Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
Kant’ın Kötülüğün Kökü Tezinin Temel Unsurları Immanuel Kant’ın ahlak felsefesinde kötülüğün kökü, insanın özgür iradesinin ahlaki yasa karşısında tersine çevrilmesi olarak tanımlanır. Bu tez, Religion Within the Boundaries of Mere Reason adlı eserde ayrıntılı biçimde işlenir ve kötülüğün bireysel bir eğilim olarak doğuştan geldiğini varsayar. Kant’a göre, insan aklı ahlaki
OKUMAK İÇİN TIKLAArgümanın Temel İlkeleri Leibniz’in “en iyi dünya” argümanı, Tanrı’nın akılcı ve iyi bir varlık olarak evreni yaratırken mümkün olan tüm dünyaları değerlendirdiğini ve en fazla iyiliği, uyumu ve düzeni sağlayacak olanı seçtiğini öne sürer. Bu görüş, Tanrı’nın sıfatlarıyla uyumlu bir evren tasavvurunu savunur: Her şeye gücü yeten bir Tanrı, en
OKUMAK İÇİN TIKLAZamanın Göreliliği ve Uzay-Zaman Yapısı Einstein’ın özel ve genel görelilik teorileri, zamanın mutlak bir kavram olmadığını ortaya koymuştur. Özel görelilik, zamanın gözlemcinin hızına bağlı olarak değiştiğini, yani bir gözlemci için “şimdi” olan bir olayın başka bir gözlemci için farklı bir zaman diliminde yer alabileceğini gösterir. Örneğin, ışık hızına yakın hızlarda
OKUMAK İÇİN TIKLAMitopoetik Düşüncenin Kapsamı ve Özellikleri Mitopoetik düşünce, insan topluluklarının anlam yaratma süreçlerinde temel bir rol oynar. Bu düşünce biçimi, mitlerin ve hikâyelerin aracılığıyla evreni, doğayı ve insan varoluşunu açıklama çabasıdır. Mantıksal ya da analitik bir yaklaşımdan ziyade, imgeler, semboller ve anlatılar üzerinden dünyayı kavrama eğilimi gösterir. İnsan toplulukları, özellikle erken
OKUMAK İÇİN TIKLASusmanın Anlam Arayışı İçindeki Yeri Susma, insan düşüncesinin sınırlarını sorgulayan bir kavram olarak felsefede önemli bir yer tutar. Wittgenstein’ın “hakkında konuşulamayan hakkında susmalı” ifadesi, dilin sınırlarını ve insanın anlam arayışını ele alan bir dönüm noktasıdır. Bu ifade, dilin yalnızca belirli olguları ifade edebileceğini, ötesindeki alanların ise sessizlikle karşılanması gerektiğini öne
OKUMAK İÇİN TIKLABir kütüphane çok geniş olabilir; fakat eğer düzensiz ise küçük ama derli toplu bir kütüphane kadar kullanışlı ve yararlı değildir. Benzer şekilde, bir insan çok büyük bir bilgi yığınına sahip olabilir, fakat kendi kendisine üzerinde düşünerek bu bilgiyi gerektiği gibi işlememişse, tam olarak üzerinde düşünülmüş çok daha küçük bir bilgi
OKUMAK İÇİN TIKLAHer şeyden evvel iki tür yazar vardır: Sırf ele aldığı konu için yazanlar ve sadece yazmak için yazanlar. Birinci tür, kendisine insanlarla paylaşılmaya değer görünen düşüncelere yahut tecrübelere sahiptir, ikinci türdekiler ise paraya ihtiyaç duyar ve dolayısıyla esasen para için yazarlar. Onlar yazmak için düşünürler ve düşüncelerini eğip bükerek uzattıkça
OKUMAK İÇİN TIKLAEn genel gözlem, bize insan mutluluğunun iki temel düşman ının ıstırap ve can sıkıntısı olduğunu gösterir. Daha ileri gidip, birinden yakamızı sıyıracak kadar talihli olma ayrıcalığımızın düzeyinin bizi diğerine yaklaştırdığını söyleyebiliriz. Aslına bakılırsa hayatın bize sunduğu, bu ikisi arasında, az veya çok şiddetli bir salınımdır. Bunun sebebi, bu iki kutuptan
OKUMAK İÇİN TIKLAZaman-İmgenin Kökenleri ve Deleuze’ün Yaklaşımı Gilles Deleuze’ün “zaman-imge” kavramı, sinema ve görsel kültür bağlamında zamanın temsiline dair yenilikçi bir bakış açısı sunar. Deleuze, Sinema 1: Hareket-İmge ve Sinema 2: Zaman-İmge adlı eserlerinde, zamanın sinematik anlatıda nasıl ele alındığını ve görsel kültürde tarihsel temsillerin nasıl yeniden şekillendiğini inceler. Zaman-imge, klasik sinemadaki
OKUMAK İÇİN TIKLAKendilik Teknolojilerinin Tanımı ve Temel İlkeleri Foucault, kendilik teknolojilerini, bireylerin kendi bedenleri, düşünceleri, davranışları ve varoluş biçimleri üzerinde çalışarak kendilerini dönüştürme pratikleri olarak tanımlar. Bu pratikler, bireyin kendini bilinçli bir şekilde gözlemlemesi, değerlendirmesi ve yeniden yapılandırması üzerine kuruludur. Antik Yunan’dan modern döneme kadar uzanan bu süreç, bireyin kendi benliğini bir
OKUMAK İÇİN TIKLAİki Farklı Dünyanın Kesişimi Søren Kierkegaard’ın öznel hakikat kavramı, bireyin kendi varoluşsal deneyimi üzerinden hakikati anlamlandırmasını merkeze alır. Bu kavram, bireyin içsel inançları ve öznel perspektifleriyle şekillenen bir gerçeklik anlayışını ifade eder. Öte yandan, kuantum mekaniğindeki gözlemci paradoksu, fiziksel gerçekliğin gözlemcinin ölçüm eylemiyle belirlendiğini öne sürer. Bu iki fikir, ilk
OKUMAK İÇİN TIKLAPlaton’un şöhreti nedeniyle Atina’ya cezp edilen Aristoteles, on sekizinci yaşında Kuzey Yunanistan’daki1 yurdundan kalkıp Akademi’nin öğrencisi olmak için oraya gitmişti. O zamanlar Platon altmış yaşındaydı ve en azından on beş yıldır okulun başındaydı. Hiçbir genç öğrenci Aristo’dan daha çok, bu kadar güçlü bir kişiliğin tahakkümüne maruz kalmamıştır. Aristoteles, elbette, Platoncu oldu
OKUMAK İÇİN TIKLASokrates dönem dönem insan ruhunun ufkunu genişleten az sayıdaki maceracılardan biriydi. Bu tipler, doğamızda var olduğu bilinmeyen güçleri hissetmiş ve kendi kişiliklerinde gerçekleştirmişlerdir. Kendi keşfettikleri gerçeği yaşayarak, dünyaya bunun aldatıcı bir hayal olmadığının güvencesini vermişlerdir. Tanımı gereği, bu hakikat kendi çağdaşları ve hemşerilerinin kavrayışının ötesindeydi. Görüşleri, yazarak vasiyet ettikleri metinler
OKUMAK İÇİN TIKLATüm Avrupa biliminin gelişimini sağlayan tohum olan İyonya doğa bilimini, zihnin tutumundaki bir başarının işareti olarak değerlendirdik. Bu başarı, öznenin nesneden tamamen ayrılması ve eylemin çıkarlarından bağımsız olarak nesne üzerinde düşünülebilmesiyle gerçekleşmişti. Böyle bir tutumun meyveleri ise, gerçeğin akılcı kurguları kabul edilebilecek ilk dünya sistemleriydi. Şimdi bu dünya sistemlerinin neden
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsan Algısının Sınırları Platon’un mağara alegorisi, insan algısının gerçekliği kavrama konusundaki sınırlamalarını çarpıcı bir şekilde ortaya koyar. Mağarada zincirlenmiş insanlar, yalnızca duvara yansıyan gölgeleri görür ve bu gölgeleri gerçeklik sanır. Bu durum, insan bilincinin duyusal bilgiye bağımlılığını ve bu bilginin yanıltıcı doğasını vurgular. Algı, çevreden gelen verileri filtreler ve yorumlar;
OKUMAK İÇİN TIKLAMağaranın Görüntüleri ve İnsan Algısı Platon’un güneş alegorisi, Cumhuriyet’in yedinci kitabında, Sokrates’in Glaucon ile diyalogunda ortaya çıkar. Alegori, bir mağarada zincirlenmiş insanların hikayesiyle başlar. Bu insanlar, doğduklarından beri yalnızca mağaranın duvarında yansıyan gölgeleri görebilmektedir. Onlar için bu gölgeler, gerçekliğin ta kendisidir. Ancak, bu gölgeler yalnızca ateş ışığında yansıtılan nesnelerin siluetleridir.
OKUMAK İÇİN TIKLADisiplin Toplumunun Temel İlkeleri Michel Foucault’nun disiplin toplumu kavramı, modern toplumların bireyleri kontrol altına alma ve davranışlarını düzenleme biçimlerini anlamak için geliştirilmiş bir çerçeve sunar. Bu kavram, özellikle Hapishanenin Doğuşu adlı eserinde detaylı bir şekilde ele alınır. Foucault, disiplin toplumunu, bireylerin bedenlerini ve zihinlerini sürekli gözetim, normlaştırma ve düzenleme yoluyla
OKUMAK İÇİN TIKLAİdeolojik Yabancılaşmanın Temelleri Slavoj Žižek’in ideolojik yabancılaşma anlayışı, modern bireyin toplumsal ve bireysel varoluşunu anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. Žižek, ideolojiyi bireylerin gerçeklik algısını şekillendiren bir lens olarak tanımlar; bu lens, bireylerin toplumsal düzenle ilişkisini hem görünür kılar hem de gizler. Yabancılaşma, bireyin kendi eylemleri, arzuları ve toplumsal bağlamıyla
OKUMAK İÇİN TIKLARizom Kavramının Kökeni ve Özellikleri Gilles Deleuze ve Félix Guattari, “Bin Yayla” (Mille Plateaux) adlı eserlerinde rizom kavramını, hiyerarşik olmayan, ağ benzeri bir yapıyı tanımlamak için ortaya atar. Rizom, botanik bir terimden esinlenerek, kök sistemlerinin yatay ve bağlantılı büyüme biçimini ifade eder. Bu yapı, ağaçsal (arborescent) modellerin aksine, tek bir
OKUMAK İÇİN TIKLACarl Rogers’ın Kişisel Merkezli Terapi Anlayışı Carl Rogers’ın geliştirdiği kişisel merkezli terapi, bireyin kendi potansiyelini gerçekleştirme sürecine odaklanan bir psikoterapi yaklaşımıdır. Rogers, insanın doğuştan gelen bir “kendini gerçekleştirme eğilimi”ne sahip olduğunu savunur. Bu eğilim, bireyin sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve kendi değerlerini keşfetmesi için uygun koşulların sağlanması durumunda ortaya çıkar.
OKUMAK İÇİN TIKLA
