Dersimli yazar Celal Yıldız’ın “Dersim Dile Geldi” isimli romanı Su Yayınları’ndan çıktı. Yazar, kitabında 1938 Dersim Katliamını gören çocukların gerçek hikayelerini anlatıyor.Kitabın tanıtım yazısında şöyle diyor:
“Bu belgesel romanda anlatılanlar hayal ürünü değildir. Celal yıldız uzun uğraşlar sonucu 1937-38 yıllarındaki Dersim’de şiddet ortamında yapılan katliamda cesetler altında kalıp bir mucize eseri kurtulan masum çocukların hayatlarını yazdı. Bütün aile fertleri kurşunlarla, süngülerle yok edilen bu çocuklar sarp sağlarda ve ormanlarda aylarca tek başına kaldılar. Sonraki yaşamlarını ise birer öksüz olarak sürgünde sürdürdüler. Belgesel roman bu bağlamda Dersimli öksüzlerin, sürgünlerin hayat hikâyesidir. Yaşadıkları trajediyi susarak günümüze kadar taşıyan bu çocuklar; yani dersim-38 katliamının şahitleri ilk kez konuştular.”
(*) Dersim Dile Geldi romanının yaklaşık 10 yıllık bir çalışmanın ürünü olduğunu söyleyen Yıldız, “Kitabı yazarken halkın anlatımlarına, duygularına kendi duygularımı katmadan objektif olarak, tarafsız bir dürüstlükle yazmaya çalıştım. Bu yüzden bu eser aynı zamanda bir belge niteliğindedir. Tabii sonuçta bir romandır, edebi bir eserdir. Ama konuyu başka biçimde de yazamazdım. Yıllarca bizzat kahramanlarından dinlediğim Dersim’in sayısız yaşanmış olayını, sürgün ve katliam hikayelerini, pek çok not ve ses kaydını artık bir biçimde yazmam gerekiyordu. Bunun için en uygun olanın roman olduğunu düşündüm ve yazdım. Kendim bir matematik öğretmeniyim, eskiden beri içimde hep bir edebiyat meleği taşımama karşın meslekten edebiyatçı değilim. Bu eseri bizzat içinde yaşadığım ve bir parçası benim de hikayem olan olayların unutulmamasını, belgelenmesini istediğim için yazmıştım ve başka baskılarını da düşünmemiştim. Halkın ilgisi beni şaşırttı ve şimdi yeni bir baskısını hazırlamak zorunda kaldık. Bana kalırsa Dersim’in yakın tarihi de tam ortaya çıkmış değil. Herkes bir katliamdan ve sürgünden söz eder, ama isim ve sayı sorulduğunda çok az şey söylenmektedir. Herkes 37-38 kırımında ailesinin uğradığı durumu anlatırsa, her şey tam olarak ortaya çıkar. Benim ailem bu romanda anlatılan serüvene uğrayan ailelerin içinde yer alıyor. Bursa’ya sürülmüşüz, af çıkar çıkmaz 1947’de tekrar memleketimize dönmüşüz. Ben çok küçûk olduğum için olayları hatırlayamıyorum, ama ailemin, komşularımızın hergün anlattıklarıyla büyüdüm ve hikayeyi neredeyse eksiksiz özümledim ve ruhuma sindirdim. Ama yazma isteğim çok sonradan ortaya çıktı, geciktiğim için hayıflandım. Çünkü pek çok canlı tanık, kahraman yok olmuştu. Bu kitabı yazarken bir bakıma bu bir uyarıda yapmak istedim: Ağlayıp, sızlanmak yerine ne olmuş ne bitmiş yazın, katliamı somut verilerle ortaya koyun. Dersim trajedisinin tam olarak ortaya çıkabilmesi için belki de bunun gibi daha 4-5 bin roman yazmamız gerekiyor.”
(*) Alıntı: http://dersiminisiyatifi.com/panel_1.html
Kitabın Künyesi
Dersim Dile Geldi – 1938’in Çocukları Konuştu
Yazar: Celal Yıldız
Yayınevi: Su Yayınları
Baskı Tarihi: Şubat 2009
Sayfa Sayısı: 400 sayfa
