Etiket: Spinoza

SPINOZA: aşk, kin, öfke, arzu, üstünlük, acıma gibi insani duyguları ve ruhun öbür devinimlerini, kötülükler olarak değil, insan doğasının özellikleri olarak ele aldım

tarihinde gönderilmiş tarafından

BİRİNCİ BÖLÜMIV. — Siyasetle ilgilenirken ortaya yeni ya da bilinmedik bir şey koymak istemedim, ama yalnızca, kesin ve yadsınamaz nedenlerden giderek, uygulamayla en iyi uyuşan şeyi saptamak istedim. Başka bir deyişle, uygulamayla en iyi uyuşan şeyi insan doğasının incelenmesinden çıkarmak istedim, ve bu incelemeye, matematik araştırmalarında sürdürülen düşünce özgürlüğünü katmak

OKUMAK İÇİN TIKLA

SPINOZA: Siyasetçiler, insanları en iyi biçimde yönetmekle değil, daha çok onları oyuna getirmekle uğraşan kişiler olarak bilinirler

tarihinde gönderilmiş tarafından

II. — Buna karşılık siyasetçiler, insanları en iyi biçimde yönetmekle değil, daha çok onları oyuna getirmekle uğraşan kişiler olarak bilinirler, ve genellikle, bilge kişiler olarak değil de usta kişiler olarak görülürler. Gerçekte, deneyin onlara öğrettiğine bakılırsa, insan durdukça kötülükler de duracaktır; demek ki siyasetçiler, insandaki kötülüğün gereğini yapmakla yükümlüdürler, ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

SPINOZA: Filozoflar, gerçekte, insanları oldukları gibi görmezler de olmasını istedikleri gibi görürler.

tarihinde gönderilmiş tarafından

BİRİNCİ BÖLÜMI. — Filozoflar, içimizde çarpışan duyguları, insanların yanlışlarından ötürü düştüğü kötülükler sayarlar, bu yüzden de, duyguları hafife almak, aşağı görmek, kınamak, ya da daha ahlaklı gözükmek gerektiğinde, yadsımak alışkanlığındadırlar. Böyle yaptılar mı, sanki Tanrı gibi davranmış olurlar ve bilgeliğin doruğuna çıkarlar; bu durumda, dünyanın hiçbir yerinde varolmayan apayrı bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Spinoza, Felsefe ve Tarih

tarihinde gönderilmiş tarafından

Spinoza, Felsefe ve Tarih Spinoza, yaşadığı çağın en ileri kapitalist metropollerinden Amsterdam’da doğmuş ve tüm yaşamını Hollanda’da geçirmişti. Her büyük bilge gibi yaşamını “gerçeği aramaya” vakfetmiş olan bu filozofun ilk ustası da Descartes olmuş ve düşünür, ilk eserini Fransız filozofun sistemini tanıtmak ve tartışmak için kaleme almıştı. Daha önce de

OKUMAK İÇİN TIKLA

SPINOZA: Hafıza hem akıl yardımıyla hem de aklın yardımı olmadan güçlenir

tarihinde gönderilmiş tarafından

SPINOZA “Bizi aklın ve melekelerinin bilgisine götürebilecek hiçbir vasıtayı atlamak istemem, bu yüzden şimdi hafıza ve unutkanlıkla ilgili de birkaç söz söyleyeyim. Burada dikkat edeceğimiz en önemli husus, hafızanın hem aklın yardımıyla hem de aklın yardımı olmadan güçlenebileceğidir: Aklın yardımıyla güçlenir, çünkü bir şey ne kadar iyi anlaşılırsa, o kadar

OKUMAK İÇİN TIKLA

SPİNOZA: Servet, itibar ve ihtiras.

tarihinde gönderilmiş tarafından

“… hayatta en çok karşılaştığımız ve insanların çabalamalarından da anladığımız kadarıyla, bizim açımızdan mutlak iyi olarak görülen şeyler üç başlık altında toplanıyor: servet, itibar ve ihtiras. Bu üçü zihni öyle çeliyor ki, başka hiç iyi bir şey düşünemiyor. Mesela ihtiras; ruh öyle bir esir düşüyor ki buna, iyi bir şey

OKUMAK İÇİN TIKLA

Spinoza Hayatın Geometrisi – Ulus Baker

tarihinde gönderilmiş tarafından

Felsefenin büyük kitaplarının harikulade bir özelliği, hem sokaktaki insanın okuyup anlayabileceği, hem de yalnızca işin jargonundan haberdar olan uzmanların, yani felsefecilerin başedebileceği iki ayrı düzlemde yazılmış olmalarıdır. Yayın dünyamıza üçüncü kez sessizce giren Spinoza’nın Ethica’sı işte bu tür kitaplar arasında belki de tarihsel önemi en yüksek olanlardandır. Sokaktaki insanın anlayabilmesi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Spinoza ve Foucault’da İktidar Eleştirisi – Ulus Baker (sesli dinle)

tarihinde gönderilmiş tarafından

Spinoza’da potestas [iktidar] ile potentia agendi [eyleme kudreti] ayrımı. – Foucault’nun, hukuk modeline dayanan iktidara yönelik eleştirisi: teknoloji olarak iktidar. – İlkel toplumlarda devletsizlik; göçebelik-yerleşiklik; savaş makinası. – Batı’nın ve Doğu’nun farklı doğa koşullarına tepkileri: doğrudan müdahale/dolaylı negatif eylem. – Bakış açısı fikriyatının özeti. – Affect’ler ve imgeler kuramı. –

OKUMAK İÇİN TIKLA

Spinoza / Ethica, “İyi ve Kötünün Ötesinde”

tarihinde gönderilmiş tarafından

Akılsal bir etkinlik ve üretim olarak felsefenin özgül yapısı ve anlamı üzerine düşünen, aralarında Leo Strauss ve Gilles Deleuze gibi birbirinden oldukça farklı yaklaşımlara sahip olanların yer aldığı yakın dönemin başlıca felsefe tarihçilerinin, bu etkinliği Modern Çağlar’a ait bir filozof örneğinde anlamaya çalıştıklarında, Spinoza’ya özel bir yer ayırmaları dikkate değerdir.

OKUMAK İÇİN TIKLA

BARUCH SPINOZA / Mercek Yontucusu

tarihinde gönderilmiş tarafından

Dinlerin çoğu Tanrının dünyanın dışında bir yerde, belki de cennette olduğunu öğretir. Baruch Spinoza (1632-77), Tanrının dünyada olduğunu düşünmesi bakımından alışılmadıkdı. Bu fikrini ifade etmek için “Tanrı veya Doğa” hakkında yazdı, tanrı ve doğanın aynı şey olduğunu kastediyordu. Tanrı ve doğa tek bir şeyi tanımlamanın iki farklı yoludur. Tanrı doğadır,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Din ve Devlet: Benedictus de Spinoza’nın Politik Teoloji Eleştirisi – Taner Yelkenci

tarihinde gönderilmiş tarafından

Herkes tarafından kabul edilen bir önder çıkmadıkça sorunlar hep devam ediyor.1 Max Weber Eğer pratik ve teknik sebeplerle halk yerine temsilcileri karar verebiliyorsa, aynı halk adına tek bir temsilci de karar verebilir ve bu gerekçelendirme demokratik olmaktan çıkmaksızın anti-parlamenter bir Sezarlığı haklı çıkarabilir.2 Carl Schmitt Bu yazı, modern devlet teorisi

OKUMAK İÇİN TIKLA

İrade ve Düşünce Özgürlüğü 2: Spinoza’nın İfade Özgürlüğü – Kaya Ulusay (sesli dinle)

tarihinde gönderilmiş tarafından

Serinin 2. Bölümü ile devam ediyoruz. Özgür irade konusunu ilk bölümde temellendirdikten sonra bu bölüm ifade özgürlüğünü tartışıyorum. Konu çok geniş olduğu için felsefi boyutunu düşünür ve filozof Baruch Spinoza’nın düşünceleri ile sınırlandıracağım. Öncelikle özgürlük kavramına değineceğim. Hem Spinoza hem de Thomas Hobbes’un görüşleri üzerinden belli sentezler yapmaya çalışacağım. Sonrasında

OKUMAK İÇİN TIKLA

Spinoza’nın İyi-Kötü Ayrımı ve Ahlâk Karşısında Etik – Hasan Cem Çal

tarihinde gönderilmiş tarafından

Spinoza’nın, çokça ünlenmiş olan Etika’sını yazmadan önce de iyi-kötü sorunsalıyla uğraşmış olduğunu biliyoruz. İyi-kötü sorunsalından kasıt, iyinin ve kötünün ne olduğu ya da, başka bir deyişle, ne ifade ettiğidir. Spinoza’nın bilinen ilk kitabı olan Kısa İnceleme’de dahi bu meseleye ayrılan bir bölüm vardır. İyinin ve kötünün mahiyeti, Spinoza’da, duygular ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

“Spinoza Tayfası”: Spinoza’yı Yanlış mı Tanıdık Yoksa? Ahmet İlhan

tarihinde gönderilmiş tarafından

Teolojik-Politik İnceleme ve Etika adlı eserleriyle dinî dogmalar ve duygulanımlar üzerine devrimsel çalışmaları ile tanınan Bento Spinoza, 17. yüzyıl Avrupa’sında, bilimsel aydınlığın ve dogmatik karanlığın keskin karşılaşmalarının, zirvedeki hesaplaşmaların yaşandığı bir süreçte doğdu, yaşadı ve öldü. Bahsi geçen yıllar, din ve mezhep savaşlarının, şiddetli teolojik tartışmaların, baskıcı dinsel hüküm ve yönetimlerin ve bunun

OKUMAK İÇİN TIKLA

Spinoza’nın Ethica’sı metafizikle başlar sonra tutkuların ve istemin psikolojisine geçer.

tarihinde gönderilmiş tarafından

METAFİZİK BÖLÜMÜ Spinoza’nın Ethica’sı üç ayrı konuyle ilgilidir. Kitap metafizikle başlar sonra tutkuların ve istemin psikolojisine geçer. Sonunda daha önce anlatılan metafizikin ve psikolojiye dayalı bir ahlak sistemi koyar ortaya. Metafizik, Descartes metafiziğin düzeltilmiş (ıslah edilmiş) biçimidir. Psikoloji Hobbes’u anımsatır, fakat ahlak sistemi orijinaldir ve kitabın en büyük değerli yanıdır.

OKUMAK İÇİN TIKLA