Okuyun, ama yutmayın, çiğneyin.
Nietzsche “diyalektikçi” midir? Şunla bu arasındaki özsel ilişki bir diyalektik kurmaya yetmez: Her şey bu bağıntıdaki olumsuzun rolüne bağlıdır. Nietzsche tam da şunu der: Kuvvetin nesnesi olarak başka bir kuvvet vardır. Kesinkes şu var ki, bir kuvvet ancak, başka bir kuvvetle bağıntıya girer. Yaşam başka türlü bir yaşam biçimiyle çarpışır
OKUMAK İÇİN TIKLANietzsche’ye göre, nihilizme karşı gösterilen direnişler boşuna. Nihilizmin dönüşebilmesi ve sonunda “kutsal bir düşünce tarzı” olabilmesi onun egemenliğini devirmekle olur ancak.Nihilizmin Batı’da 19. yüzyılın ortalarından itibaren sık sık anlam bunalımına ve ortalığı kasıp kavuran değer çöküşüne gelip dayanmasının iki yararı olmuştur. Bu olay, bir yandan, Avrupa kültürünün son zamanlardaki bir
OKUMAK İÇİN TIKLA1900 1900 Nietzsche, 25 Ağustos’ta en ufak bir zihinsel iyileşme göstermeden Weimar’da ölür. 1884’den bu yana oluşturduğu notlarından kızkardeşi Elisabeth Förster, 1901 yılında dörtyüz sayfa kadarını Güçlülük İstenci (Der Wille zur Macht) adı altında yayımlar. Bu yapıtı tamamlamak üzere yine kızkardeşi 1904’de Friedrich Nietzsche’nin Yaşamı (Das Leben Friedrich Nietzsches) yapıtına
OKUMAK İÇİN TIKLA1895 – 1899 1888’de yazılmış olan Deccal – Hıristiyanlığa Lanet (Der Antichrist) ve Nietzsche Wagner’e Karşı (Nietzsche Contra Wagner), filozofun toplu yapıtlarının 8. cildi olarak yayımlanırlar. Yine bu sıralarda, August Bebel, Sosyal Demokrasi ve Genel Oy Kullanma Hakkı’nı, Sigmund Freud ve Breuer, Histeri Üzerine İncelemeler’i yayımlarlar; bu iki nörolog, psikanaliz,
OKUMAK İÇİN TIKLA1889 – 1894 Nietzsche, ocak ayının başında Turin’de bir bunama krizi (Démence) geçirir. Dostu ve meslektaşı Overbeck, onu Basel’e geri getirir ve filozof genel bir paralizi durumu nedeniyle Jena’da bir sağlık evine yerleştirilir. Daha sonra annesi bakımını üstlenerek onu buradan çıkarır ve Naumburg’a götürür. 1897’de annesinin ölümü üzerine kızkardeşi Elisabeth
OKUMAK İÇİN TIKLA1878 – 1888 1878 Nietzsche, İnsanca, Pek İnsanca’yı (Menschliches, Allzumenschliches) yayımlar. Bundan sonraki on yıl boyunca filozof her yıl bir kitap çıkaracaktır. Felsefe alanında Charles Sanders Peirce (ABD) ‘pragmatizm’ini temellendirdiği How To Make Our Ideas Clear? (Düşüncelerimizi Nasıl Açık Kılabiliriz?) adlı kitabını yayımlar. Avusturyalı yahudi din filozofu ve yazar Martin
OKUMAK İÇİN TIKLA1873 – 1877 Nietzsche, dostları Alfred Brenner ve Paul Rée ile birlikte İtalya’ya geziye gider. Malwida von Meysenburg’un yanında Sorrento’da tatil yapar. Wagner ile olan bağları çözülmeye başlar. Unzeitgemaesse Betrachtungen (Çağa Aykırı Düşünceler) adlı kitabı içinde şu yapıtlarını yayımlar: David Strauss, der Bekenner und Schriftsteller (David Strauss, Dindar ve Yazar);
OKUMAK İÇİN TIKLA1871 – 1872 Nietzsche, ilk kitabı olan Müziğin Ruhundan Tragedyanın Doğuşu (Die Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik) adlı yapıtını yayımlar. Yine bu yıllarda Amerikalı düşünür Emerson, Denemeler’ini; Mommsen, Roma Devlet Hukuku’nu yayımlarlar. İsviçre’de ilk kez olmak üzere Zürich Üniversitesi’nde tıp fakültesine kadın tıp öğrencisi kabul edilir. Brezilya’da
OKUMAK İÇİN TIKLA1868 – 1869 Nietzsche ilk kez Richard Wagner ve Liszt’in kızı Cosima ile karşılaşır, dost olur onlarla. İsviçre’deki Basel Üniversitesi’ne klasik filoloji (Yunanca) ekstraordinaryus profesörü olarak atanır. Quatre-Cantons gölü kıyısında bir eve yerleşir. Felsefe alanında Haeckel, Doğal Yaratma Tarihi adlı çalışmasını yayımlar. Sosyolog ve ekonomist Alfred Weber dünyaya gelir. Edward
OKUMAK İÇİN TIKLA1865 – 1866 Nietzsche, Leibzig Üniversitesi’nde çalışmalarını sürdürmektedir. Eski kitaplar satan bir kitapçıda tesadüfen Schopenhauer’in Die Welt als Wille und Vorstellung (İstenç ve Tasarım Olarak Dünya) adlı yapıtına rastlar ve filozofu okumaya başlar; yine bu sıralarda ünlü antikçağ filoloğu Erwin Rohde ile dostluk kurar. Toplum eleştiricisi ve anarşizmin kurucularından P.
OKUMAK İÇİN TIKLA1858 – 1863 Nietzsche, Pforta Koleji’ne başlar. Bu yıllarda felsefe dünyası yeni adlar kazanır: H. Bergson, J. Dewey ve E. Hussel. Jacob Burckhardt, İtalya’da Rönesans Kültürü’nü yayımlar. Felsefesi Nietzsche’yi etkileyen ve kötümser idareciliği savunan Schopenhauer ölür. Filozof ve matematikçi Alfred North Whitehead dünyaya gelir. Bu yıllarda H. Spencer evrim felsefesini
OKUMAK İÇİN TIKLA1850 – 1856 Nietzsche’nin ailesi Naumburg’a göçer. H. Heine Romen- zero’larını; Herman Melville de Moby Dick’i yayımlar. Büyük romancı Honore de Balzac ile İngiliz ozan William Wordsworth ve öykü yazarı Gogol ölür. Richard Wagner müzik çalışmalarını sürdürür. Yazın alanında Whitman, Longfellow ve Turgenyev –ünlü romanı: Babalar ve Oğullar– yapıtlar verirler.
OKUMAK İÇİN TIKLA1848 – 1849 Nietzsche’nin Lutherci bir papaz olan babası Karl Ludwig (30 Temmuz 1849), kısa bir süre sonra da erkek kardeşi Joseph (4 Ocak 1850) ölür. Bu yıllarda bilimsel sosyalizmin kurulduğunu ve Manifesto’nun yayımlandığını görüyoruz. Romantik yazar Chateaubriand ölür, oğul Dumas, Kamelyalı Kadın romanını; Charles Dickens, David Copperfield’i yayımlar; F.
OKUMAK İÇİN TIKLA1844 – 1847 Friedrich Wilhelm Nietzsche 15 Ekim’de Prusya’da (Almanya), Röcken’de, Protestan Lutherci papaz bir babanın (Karl Ludwig Nietzsche, d. 1813) ve annenin Franziska Nietzsche, 1826) oğlu olarak dünyaya gelir. O sıralarda Kierkegaard felsefe alanında, Korku ve Titreme adlı yapıtıyla dinsel varoluşçu felsefeyi temellendirmeye girişir. Yine aynı dönemlerde Marks, Hegel’in
OKUMAK İÇİN TIKLANietzsche için Sokrates ve Yaşam Nietzsche için sokrates‟in esaslı suçu şuydu: yaşamı aşağılamak ve onu değersiz bulmak. Nietzsche‟nin tüm felsefesini yaşamı onaylamak, yaşama evet demek üstüne kurduğu düşünülecek olursa sokrates‟in suçunun büyüklüğü daha iyi anlaşılabilir. “yaşam hakkında, tüm zamanlarda en bilgeler hep aynı yargıya varmışlardır: değmez… Her zaman ve her
OKUMAK İÇİN TIKLANIETZSCHE: En utandığım şey kendimi savunmaya mecbur kalmam. Çünkü ilkin kendi varoluş tarzımı başkalarınınkiyle kıyaslayıp anlaşılır saikler isnat etmek zorunda olduğumu fark ediyorum: Alışkın olmadığım için de başaramayacağımı biliyorum. Evet, kendi resmimi ne zaman başkaları üzerinden sunsam şaşkınlığa düşüyorum: “Bu kesinlikle ben olamam!” diye hissediyor, teşekküre kalkışsam kendimi samimiyetsiz buluyorum.
OKUMAK İÇİN TIKLANietzsche, vicdanın “en yüce, neredeyse insanı hayrete düşüren tezahürü” olan özgürleşmiş bireyin vicdanını, bir insandaki en yüce ve en değerli olan şeye bağlamakla kalmaz, insanoğlundaki bu en yüce ve en değerli şeyi de, eziyet ve zulme bağlar. İnsanın kendini onaylama hakkı, vicdana dayanır; vicdan bir hafıza yetisi, değişmeyen bir kimlik
OKUMAK İÇİN TIKLADogmacılık Nietzsche’nin kitabında mutlak bir kötülük değildir. Felsefi dogmacılık tarih boyunca boş inançlardan ve önyargılardan beslenmiş olsa da, bin yıl boyunca bir vaadi beraberinde taşıyarak hakikat aşkını canlı tutmuştur. İnsan kalbine “ebedi talepler’i (ewigen Forderungen) yerleştirmiştir. Fakat hakikat zannedilen hataların altında ezilen felsefe şu ana kadar büyük vaadini yerine getirmeyi
OKUMAK İÇİN TIKLA1. Pek çok ülkeyi ve ulusu ve birkaç kıtayı görmüş olan bir gezgine, tüm insanlığın ortak özellikleri olarak ne tür nitelikleri keşfettiği sorulduğunda, şöyle cevap vermişti: “tembelliğe meyillidirler.” Çoğu kişiye öyle geliyor ki, eğer gezgin şöyle deseydi, cevabı daha doğru ve geçerli olurdu: “Hepsi korku içinde. Geleneklerin ve fikirlerin arkasına
OKUMAK İÇİN TIKLA“Neden bu kadar sertsin?” — demişti bir zamanlar alelade kömür elmasa; “Oysa biz yakın akraba değil miyiz?” — Neden bu kadar yumuşaksınız? — diye soruyorum ben size, ey kardeşlerim: yoksa — kardeşlerim değil misiniz? Neden böyle yumuşak, bu kadar uysalsınız, neden her şeye bu kadar razısınız? Neden bu kadar çok
OKUMAK İÇİN TIKLA
