Ingeborg Bachmann adını ilk kez 1973 yılında ozanın ölümüyle duydum: ”Üç hafta önce Roma’daki evinde çıkan bir yangında yaralanan Ingeborg Bachmann öldü”. Heinrich Böll ”Kimse Ingeborg Bachmann’ın korkunç ölümüyle, tasarladığı roman dizisi ”Ölüm Biçimleri” arasında bir ilişki kurmaya koşturmamalı, yapıtlarında ateşle ölüme göndermeler, öylesi bir ölüme ilişkin araştırmalar aramamalıdır” demişti, ama yine de sarsıla sarsıla düşünmeden edemedim: Ne acılar çekti, nasıl çekti? Nasıl oldu da bir ”tunica molesta”ya dönüşüverdi geceliği? Aldırmıyor muydu, yoksa dedikleri gibi bedenini yakan sigara külünün acısını duyamayacağı bir yerlerde miydi artık?
Çıkış
Duman yükseliyor karadan.
Ufak balıkçı barakasından gözlerini ayırma,
inecek ya güneş, batıp kalacak ya,
sen daha on mil öteye varmadan.
Kapkara su, binbir gözlü,
ak serpintiden kirpiklerini aralar,
bakmak için sana, görmek için seni, kocaman, uzun,
koskocaman- tam otuz gün uzunluğunda.
(Kitabın İçinden)
Kitabın Künyesi
Dar Zaman
Yazar: Ingeborg Bachmann
Yayınevi: Varlık Yayınları
Çeviren: Mustafa Ziyalan
Ocak 1998
Sayfa Sayısı: 64
Ingeborg Bachmann Hayatı
Ingeborg Bachmann, 25 Haziran 1926’da üç kardeşin en büyüğü olarak Avusturya’nın Klagenfurt kentinde doğdu. 1945’te Innsbruck Üniversitesi’nde felsefe öğrenimine başladı. Graz Üniversitesi’nde bir yarıyıl felsefe ve hukuk öğrenimi gördü. İlk öyküsü Sal, Kaemtner Illustrierte dergisinde yayımlandı. 1946-1950 yılları arasında Viyana Üniversitesi’nde felsefe öğrenimini sürdürdü.
Alman dili ve edebiyatı ve ruhbilim dallarını da yan dal olarak seçti. Prof. Leo Gabriel’den felsefe ve Prof. Viktor E. Frankl’dan psikoterapi dersleri aldı. İlk şiirleri, Viyana’da Hermann Hakel tarafından yayımlanan Lynkeus, Dichtung, Kunst, Kritik dergisinin ilk sayısında çıktı.
Viyana yakınlarındaki Steinhof Akıl Hastanesi’nde staj yaptı. Doktora tezi “Martin Heidegger’in Varoluşçuluk Felsefesinin Eleştirel İncelemesi” başlığını taşıyordu.
Bachmann, Ekim 1950’de Paris’e, aralık ayında da Londra’ya gitti; Anglo-Austrian Society’nin düzenlediği bir program çerçevesinde eserlerinden parçalar okudu. Viyana’ya dönüşünden sonra önce Amerikan İşgal Kuvvetleri Yönetimi’nde bir sekreterlik işi buldu. Sonbaharda ise Avusturya radyosunda çalışmaya başladı.
28 Şubat 1952’de Bir Düş Alışverişi adlı radyo oyunu Viyana Radyosu’nda yayınlandı.
Çıkış adını taşıyan bir dizi şiiri, Stimmen der Gegenwart (Günümüzün Sesleri) adlı yıllıkta yayımlandı. Mayıs ayında Hans Werner Richter tarafından Gruppe 47’nin Niendorf’da düzenlenen 10. toplantısına davet edildi. Orada, sonradan yaşamında önemli yer tutacak olan ünlü orkestra şefi ve besteci Hans Werner Henze’yle ilk kez karşılaştı. Gruppe 47’nin Mainz’daki 12. toplantısında ise Gruppe 47’nin ödülünü aldı. İlk şiir kitabı olan Ertelenmiş Zaman Frankfurt’ta yayımlandı.
1953-57 yılları arasında Ischia Adasi, Napoli ve Roma’da serbest yazar olarak yaşadı. 1954’te Alman Endüstri Birliği Teşvik Ödülü’nü aldı. Şiirleri, Marguerite Caetani’nin Roma’da birkaç dilde yayımlamakta olduğu Botteghe Oscure dergisinde çıktı. 25 Mart 1955’te Ağustos Böcekleri adlı radyo oyunu, Hans Werner Henze’nin müziği eşliğinde Hamburg Kuzeybatı Almanya Radyosu’nda yayımlandı. Harvard Üniversitesi’nin daveti üzerine Amerika Birleşik Devletleri’ne giden Bachmann, Harvard Summer School of Arts and Sciences and of Education’da, Henry Kissinger’in yönetimindeki uluslararası seminere katıldı.
Bir yıl sonra Büyük Ayinin Çağrısı adlı ikinci şiir kitabı yayımlandı. Bu kitabıyla Bremen Kenti Rudolf Alexander Schröder Vakfı Yazın Ödülü’nü Gerd Oelschlegel’le paylaştı.
Güllerin Fırtınasında ve Serbest Geçiş adlı şiirleri Hans Werner Henze tarafından Gece Parçaları ve Aryalar adlı eserin bütünü içerisinde bestelendi.
1957-1958 yıllarında Münih’teki Bavyera Televizyonu’nda dramaturg olarak çalıştı.
Manhattan’ın İyi Tanrısı adlı radyo oyunu, Bavyera ve Kuzey Almanya Radyoları’nın ortak yapımı olarak yayımlandı. Bu dönemde dört yılı Roma ve Zürih’te geçti. Bu oyun Bachmann’a, “savaşta görme yetilerini yitirenler adına” konulan Radyo Oyunu Ödülü’nü getirdi.
1959-60 döneminde Frankfurt Üniversitesi’nde yeni kurulan Şiir Sanatı kürsüsüne ilk doçent olarak davet edildi.
Berlin’de müziğini Hans Werner Henze’nin bestelediği Budala adlı bale-pandomim, Bachmann’ın librettosuyla ilk kez temsil edildi. Librettosunu Bachmann’in yazdığı, Hans Werner Henze’nin bestelediği Von Hamburg Prensi, 22 Mayıs günü Hamburg Devlet Operası’nda ilk kez sahnelendi. 1961’de Otuzuncu Yaş adlı ilk öykü kitabı Münih’te yayımlandı. Bu kitapla Berlin Eleştirmenler Ödülü’nü aldı.
1963 ilkbaharında Ford Vakfı tarafından Berlin’e çağrıldı. Bachmann bir yıllığına gittiği Berlin’e daha sonra yerleşti.
17 Ekim 1964 tarihinde Alman Dil ve Edebiyat Akademisi, Bachmann’a Georg Büchner Ödülü’nü verdi.
1965’te Hans Werner Henze’nin Bachmann’in librettosundan bestelediği Genç Lord operasının ilk temsili gerçekleşti. Bachmann yıl sonunda Roma’ya yerleşti. 1968’de Avusturya Büyük Devlet Edebiyat Ödülü’nü aldı.
Malina adlı romanı 1971’de yayımlandı. Malina, Ölüm Türleri başlığını taşıyacak romanlar dizisinin ilk kitabıydı. Bu romanı Simultan adlı öykü kitabı izledi. Yazara Anton Wildgans Ödülü verildi.
1973 Mayıs’ında Varşova’daki Avusturya Kültür Enstitüsü’nün daveti üzerine Polonya’ya gitti. Auschwitz ve Birkenau toplama kamplarını ziyaret etti. Varşova, Krakau, Breslau, Thorn ve Posen üniversitelerinde konferanslar verdi.
26 Eylül 1973’te akşam saatlerinde Roma’da, Sacchetti Sarayı’ndaki dairesinde aşırı dozda uyku ilacı alan Ingeborg Bachmann, elinde yanık sigarayla uyuya kalınca çıkan yangında ağır yaralandı ve 17 Ekim günü Roma’da öldü…
Başlıca yapıtları:
Şiir:
Die gestundete Zeit (1953; Ertelenmiş Zaman, Toplu Şiirler, YKY, 2004), Anrufung des Großen Bären (1956; Büyük Ayı?ya Çağrı, Toplu Şiirler, YKY, 2004).
Deneme:
Frankfurter Vorlesungen (1960; Frankfurt Dersleri, Bağlam Yay., 1989).
Öykü:
Das dreißigste Jahr (1961; Otuzuncu Yaş, YKY, 2004).
Roman:
Malina (1971; Malina, YKY, 2004).
