Kategori: Felsefe

Platon’un Mağara Alegorisi ve Antik Yunan Paideia Kavramının Kesişim Noktaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Bilginin Keşfi ve Eğitim Süreci Mağara alegorisi, bireyin cehaletten bilgiye geçişini, karanlık bir mağaradan güneş ışığına çıkışı üzerinden tasvir eder. İnsanlar, mağarada yalnızca duvardaki gölgeleri gerçek sanarak yaşarken, birinin zincirlerden kurtularak dışarıdaki gerçek dünyayı keşfetmesi, bilginin dönüştürücü gücünü vurgular. Paideia, bu bağlamda, bireyi alışılmış algılardan kurtararak hakikate yönlendiren bir eğitim

OKUMAK İÇİN TIKLA

Frantz Fanon ve Edward Said’in Evrensel İnsan Hakları Eleştirisi: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Sömürgecilik Sonrası Etik ve Evrenselcilik EleştirisiFrantz Fanon’un sömürgecilik sonrası etik anlayışı, evrensel insan hakları söylemini Batı merkezli bir yapı olarak sorgular. Bu söylemin, sömürgeci güçlerin tarihsel pratikleriyle çeliştiğini savunur. İnsan haklarının evrensel olduğu iddiası, Fanon’a göre, sömürgeleştirilmiş toplulukların deneyimlerini ve mücadelelerini dışlayan bir çerçeve sunar. Evrenselcilik, genellikle Batı’nın ahlaki üstünlük

OKUMAK İÇİN TIKLA

Raif Efendi’nin Aşkının Schopenhauer’in İrade Felsefesiyle Yorumlanması

tarihinde gönderilmiş tarafından

İradenin Kör Gücü Schopenhauer’in felsefesi, iradeyi evrensel bir yaşam gücü olarak tanımlar; bu, bilinçli akıldan bağımsız, sürekli bir arzu ve itki halidir. Raif Efendi’nin Maria Puder’e duyduğu aşk, bu iradenin somut bir yansıması olarak görülebilir. Raif’in aşkı, akılcı bir seçimden çok, kontrol edilemeyen bir içsel dürtü olarak ortaya çıkar. Onun

OKUMAK İÇİN TIKLA

Marcel Proust ile Søren Kierkegaard’ın Benlik Arayışı: Varoluşsal ve Felsefi Bir Karşılaştırma

tarihinde gönderilmiş tarafından

Bireyin Özünü Arama Çabası Proust’un karakterleri, özellikle Kayıp Zamanın İzinde eserinde, benliklerini geçmiş deneyimlerin, hatıraların ve toplumsal ilişkilerin karmaşık ağı içinde arar. Bu süreç, bireyin kendi varoluşunu anlamaya çalıştığı bir yolculuk olarak ortaya çıkar. Karakterler, anıların tetikleyici etkisiyle, zamanın akışında kaybolmuş kimlik parçalarını bir araya getirmeye çalışır. Bu arayış, bireyin

OKUMAK İÇİN TIKLA

MacIntyre’nin Narratif Ahlakı ve Spinoza’nın Conatusu: Birey ile Toplum Arasındaki Bağ

tarihinde gönderilmiş tarafından

Bireyin Anlam Arayışı ve Toplumsal Bağlam MacIntyre’nin narratif ahlak anlayışı, bireyin kimliğini ve ahlaki eylemlerini, yaşadığı toplumsallık çerçevesinde anlamlandırır. Bu yaklaşım, bireyin hayatının bir hikâye formunda yapılandığını ve bu hikâyenin yalnızca bireysel değil, aynı zamanda toplumsal bağlamda anlam kazandığını öne sürer. İnsan, izole bir varlık değil, bir topluluğun üyesi olarak

OKUMAK İÇİN TIKLA

Deleuze’ün Nomadik Özne Kavramı: Modern Toplumda Hareketliliğin Yeniden Tanımlanışı

tarihinde gönderilmiş tarafından

Nomadik Özne ve Kimliklerin Akışkanlığı Deleuze’ün nomadik özne kavramı, bireyin sabit bir kimliğe bağlı kalmadan, sürekli yer değiştiren ve bağlamsal olarak yeniden şekillenen bir varlık olduğunu öne sürer. Geleneksel toplumlar, bireyi belirli rollere ve kategorilere sabitlerken, modern toplumun karmaşıklığı bu sınırları bulanıklaştırır. Nomadik özne, bu bulanıklık içinde sabit bir “benlik”

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dmitri Karamazov’un Tutkularında İnsan Doğasının Kaotik Yönleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Tutkuların Çelişkili Doğası Dmitri Karamazov’un karakteri, insan doğasının dürtüsel ve çelişkili yönlerini yansıtan bir prizma olarak işlev görür. Onun tutkuları, aşk, öfke ve intikam gibi yoğun duygusal durumlar aracılığıyla ortaya çıkar ve bu duygular, bireyin iç dünyasında birbiriyle çatışan arzuların kaotik bir birleşimini oluşturur. Dmitri’nin Gruşenka’ya olan tutkulu aşkı, aynı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Maimonides’in Tanrı Anlayışında Transandantal ve İmmanent Niteliklerin Uzlaştırılması

tarihinde gönderilmiş tarafından

Yahudilikte Tanrı’nın doğasına dair teolojik tartışmalar, tarih boyunca derin felsefi ve metafizik sorgulamalara yol açmıştır. İbn Meymun (Maimonides), bu tartışmalarda, Tanrı’nın hem transandantal (aşkın, dünyevi gerçeklikten bağımsız) hem de immanent (içkin, evrenin içinde etkin) niteliklerini uzlaştırma çabasıyla öne çıkar. Onun yaklaşımı, Yahudi teolojisinin temel sorularına yanıt ararken, Aristotelesçi felsefe, İslam

OKUMAK İÇİN TIKLA

Freud ve Maslow’un Maneviyat Anlayışları: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Freud’un Dinin Nevrotik Kökenleri Anlayışı Freud’un yaklaşımı, dinin insan psikolojisindeki kökenlerini, bilinçdışındaki çatışmalar ve savunma mekanizmaları üzerinden açıklar. Ona göre din, bireyin kaygılarını yatıştırmak ve kontrol edilemeyen dış dünyaya karşı bir güvenlik hissi yaratmak için geliştirdiği bir yanılsamadır. İnsanlar, çocukluk dönemindeki ebeveyn figürlerine duyulan bağımlılığı, evrensel bir baba figürüne ya

OKUMAK İÇİN TIKLA

Orhan Kemal Eserlerinde Bireysel Varoluş Çatışmaları ve Felsefi Yansımalar

tarihinde gönderilmiş tarafından

Yoksulluğun Sınırlarında Bireysel Direniş Orhan Kemal’in romanlarında bireylerin varoluşsal mücadeleleri, genellikle yoksulluk ve toplumsal baskılarla şekillenir. Bu eserlerdeki karakterler, günlük hayatta hayatta kalma çabalarıyla yüzleşirken, kendi varlığını sorgulama noktasına ulaşır. Örneğin, tarım işçilerinin göç yolculuklarında karşılaştıkları zorluklar, bireyin dış dünyanın baskısına karşı içsel bir çatışma yaşadığını gösterir. Bu durum, bireyin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Minyatür Sanatında Perspektif Eksikliğinin Felsefi ve Dini Yansımaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Minyatür sanatı, özellikle İslam, Pers ve Hint kültürlerinde, perspektif eksikliğiyle dikkat çeker. Bu durum, yalnızca estetik bir tercih olmaktan öte, derin felsefi ve dini dünya görüşlerini yansıtır. Perspektifin bilinçli olarak kullanılmaması, evrenin algılanış biçimine, insan-merkezli olmayan bir kozmolojiye ve spiritüel bir gerçeklik anlayışına işaret eder. Görsel Düzlemin Tek Boyutlu Anlayışı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Antik Yunan Tragedyaları ile Stoacı Determinizm: Kader ve Özgür İrade Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz

tarihinde gönderilmiş tarafından

Kaderin Antik Yunan Tragedyalarındaki RolüAntik Yunan tragedyaları, insan varoluşunun kaçınılmaz sınırlarını ve ilahi güçlerin birey üzerindeki etkisini sorgulayan bir çerçeve sunar. Kader, bu eserlerde genellikle tanrıların ya da evrensel bir düzenin değişmez bir kuralı olarak ortaya çıkar. Sophokles’in Oedipus Rex eserinde, Oedipus’un kendi iradesiyle babasını öldürmekten ve annesiyle evlenmekten kaçınmaya

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kant’ın Kategorik Buyruğu ve Habermas’ın Söylem Etiği: Güncel Bir Diyalog

tarihinde gönderilmiş tarafından

Kant’ın Evrensel Ahlak İlkesi Kategorik buyruk, Kant’ın ahlak felsefesinin temel taşıdır ve bireyin eylemlerini evrensel bir yasa olarak genelleştirilebilirlik ilkesine dayandırır. Bu ilke, bir eylemin ahlaki olup olmadığını değerlendirmek için, o eylemin herkes tarafından aynı şekilde yapılmasının mantıksal ve pratik sonuçlarını sorgular. Modern etik teorilerinde bu yaklaşım, bireysel özerklik ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Nietzsche’nin Tragedya Anlayışı: Sanatın İnsan Varoluşuyla Derin İlişkisi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Tragedyanın Kökenleri ve Apollon-Dionysos İkiliği Nietzsche, tragedyanın doğuşunu, Antik Yunan kültüründe Apollon ve Dionysos arasındaki diyalektik ilişkiye dayandırır. Apollon, düzen, biçim ve rasyonel düşünceyi temsil ederken; Dionysos, kaos, coşku ve içgüdüsel olanı ifade eder. Bu iki ilkenin çatışması ve birleşimi, tragedyanın temel dinamiğini oluşturur. Apolloncu unsurlar, estetik bir düzen ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Panteizmde İnsanın Evrendeki Yeri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Panteizmin Temel İlkeleriPanteizm, evrenin ve doğanın tüm varlıklarıyla birlikte ilahi bir bütünlük oluşturduğunu savunan bir felsefi yaklaşımdır. Bu görüş, tanrıyı ayrı bir varlık olarak değil, evrenin kendisi olarak tanımlar. Evrenin her bir parçası, bu bütünlüğün ayrılmaz bir unsuru olarak görülür. İnsan, bu bağlamda, evrenin bilinçli bir bileşeni olarak değerlendirilir. Panteizm,

OKUMAK İÇİN TIKLA

İbnü’l Arabi’nin Vahdet-i Vücud Felsefesi ve Tasavvufun Panteizmle Kesişimi

tarihinde gönderilmiş tarafından

İbnü’l Arabi’nin vahdet-i vücud felsefesi, İslam tasavvufunun en tartışmalı ve derin kavramlarından biri olup, varlığın birliği anlayışını merkeze alarak tasavvufun panteizmle ilişkilendirilmesine önemli etkiler yapmıştır. Bu felsefe, varlığın tek bir hakikatten sudur ettiğini ve her şeyin ilahi özün bir yansıması olduğunu öne sürer. Panteizmle ilişkilendirilmesi, hem tarihsel hem de kavramsal

OKUMAK İÇİN TIKLA

Şeytanın Tellerinde Paganini’nin Devrimi – Luna Madanoğlu

tarihinde gönderilmiş tarafından

Devrim bazen barikatlarda yükselen bir çığlıkta değil, tek bir keman telinde saklıdır.Bir yay hareketi, insanın kalbine dokunan ince bir titreşim, yüzyılların alışkanlıklarını yerle bir eden görünmez bir darbeye dönüşebilir.Paganini, işte bu yüzden yalnızca bir müzisyen değil, bir başkaldırıydı. Parmakları kemanın tahtasında sadece notaları değil, zincirleri de kırdı.Kalıpları, yasaları, kuralları hiçe

OKUMAK İÇİN TIKLA

Proust’un Bellek Kavramı ile Nietzsche’nin Ebedi Dönüş Düşüncesinin Kesişim Noktaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Zamanın Doğası ve İnsan Deneyimi Proust’un bellek kavramı, geçmişin bireysel deneyimde nasıl yeniden inşa edildiğini sorgular. İnsan bilinci, geçmiş olayları istemsiz hatırlama yoluyla yeniden yaşar ve bu süreçte zamanın lineer yapısı kırılır. Proust, anıların tetikleyici unsurlarla (örneğin, bir tat veya koku) yeniden canlanabileceğini ve bu anıların bireyin kimliğini şekillendirdiğini savunur.

OKUMAK İÇİN TIKLA

James Joyce’un Finnegans Wake’teki Kelime Oyunlarının Anlam Yaratımına Etkisi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Kelime Oyunlarının Dilbilimsel Yapısökümü Finnegans Wake, dilin geleneksel anlam oluşturma mekanizmalarını sorgulayan bir metindir. Kelime oyunları, çok anlamlılık ve ses benzerliklerine dayalı yapılar aracılığıyla, dilin sabit anlamlarını bozar. Sözcüklerin morfolojik ve fonetik düzeyde parçalanması, anlamın sürekli bir akış içinde yeniden inşa edilmesini sağlar. Bu süreç, okuyucunun alışılmış anlam çıkarma pratiklerini

OKUMAK İÇİN TIKLA

Aristoteles’in Kategoriler Sistemi: Antik Yunan Dilbilimi ve Mantığıyla Bağlantıları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Varlığın Sınıflandırılması ve Dilin Yapısı Aristoteles’in “Kategoriler” adlı eseri, varlığı on temel kategoriye ayırarak (töz, nicelik, nitelik, ilişki, yer, zaman, durum, sahip olma, etki, edilgi) gerçekliğin kavranışını sistematik bir çerçeveye oturtur. Bu sınıflandırma, Antik Yunan dilbilimsel gelenekleriyle bağlantılıdır çünkü Yunanca’nın dilbilgisel yapısı, özellikle fiil ve isimlerin işlevleri, bu kategorilerin oluşumunda

OKUMAK İÇİN TIKLA