Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
1858 – 1863 Nietzsche, Pforta Koleji’ne başlar. Bu yıllarda felsefe dünyası yeni adlar kazanır: H. Bergson, J. Dewey ve E. Hussel. Jacob Burckhardt, İtalya’da Rönesans Kültürü’nü yayımlar. Felsefesi Nietzsche’yi etkileyen ve kötümser idareciliği savunan Schopenhauer ölür. Filozof ve matematikçi Alfred North Whitehead dünyaya gelir. Bu yıllarda H. Spencer evrim felsefesini
OKUMAK İÇİN TIKLA1850 – 1856 Nietzsche’nin ailesi Naumburg’a göçer. H. Heine Romen- zero’larını; Herman Melville de Moby Dick’i yayımlar. Büyük romancı Honore de Balzac ile İngiliz ozan William Wordsworth ve öykü yazarı Gogol ölür. Richard Wagner müzik çalışmalarını sürdürür. Yazın alanında Whitman, Longfellow ve Turgenyev –ünlü romanı: Babalar ve Oğullar– yapıtlar verirler.
OKUMAK İÇİN TIKLA1848 – 1849 Nietzsche’nin Lutherci bir papaz olan babası Karl Ludwig (30 Temmuz 1849), kısa bir süre sonra da erkek kardeşi Joseph (4 Ocak 1850) ölür. Bu yıllarda bilimsel sosyalizmin kurulduğunu ve Manifesto’nun yayımlandığını görüyoruz. Romantik yazar Chateaubriand ölür, oğul Dumas, Kamelyalı Kadın romanını; Charles Dickens, David Copperfield’i yayımlar; F.
OKUMAK İÇİN TIKLA1844 – 1847 Friedrich Wilhelm Nietzsche 15 Ekim’de Prusya’da (Almanya), Röcken’de, Protestan Lutherci papaz bir babanın (Karl Ludwig Nietzsche, d. 1813) ve annenin Franziska Nietzsche, 1826) oğlu olarak dünyaya gelir. O sıralarda Kierkegaard felsefe alanında, Korku ve Titreme adlı yapıtıyla dinsel varoluşçu felsefeyi temellendirmeye girişir. Yine aynı dönemlerde Marks, Hegel’in
OKUMAK İÇİN TIKLANietzsche için Sokrates ve Yaşam Nietzsche için sokrates‟in esaslı suçu şuydu: yaşamı aşağılamak ve onu değersiz bulmak. Nietzsche‟nin tüm felsefesini yaşamı onaylamak, yaşama evet demek üstüne kurduğu düşünülecek olursa sokrates‟in suçunun büyüklüğü daha iyi anlaşılabilir. “yaşam hakkında, tüm zamanlarda en bilgeler hep aynı yargıya varmışlardır: değmez… Her zaman ve her
OKUMAK İÇİN TIKLANIETZSCHE: En utandığım şey kendimi savunmaya mecbur kalmam. Çünkü ilkin kendi varoluş tarzımı başkalarınınkiyle kıyaslayıp anlaşılır saikler isnat etmek zorunda olduğumu fark ediyorum: Alışkın olmadığım için de başaramayacağımı biliyorum. Evet, kendi resmimi ne zaman başkaları üzerinden sunsam şaşkınlığa düşüyorum: “Bu kesinlikle ben olamam!” diye hissediyor, teşekküre kalkışsam kendimi samimiyetsiz buluyorum.
OKUMAK İÇİN TIKLANietzsche, vicdanın “en yüce, neredeyse insanı hayrete düşüren tezahürü” olan özgürleşmiş bireyin vicdanını, bir insandaki en yüce ve en değerli olan şeye bağlamakla kalmaz, insanoğlundaki bu en yüce ve en değerli şeyi de, eziyet ve zulme bağlar. İnsanın kendini onaylama hakkı, vicdana dayanır; vicdan bir hafıza yetisi, değişmeyen bir kimlik
OKUMAK İÇİN TIKLADogmacılık Nietzsche’nin kitabında mutlak bir kötülük değildir. Felsefi dogmacılık tarih boyunca boş inançlardan ve önyargılardan beslenmiş olsa da, bin yıl boyunca bir vaadi beraberinde taşıyarak hakikat aşkını canlı tutmuştur. İnsan kalbine “ebedi talepler’i (ewigen Forderungen) yerleştirmiştir. Fakat hakikat zannedilen hataların altında ezilen felsefe şu ana kadar büyük vaadini yerine getirmeyi
OKUMAK İÇİN TIKLA1. Pek çok ülkeyi ve ulusu ve birkaç kıtayı görmüş olan bir gezgine, tüm insanlığın ortak özellikleri olarak ne tür nitelikleri keşfettiği sorulduğunda, şöyle cevap vermişti: “tembelliğe meyillidirler.” Çoğu kişiye öyle geliyor ki, eğer gezgin şöyle deseydi, cevabı daha doğru ve geçerli olurdu: “Hepsi korku içinde. Geleneklerin ve fikirlerin arkasına
OKUMAK İÇİN TIKLA“Neden bu kadar sertsin?” — demişti bir zamanlar alelade kömür elmasa; “Oysa biz yakın akraba değil miyiz?” — Neden bu kadar yumuşaksınız? — diye soruyorum ben size, ey kardeşlerim: yoksa — kardeşlerim değil misiniz? Neden böyle yumuşak, bu kadar uysalsınız, neden her şeye bu kadar razısınız? Neden bu kadar çok
OKUMAK İÇİN TIKLAAhlaki inançların tarihsel köklerini, moral kavram ve fikirlerin kökenlerini ortaya çıkarma anlamında jeneolojik bir etkinlik içine giren Nietzsche, bizi, biri “efendi ahlakı”, diğeri ise “köle ahlakı” olmak üzere iki karşıt ahlaka götürür. Başka bir deyişle o, antropolojik bir yaklaşım benimseyerek insanların güçlüler ve zayıflar olarak ikiye ayrıldıklarını, bu insanlar arasındaki
OKUMAK İÇİN TIKLABir zamanlar ruh aşağılayarak bakıyordu bedene: ve o zamanlar bu aşağılama yücelerin yücesiydi: bedenin zayıf, iğrenç, açlıktan ölmek üzere olmasını isterdi ruh. Böylece bedenden ve yeryüzünden kurtulabileceğini düşünürdü. Ah, bu ruhun kendisi de hâlâ çok zayıf, iğrenç ve açlıktan ölmek üzereydi acımasızlık da bu ruhun şehvetiydi! Oysa siz de kardeşlerim
OKUMAK İÇİN TIKLAYalnızlığa çekilmek mi istersin kardeşim? Kendine varan yolu aramak mı istersin?29 Biraz dur da beni dinle. “Arayan, kolay yiter. Her türlü yalnızlık suçtur.” Böyle der sürü. Ve sen sürüdendin uzun bir süre. Sürünün sesi daha sende çınlayacak. Ve sen desen: “ Artık sizinle ortak vicdanım yok benim” yakınma ve ağrı
OKUMAK İÇİN TIKLAÖnsöz 1 Bu yakında insanlığın karşısına, şimdiye dek ona yöneltilmiş en çetin istekle çıkacağımı göz önüne alarak, önce kim olduğumu söylemeyi gerekli buluyorum. Aslında bilinmeliydi bu: “Kimliğimi saklamış” değilim çünkü. Ama ödevimin büyüklüğü ile çağdaşlarımın küçüklüğü arasındaki oransızlık şuradan belli ki, beni işitmediler, görmediler bile. Ben kendime açtığım krediyle yaşıyorum;
OKUMAK İÇİN TIKLAAYNA TUTAN ÇOCUK Zerdüşt, bunun üzerine dağlara ve mağarasının yalnızlığına geri döndü, uzaklaştı insanlardan: Tohumunu saçmış bir çiftçi gibi beklemek için. Gel gör ki ruhu sabırsızlıkla ve sevdiklerine karşı hasretle dolmuştu: Onlara verebileceği daha çok şey vardı zira. Doğrusu en zor şeydir, sevgiden ötürü açılmış elleri kapamak ve hediye vermekten
OKUMAK İÇİN TIKLANietzsche, çağının akademik yaşamını, o yaşam içindeki akademisyeni (Bu yazıda “Der Gelehrte”yi akademisyen olarak çeviriyorum.) nasıl görüyordu acaba? Bu yazı, sorunun çok sınırlı, bir yanıtını betimleyip tartışacak, Şen Bilim ve Ecce Homo’daki birkaç metnin ardından gidip, saptamalar yapmaya çalışacak. “Pek iyi biliyoruz artık: Hani şu bilime, kadınların, ne yazık ki
OKUMAK İÇİN TIKLAYaşamının son on yıllık döneminde Friedrich Nietzsche‘nin giderek kötüleşen sağlık durumu, filozofu oldukça zor bir duruma soktu. Hayatının büyük bir kısmında sindirim güçlüğü, uykusuzluk ve baş ağrısı sorunlarından muzdarip olmasının yanında, 1880’lere gelindiğinde Nietzsche’nin görme yeteneğinde de bozulmalar meydana geldi. Filozofun doktoru, Nietzsche’nin “sağ gözünün yalnızca hatalı ve bozuk görüntüler
OKUMAK İÇİN TIKLAAriadne’nin Yakınması Kim ısıtır, kim sever beni daha? Sıcak eller uzatın bana! Yürek mangalları uzatın bana! Vurulup düşürülmüş çırpına çırpına, can çekişenler gibi, ayakları ovuşturulan, sarsılmışım, ah! Bilinmeyen ateşlerle yana yana, sen peşimdesin, ey Düşünce! Adlandırılamaz! Açıklanamaz! İğrenç! Sen, ey bulutların ardındaki avcı! Yerle bir olmuşum senin şimşeklerinle, sen alaycı
OKUMAK İÇİN TIKLADolaysızca kendini gözlemleme, kendini öğrenmekte çok ileriye götüremez: tarihe gereksiniriz, çünkü geçmiş yüzlerce dalga halinde akar içimize; kendimiz de, her bir anda bu sürekli akıştan neyi duyumsuyorsak oyuzdur, başkası değil. Hatta burada, görünüşte en bize özgü ve en kişisel özümüzün ırmağına girmek istediğimizde bile geçerlidir Herakleitos’un ilkesi: aynı ırmağa iki
OKUMAK İÇİN TIKLA8 Ağustos 1882 ile 24 Ağustos 1882 tarihleri arasında Nietzsche; Lou Andreas-Salomé’ye yazdığı mektuplarda iyi bir yazar olmak için sahip olunması gereken on altın kuralını açıklar. 1. Birinci Öncelik Yaşam’dır; Stiliniz Yaşamalı! 2. Stiliniz İletişime Geçmek İstediğiniz Belirli Bir Kişiye Hitap Etmeli! (Karşılıklı İletişim Yasası) 3. Yazmaya Başlamadan Önce Tam
OKUMAK İÇİN TIKLA
