1. Çağımız Alman yazarlarından en büyüğüdür.
2. Kafka’nın kendisi Freud’cu görüşleri kıyasıya eleştirmiştir. Psikoanalizi (kendi sözleriyle söylüyorum) «düzeltilmesi imkânsız bir hata» olarak nitelendirmiş ve Freud’cu kuramları ayrıntılara, daha da önemlisi meselenin özüne hakkını vermeyen çok yaklaşık, çok kabaca çizilmiş taslaklar olarak nitelendirmiştir.
3. Kafka üzerindeki en büyük edebî etki Flaubert etkisidir. Cicili bicili düzyazıdan nefret eden Flaubert, Kafka’ nın kullandığı araca getirdiği yaklaşımı alkışlardı mutlaka. Kafka, terimlerini hukuk ve bilim dilinden seçmeyi sever, onlara bir tür alaylı kesinlik verir, yazarın özel duygulanımlarının işe karışmasına izin vermezdi; bu da Flaubert’in benzersiz bir şiirli etki yaratmada kullandığı yöntemin ta kendisiydi.
4. Max Brod’un, Kafka’nın yazdıklarını yorumlarken, uygulanabilecek olan tek kategorinin edebiyat değil «azizlik» olduğu görüşünü tamamen konu dışı etmek istiyorum. Kafka her şeyden önce bir sanatçıydı ve her sanatçının bir anlamda aziz olduğu öne sürülebilirse de (ben kendim bunu açıkça hissediyorum), Kafka’nın dehasında örtük dinsel anlamlar aranabileceğini sanmıyorum.
Vladimir Nabokov
EDEBİYAT DERSLERİ
KAFKA Değişim, 125 (Çev. Fatih Özgüven)
Ada Yayınları