“FLAŞ”, “ŞOK!” Keşke yıllardır her konuda böyle ünlemler kullanılmasaydı. Bu flaş “düzelti” bilgisini gerçekten de öyle dikkat çekecek biçimde paylaşmak isterdim.
Marx ve Engels’in, bir türlü aklıma tam yatmayan, hem de Manifesto’da geçen bir sözü var(dı). İşçilerin zincirlerinden başka kaybedecek bir şeyleri olmadığını belirten o söz, meğer bir çeviri hatasıymış.
Çok şaşırtıcı bir durum. Üstelik sadece Türkçe değil, İngilizce çevirilerde de aynı hata olduğunu anlatıyor, Erkin Özalp(*). Bu da dünya çapında bir yanılgıya neden oluyor. Almanca özgün metindeki “in ihr” sözcükleri atlanmış. İn ihr; “onda”, “onun içinde” anlamına geliyor. Bu metinde “komünist devrimde” anlamında kullanılmış.
Marx ve Engels’in sözünün aslı ile ilgili Özalp’ın verdiği bilgi şöyle:
“… proleterlerin ellerinde kaybedebilecekleri hiçbir şeyin bulunmadığı iddia edilmiyor. Sadece, “komünist devrim” gerçekleştiğinde kaybedecekleri tek şeyin zincirleri olacağı söyleniyor:
‘Proleterlerin, bu devrimde, zincirlerinden başka kaybedecekleri hiçbir şey yok.’…”
Yani, bezirganlar elbette korkacak devrimden. Kaybedecekleri bir dünyaları var; iktidarları, haksız kazançları.
Emekçiler açısından ise, beyaz eşyalara veya bazı sosyal güvencelere sahip olup olmamak değil, belirleyici olan. Ellerindekini kaybetmekle veya elinde kaybedecek bir şey bulunmayışıyla konunun bir ilgisi yok. Kazanacakları bir dünya var.
Başka türlü bir dünya! Yeni bir insan, yeni bir yaşam fırsatı!
SÖMÜRÜ, BİLİNÇ, VİCDAN
İnsanın en soylu niteliği, kuşkusuz, başkaldıran bir canlı olması. Haksızlığa, zulme isyan ettiği sürece insan diye bir anlam varlığını sürdürecektir.
Ama bu gerçeklik sadece sömürüyle, eziliyor olmakla açıklanabilir mi? Tersine, ezici koşullar altında bireyselliklerini yitirip kitleler halinde aidiyet ve benzeri gereksinimlerini karşılamaya yönelen insanların, nasıl da faşizmin enerji deposuna dönüştükleri biliniyor. Sadece geçen yüzyıldaki korkunç faşizm deneyimi bile bunu kanıtlıyor.
Wilhelm Reich’ın önemli kitabı Faşizmin Kitle Ruhu Anlayışı da bir yönüyle bu konuyu inceliyor. Ezilen insanların doğru tavır almadıklarında, onurlu davranmadıklarında, sömürünün insanları insanlıktan çıkardığını anlatıyor. Ortada vicdan ve bilinç yoksa, sömürünün yarattığı tepki nasıl “insani” olsun?
Erkin Özalp’ın açıkladığı bu düzeltme sonucunda, işçiler ve zincirleriyle ilgili Marx ve Engels’in sözü, hem bu büyük devrimci düşünürlerin hem de diğer önemli araştırmacıların külliyatıyla daha uyumlu hale gelmiş oldu.
Zafer Köse
zaferxkose@gmail.com
* Proleterlerin Zincirleri Üzerine, Erkin Özalp, 9 Şubat 2016, İlerihaber:
http://ilerihaber.org/yazar/proleterlerin-zincirleri-uzerine-50015.html
Zafer Köse arkadaşımızın, Erkin Özalp’ten mülhem yaptığı bu açıklama oldukça önemli. Bunun yaygınlaştırılması gerekiyor.
Müslüm Kabadayı