Okuyun, ama yutmayın, çiğneyin.
Platon’un Devlet adlı eserinde ortaya koyduğu ideal toplum tasavvuru ile Gilles Deleuze’ün “köksüz yığın” (rhizome) kavramı, insan toplumu ve düzen anlayışını ele alış biçimleriyle keskin bir karşıtlık sergiler. Platon’un hiyerarşik, sabit ve idealar dünyasına dayalı sistemi, mutlak bir düzen arayışını yansıtırken, Deleuze’ün köksüz yığın modeli, akışkan, merkezsiz ve çoğulcu bir
OKUMAK İÇİN TIKLAHammurabi Kanunları ve Yahudi Hukuk Düzeni Hammurabi Kanunları, MÖ 18. yüzyılda Babil Kralı Hammurabi tarafından oluşturulan, tarihin en eski yazılı hukuk sistemlerinden biridir. Bu kanunlar, toplumsal düzeni sağlamak için cezalar ve kurallar belirlerken, Yahudi toplumunun Tevrat’taki ilahi yasalarıyla karşılaştırıldığında farklı bir yaklaşım sunar. Hammurabi Kanunları, seküler bir çerçevede, kralın otoritesine
OKUMAK İÇİN TIKLAHammurabi Kanunlarının Babil Toplumundaki Yeri Hammurabi Kanunları, MÖ 18. yüzyılda Babil kralı Hammurabi tarafından oluşturulan ve toplumsal düzeni sağlamayı amaçlayan bir yasa kodeksiydi. Bu kanunlar, Babil toplumunda adaleti tesis etmek ve sosyal yapıyı düzenlemek için bir çerçeve sunuyordu. Evlilik, ticaret, mülkiyet ve cezai işlemler gibi konuları kapsayan bu yasalar, dönemin
OKUMAK İÇİN TIKLAMitolojik Kahramanlar ve Modern Bireyin MücadelesiÇin mitolojisindeki isyankâr figürler, bireyin otorite karşısındaki konumunu simgeler. Sun Wukong (Maymun Kral), Nezha ve hatta bazı halk kahramanları, tanrısal düzene başkaldırarak özgürlük arayışını temsil eder. Ancak bu karakterlerin hikâyeleri genellikle bir uzlaşmayla sonuçlanır—örneğin, Maymun Kral’ın Budist yolculuğa dahil olması gibi. Bu durum, modern Çin
OKUMAK İÇİN TIKLABolluğun Töreni Hititlerin yemek ritüelleri, tanrılara adanmış şölenlerle doluydu. Tapınaklarda sunulan etler, tahıllar ve şaraplar, sadece karın doyurmaz, aynı zamanda toplumsal hiyerarşiyi ve ilahi düzeni pekiştirirdi. Bu aşırı bolluk, bir tür kutsal tüketim ayiniydi; tanrıların lütfunu garantilemek için sofralar taşar, artıklar bereketin kanıtı sayılırdı. Ancak bu ritüeller, modern tüketim toplumunun
OKUMAK İÇİN TIKLABu metin, Judith Butler’ın cinsiyet performativitesi, Gayatri Chakravorty Spivak’ın ötekini konuşturma çabası ve Simone de Beauvoir’ın “Kadın doğulmaz, kadın olunur” ifadesi arasındaki ilişkiyi ve olası gerilimleri inceliyor. Kimlik, öznellik, temsil ve güç dinamikleri üzerinden bu üç düşünürün fikirleri, tarihsel, toplumsal, dilbilimsel ve etik boyutlarıyla ele alınacak. Metin, bu kavramların birbirini
OKUMAK İÇİN TIKLAİlk Taşların Şarkısı Göbeklitepe ve Karahan Tepe, tarihin sessiz tanıkları olarak yükselir; taşlara kazınmış semboller, insanlığın avcı-toplayıcı ruhundan yerleşik düzene geçişinin ilk notalarını fısıldar. Bu yapılar, yaklaşık 12.000 yıl önce, tarımın henüz filizlenmediği bir çağda, insan topluluklarının bir araya gelerek inşa ettiği ilk anıtsal alanlardır. Ancak bu taşlar, yalnızca bir
OKUMAK İÇİN TIKLAFranz Kafka’nın Dava adlı eseri, Josef K.’nın belirsiz bir suçlamayla karşı karşıya kalması ve anlaşılmaz bir bürokratik sistemin içinde kayboluşu, modern bireyin varoluşsal çaresizliğini ve iktidarın görünmez ağlarını çarpıcı bir şekilde resmeder. Michel Foucault’nun panoptikon kavramı ve iktidar analizleri, Kafka’nın distopik vizyonunu anlamak için güçlü bir kuramsal çerçeve sunar. Belirsizliğin
OKUMAK İÇİN TIKLAGeçmişin Yükleri Bir toplumun mültecilere karşı sorumluluğu, tarihsel eylemlerinin izleriyle başlar. Sömürgecilik, toprakların talan edilmesi, kültürlerin ezilmesi ve zenginliklerin yağmalanması demekti. Avrupa’nın Afrika ve Asya’daki sömürge maceraları, milyonları yerinden etti, toplumsal yapıları çökertti. Bugün mülteci akınlarının kökeninde, bu tarihsel adaletsizliklerin yankıları var. Bir toplum, geçmişte zenginlik biriktirirken başkalarını yoksullaştırdıysa, o
OKUMAK İÇİN TIKLAPablo Picasso’nun Guernica’sı, modernist sanatın kaos ve parçalanmışlık kavramlarını yeniden şekillendiren bir başyapıttır. 1937’de İspanya İç Savaşı sırasında, Franco’nun emriyle Nazi uçakları tarafından bombalanan Guernica kasabasının trajedisini konu alan bu eser, yalnızca bir savaşın yıkımını değil, aynı zamanda insanlığın evrensel acılarını ve modern dünyanın karmaşasını da resmeder. Geleneksel temsil kuramlarını
OKUMAK İÇİN TIKLAYazının Arkeolojisi: Derrida’nın Kavramı Jacques Derrida’nın “yazı” kavramı, dilin ve anlamın sabitliğini sorgulayan bir felsefi bıçak gibidir. Yazı, onun gözünde, yalnızca bir iletişim aracı değil, aynı zamanda anlamın sürekli ertelendiği, çoğullaştığı ve çözüldüğü bir sahnedir. Logocentrizmi eleştiren Derrida, sözün üstünlüğünü değil, yazının akışkanlığını yüceltir; çünkü yazı, bireyin kendi varoluşsal anlatısını
OKUMAK İÇİN TIKLADuyguların Tutsak Edilişi Kapitalizm, insan ruhunun en saf damarlarından biri olan duyguları bir üretim bandına çevirir. Martha Nussbaum’un “duygusal akıl” kavramı, duyguların yalnızca içsel tepkiler olmadığını, aynı zamanda ahlaki yargılarımızın ve toplumsal bağlarımızın temelini oluşturduğunu savunur. Ancak kapitalizm, bu duygusal aklı bir meta haline getirir. Reklamlar, tüketim kültürü ve sosyal
OKUMAK İÇİN TIKLATragedyaya Nietzscheci Yaklaşım Nietzsche’nin tragedyaya olan ilgisi, insan varoluşunun kaotik ve çatışmalı doğasını kucaklayan bir estetik çerçeve sunar. Ona göre tragedya, yalnızca bir sanat formu değil, aynı zamanda insan ruhunun en derin çelişkilerini sahneye taşıyan bir yaşam felsefesidir. Doğuşu Tragedyanın adlı eserinde, Apolloncu düzen ile Dionysosçu coşku arasındaki gerilim, bireyin
OKUMAK İÇİN TIKLAYunan mitolojisi, Batı kültürünün temel taşlarından biri olarak, genellikle özgünlük ve yaratıcılıkla özdeşleştirilir. Ancak bu anlatı, Anadolu’nun Hatti, Hitit, Luvi ve Frigya gibi kadim uygarlıklarının derin etkilerini göz ardı ederek eksik bir tablo çizer. Mitlerin kökenine dair sorgulamalar, yalnızca tarihsel ve antropolojik bir merakı değil, aynı zamanda kültürel egemenlik, kimlik
OKUMAK İÇİN TIKLAJean Baudrillard’ın “simülakr” kavramı, gerçekliğin kopyalarla yer değiştirdiği bir dünyayı işaret eder. Gerçeklik, artık kendi özerk varlığını yitirmiş, onun yerine geçen işaretler ve imgeler tarafından ele geçirilmiştir. “Gerçeklik illüzyonu” ise bu kopyaların, aslından daha gerçekmiş gibi algılanmasıdır. Bu bağlamda, Matrix’teki Neo ve Fight Club’taki Tyler Durden, modern insanın bu sahte
OKUMAK İÇİN TIKLASinema ve Kolektif Bilinçdışının Görselleşmesi Sinema, insan ruhunun derinliklerine uzanan bir ayna mı, yoksa toplumu şekillendiren bir projektör mü? Carl Gustav Jung’un kolektif bilinçdışı kavramı, insanlığın ortak arketiplerini, mitlerini ve sembollerini barındıran evrensel bir zihin havuzu olarak tanımlanır. Sinema, bu arketipleri görselleştirme gücüne sahiptir; kahramanların yolculukları, kurtarıcı figürler, kaos ve
OKUMAK İÇİN TIKLAEvita, yani Eva Perón, Latin Amerika tarihinde yalnızca bir politik figür değil, aynı zamanda sanat ve kültürde derin izler bırakan bir semboldür. Onun Latin Amerika sanatındaki temsili, adalet arayışından kişisel mitolojilere, halk birliği idealinden otoriter lider kültüne kadar geniş bir anlam yelpazesini kapsar. Bu metin, Evita’nın sanatsal temsillerini, onun Latin
OKUMAK İÇİN TIKLATaşların Anlatısı Göbeklitepe ve Karahantepe, Anadolu’nun bilinen en eski yerleşimlerinden, insanlığın anlam arayışının taşlara kazındığı yerler. MÖ 9600-7000 aralığında yükselen bu yapılar, tapınak mı, toplanma alanı mı, yoksa başka bir şey mi sorusunu doğuruyor. Çatalhöyük’ün (MÖ 7500-5700) anıtsal yapılarının olmaması, hiyerarşinin ve dinin ayrışmadığı bir toplumu mu işaret ediyor? Yoksa
OKUMAK İÇİN TIKLAAnıtsal Başlangıçlar: Taşların Anlattığı Hikâye Göbeklitepe ve Karahan Tepe, insanlığın avcı-toplayıcı geçmişten tarım toplumuna geçişinin sessiz tanıklarıdır. Bu anıtsal yapılar, yalnızca taş ve emekle değil, aynı zamanda insan bilincinin derin bir dönüşümüyle inşa edilmiştir. T biçimli sütunlar, hayvan figürleri ve soyut semboller, bir topluluğun sadece yiyecek arayışından ibaret olmadığını, aynı
OKUMAK İÇİN TIKLAAntik çağların mitolojik anlatıları, insanlığın kolektif bilincinde hem tarihsel hem de düşsel bir ayna tutar. İskitler ve Amazonlar arasındaki mitolojik etkileşimler, yalnızca savaşçı ruhun ve toplumsal cinsiyet dinamiklerinin değil, aynı zamanda Orta Asya ve Yakın Doğu mitolojilerinin kesişim noktalarının da bir yansımasıdır. Savaşçı Ruhun Ortak Dili İskitler ve Amazonlar, göçebe
OKUMAK İÇİN TIKLA
