(?) Yeni ve daha başka bir dünya gelsin diye oturuyoruz belki de burada. Bu yeni dünyanın bir gün geleceğine, insan haklarının insanlara geri döneceğine umut beslemesek, bu ölüm kampında bir gün bile kalır mıydık sanıyorsun? İnsanların gaz odalarına yürümesini emreden, umuttur. (?) Onları ölümcül hale sokan, duygusuzlaştıran şey umuttur. Analar çocuklarını tanımazlıktan geliyorlarsa, kadınlar kendilerini bir parçacık ekmeğe satıyorlarsa, erkekler adam öldürüyorlarsa, bunların nedeni umuttur. Çünkü her yeni gün, bakarsın özgürlüğü de beraberinde getirebilir. (?) Umut, insanın kendisinden daha güçlü olmamıştır şimdiye kadar, ne var ki, bu savaştaki ve bu kamptaki kadar kötülükle de karşılaşmamıştır. Umutlarımızdan vazgeçmeyi öğretmediler bize. Onun içindir ki, gaz odalarında can veriyoruz. Yaşadığımız şu dünyanın özgünlüğüne bak: Başka bir insanı öldürmemiş ne kadar az insan yaşıyor Avrupa?da! Ve bir başkasının öldürmek istemediği ne kadar az insan var!
Tadeusz Borovski / Çev. Zeyyat Selimoğlu