabileceğini ve insanların temelden başlayarak yol gösterenler tarafından verilen becerileri ve motivasyonu yüklenip ne istediklerini nasıl bilir hale geldiklerini anlatan bir durum; yeni bir toplum yaratabilmek için yürünmesi gereken bir yol.?
Kitabın Künyesi
Devrimci Doktorlar
Yazarı: Steve Brouwer
Özgün Adı: Revolutionary Doctors – How Venezuela and Cuba Are Changing the World?s Conception of Health Care
Notabene Yayınları
Editör: Bahadır Ahıska
Çeviri: Levent Aydeniz
Kapak Tasarımı: Canis Döşemeci Başsüllü
Dizgi: Ulaş Akyol
Baskı Tarihi: Aralık 2012 (1. Baskı)
Sayfa Sayısı: 272
İçindekiler
Teşekkür
1. Devrimci Doktorlar Nereden Geliyor?
Beyaz Önlüklüler Ordusu
2. Dayanışma ve Enternasyonalizm
Latin Amerika Tıp Okulu?nda ABD Öğrencileri
Integral de Salud?un Doğum Planı
Haiti?ye Küba Desteği
Başarının Sırrı: Hayat Boyu Adanma
Olumsuz Koşullarda Küba Tıp Becerilerini ve Etiğini Aktarma
Önce Tanrı Daha Sonra da Kübalı Doktorlar
3. İki, Üç… Yüzbin Che Guevara Yaratmak
Bolivya?daki Yansımalar
Küba Uluslararası Sağlık Tugayı?nın Başlangıcı
Küba?nın Afrika?daki Benzeri Görülmemiş Rolü
Küba ve Afet Yardımı: Kaşmir, Pakistan
Küba Tıbbi Yardımını İyileştirmek İçin Karşılaşılan Zorluklar:Honduras ve Guatemala
4. Devrimci Küba?da Tıp
Özel Dönem Sırasında Sağlık Hizmeti
Küba Sağlık Sisteminin Yeniden Kurulması
Biyoteknoloji ve Biyo-Sonuçlar
5. Barrio Adentro
Bir Sağlık Hizmeti Krizi
Ekonomik ve Politik Arkaplan
Chávez Yönetiminde Ekonomik ve Sosyal Değişim 2003-2008
Barrio Adentro Başlıyor
Barrio Adentro?nun Gelişen Yapısı
İkinci Basamak Barrio Adentro II
Daha Zor Bir Aşama: Barrio Adentro III
Barrio Adentro IV
Barrio Adentro?nun Başarıları
6. Barrio Adentro Faaliyetlerini Gözlemek
Dr. Yonel?in Barış Ordusu
Antimano Sağlık Komiteleri
Barrio Adentro Deportivo
Sağlık Komiteleri Kadınları Yetkilendiriyor
Yerel Düzeyde Göze Çarpan Örnekler
7. Venezuelanın Yeni Doktorları
MIC Nasıl Yaratıldı
MIC Yapısı
MIC Müfredatı
Venezuela?da Medicina İntegral Comunitaria?nın Hızlı Büyümesi
MIC Programının Diğer Önemli Kazançları
8. Toplum Sağlığını Hayatın İçinden Oluşturmak
Tıbbı Uygulamak ve Öğrenmek
Toplulukla Bütünleşme
Doktor-Eğitmenlerin Yanında Öğrenme
Surinam?dan Yeni Compañero?lar
Birinci Sınıf Öğrencilerle Yapılan Dersler
Mission Sucre: El Plan Extraordinario
Misyonlar: Öğretime Adanmışlık
9. Geçmişiyle Çatışan Devrimci Tıp
Bolivarcı Devrim: Farklı Bir Rota
Üst Orta Sınıfın Boşanması
Siyasi Muhalefetin Barrio Adentro?ya Saldırıları
Barrio Adentro?nun Bazı Eksiklikleri
Sağlık Misyonlarını Engellemek İçin Karşıdevrimci Girişimler
10. Fikirlerin Mücadelesi ve Halkların Amerika Kıtası İçin Mücadele
Fikirlerin Mücadelesi
Venezuela Mücadeleye Neden Katılıyor?
ALBA ve Değişim Arayışı
Nikaragua ve Bolivya: Neoliberalizmden Kopuş
Honduras ve Haiti: ABD Etkisinden Kaçış Yok
Venezuela ve ALBA Küba?nın ?Hendekten Çıkmasına? Yardım Ediyor
11. Fikirler Üzerine Savaş: ABD Kontrgerilla Kampanyası
Askeri Endüstriyel Diplomatik Akademik Yapı
Yardım Olmayan Yardım
La Guerra Mediatica, Medya Savaşı
12. Tıp Pratiği, Devrim Pratiği
Tıp Pratiği, Devrimci Praxis
Kendini Geliştirmenin Yeni Modelleri Kuzeyi Korkutuyor
Seremos Como El Che: Che Gibi Olacağız