Kategori: Hegel

Anna Karenina’nın Trajedisi: Bireysel Arzu ile Toplumsal Düzen Arasında Bir Çatışma

tarihinde gönderilmiş tarafından

Lev Tolstoy’un Anna Karenina adlı eserinde, Anna’nın trajedisi, bireysel arzuların toplumsal normlarla çarpışmasının derin bir yansımasıdır. Hegel’in “etik yaşam” (Sittlichkeit) kavramı, bireyin özgürlüğü ile toplumsal düzenin talepleri arasındaki gerilimi anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. Anna’nın intiharı, bu çatışmanın yalnızca bir sonucu değil, aynı zamanda bireyin kendi iç dünyasıyla toplumsal

OKUMAK İÇİN TIKLA

Zerdüştçülüğün İyilik ve Kötülük Çatışması: Batı Felsefesini Öncüleyen Bir Düşünce mi?

tarihinde gönderilmiş tarafından

Zerdüştçülüğün iyi-kötü ikiliği, insan düşüncesinin en kadim meselelerinden birine, varoluşun temel karşıtlıklarına dair bir sorgulama sunar. Bu ikilik, yalnızca dinsel bir anlatı değil, aynı zamanda insan bilincinin, ahlakın, varlığın ve evrenin doğasına dair derin bir kavrayış çabasıdır. Batı felsefesinin dualist sistemleriyle, özellikle Descartes ve Hegel’in düşünceleriyle karşılaştırıldığında, Zerdüştçülüğün bu kavramı,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hegel’in tarih felsefesi, Batı merkezci bir perspektif sunar mı? Doğu medeniyetlerinin tarihteki rolünü nasıl değerlendirir?

tarihinde gönderilmiş tarafından

Georg Wilhelm Friedrich Hegel’in tarih felsefesi, kuşkusuz, özünde Batı merkezci bir perspektife sahiptir. Bu, Hegel’in kendi çağının ve kültürünün entelektüel atmosferi içinde şekillenmiş bir düşünce sisteminin doğal bir sonucudur. Onun tarih anlayışı, Tin’in (Geist) özgürlüğe doğru diyalektik ilerleyişi olarak kurgulanmıştır ve bu ilerleyişin zirvesi olarak Batı dünyasını, özellikle de Germenik

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hegel, “kahramanlar”ın (Napolyon gibi) tarihin motoru olduğunu savunur. Peki, bireyler mi yoksa toplumsal güçler mi tarihi şekillendirir?

tarihinde gönderilmiş tarafından

Bireyler mi, Toplumsal Güçler mi Tarihi Şekillendirir? Tarihin akışını bireylerin mi yoksa toplumsal güçlerin mi belirlediği sorusu, felsefe tarihinde uzun süredir tartışılan temel bir sorunsaldır. Hegel’in “kahramanlar”ın, özellikle Napolyon gibi figürlerin, tarihin motoru olduğunu savunması, bireysel iradenin ve dahiliğin tarihselliği üzerindeki etkisini vurgular. Ancak bu görüş, tarihin çok katmanlı ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hegel, tarihin “akılsal” olduğunu savunur. Bu iddiayı nasıl yorumlayabiliriz? Tarihteki kötülükler ve trajediler de “akılsal” mıdır?

tarihinde gönderilmiş tarafından

Hegel’in tarihin “akılsal” olduğu yönündeki iddiası, modern Batı felsefesindeki en çetrefilli ve yanlış anlaşılan kavramlardan biridir. Bu iddia, basitçe tarihin olaylarının mantıklı veya açıklanabilir olduğu anlamına gelmez; daha ziyade, tarihin derin bir içsel mantığa, bir erekselliğe (teleoloji) ve son kertede Mutlak Tin’in (Geist) kendi kendini gerçekleştirmesine yönelik ilerleyen bir sürece

OKUMAK İÇİN TIKLA

Akhilleus’un Öfkesi: İnsani Tutku mu, Mitolojik Yazgı mı?

tarihinde gönderilmiş tarafından

Homeros’un İlyada destanında Akhilleus’un öfkesi, yalnızca bir kahramanın kişisel tragedyası değil, aynı zamanda insan doğasının, mitolojik kaderin ve tarihsel çatışmanın kesişim noktasında bir ayna olarak belirir. Bu öfke, insani bir duygu olarak mı, yoksa tanrıların dokuduğu bir lanet olarak mı daha baskındır? Hegel’in tarihsel çatışma kavramıyla ilişkilendirildiğinde, Akhilleus’un öfkesi, savaşın

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bireyin Çığlığı: Werther ve Sisifos Üzerine Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Werther’in İntiharı: Öznelliğin Çöküşü Goethe’nin Genç Werther’in Acıları adlı eserinde, Werther’in intiharı, modern bireyin kendi öznelliğini inşa etme çabasının trajik bir sonla karşılaşmasının sembolüdür. Hegel’in özne kavramı, bireyin kendini özgürce tanımlama ve tarihsel bir varlık olarak kendini gerçekleştirme arzusunu içerir. Ancak Werther, bu özneleşme sürecinde, kendi iç dünyasının yoğunluğu ile

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kronos ve Hegel’in Tarih Felsefesi Üzerine Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Kronos’un çocuklarını yutması, Yunan mitolojisinin en çarpıcı imgelerinden biri olarak, yalnızca bir tanrının otorite hırsını değil, aynı zamanda zamanın ve tarihin doğasına dair derin bir sembolizmi barındırır. Hegel’in diyalektik tarih anlayışı, insanlığın özgürlük bilincinin zaman içinde evrilmesini bir çatışma ve sentez süreci olarak ele alır. Bu iki anlatı—mitolojik ve felsefi—birbirine

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yunus Emre, Hegel, Heidegger, Parmenides ve Platon’un varlığın ve yokluğun doğası konusunda felsefi tartışması

tarihinde gönderilmiş tarafından

Yunus Emre, Hegel, Heidegger, Parmenides ve Platon’un Felsefi Tartışması Bir sonbahar akşamı, eski bir kütüphanenin loş ışıkları altında, ahşap bir masa etrafında beş bilge toplanır: Yunus Emre, Hegel, Heidegger, Parmenides ve Platon. Yunus, elinde bağlamasıyla bir türkü mırıldanırken, diğerleri derin bir tartışmaya dalar. Konu, varlığın ve yokluğun doğasıdır. Her biri,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hegel: Din, Felsefe ve Devlet

tarihinde gönderilmiş tarafından

Ölümünden kısa bir süre sonra Hegel’in yaşam öyküsünü yazan K. Rosenkranz, “Bir filozofun hayatı düşüncesinin tarihidir; diyordu, sisteminin oluşmasının tarihi.”[2] Ne var ki Hegel’in yaşamı, kitaplarının ve öğrencilerinin arasında, felsefesinin hareketliliği ile ters orantılı bir dinginlik içinde geçti. Sonsuz tecessüsü her alana yayılsa da, düşünürün özel olarak ilgi duyduğu alanlar

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hegel: Tarih ve Akıl

tarihinde gönderilmiş tarafından

16. yüzyıla “hümanizm yüzyılı”, 17. yüzyıla “rasyonalizm yüzyılı”, 18. yüzyıla “Aydınlanma yüzyılı” diyen bazı felsefe tarihçileri, 19. yüzyılı da “tarih yüzyılı” olarak anarlar. Bu yüzyıla “tarih yüzyılı” dedirten filozofların başında ise Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831) gelir. (Bu altbölümün, Karl Löwith ve Hegel’in, “Ekler” bölümündeki “Hegel Felsefesi” ve “Dünya Tarihi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Praksis Felsefesinin Hegelci Öncülleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Günümüzde praksis felsefesi, uzun süre tarihi, kendisinin bir kuram olarak ona çizmiş olduğu çizgiden, öngördüğü mantıktan sapmakla suçladıktan sonra, sorularını kendine yöneltmeye, tarihle arasında yer alan uyumsuzluğun nedenlerini kendi kuramsal yapısında aramaya başlıyor. Bu sorgulama praksis felsefesinin rasyonalist niteliği üzerinde yoğunlaşmakta. Bir kuram olarak kendini yeniden düşünüş çerçevesinde, rasyonalist düşünceyi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hegel’de “Sanatın Ölümü” Üzerine Bir Deneme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Hegel söylemi “tarihin sonu” başlığı altında pek çok şeyin sonundan, tükenişinden, ölümünden söz eder. Sanat da bunlardan biridir. Sanat, Hegel için insanlığın geçmişine ait bir şeydir. Sanat türlerini mimarlıktan başlayıp heykel, resim, müzik ve şiirden geçerek nesre ulaşan ve giderek maddesel olandan, duyumlanabilir olandan uzaklaşan bir biçimde sınıflandıran Hegel, çağının

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hegel Ve Felsefe Notları – Dr. Hikmet Kıvılcımlı

tarihinde gönderilmiş tarafından

“Diyalektik maddecilik, Hegel diyalektiğinin tepesi üstü yürürken, ayakları üstüne getirilmesiydi. Herkes iyi biliyordu. Ama o tepesi üstü duran Hegel diyalektiğinin kendisi neydi ve nasıl tepesi üstü yürüyordu? Bunu Marksizm açısından ayrıntılarıyla işlemiş ve yeterince yorumlamış bir eser var mıdır? Şimdiye dek elimize geçmedi. Hegel üzerine yazılan bütün denemeler, Hegel felsefesini

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hegel: “Tutkusuz hiçbir büyük iş yapılmadı bu dünyada.”

tarihinde gönderilmiş tarafından

Madde ve Tin … Maddenin tözü, yer çekimidir, zihnin (tinin) tözü ise özgürlüktür.Evrensel tarih, özgürlük bilinci içinde bir ilerlemedir.Bu ilerlemeyi Zororunluluğu içinde öğrenmemiz gerekir… İnsanlar neyle sürüklenip götürülmekte,yönetilmektedirler? Her şeyden önce “özsevgisiyle(Selbstsucht). Oysa aşka dayanan gerekçeler çok daha seyrektir ve alanları da dardır. Bütün bu tutkuların, gereksinimlerin, vs. içice girişikliğinden

OKUMAK İÇİN TIKLA

Lenin Hegel ve Batı Marksizmi (Eleştirel Bir İnceleme) – Kevin B. Anderson

tarihinde gönderilmiş tarafından

Bu kitapta, Marksizm üzerine tartışmaların birçoğunda görüldüğünden farklı bir Lenin tablosu sunulmaktadır. 1914-1915 yıllarında kaleme aldığı Hegel Defterleri’ne yakından bakılarak, Lenin’in 1914 sonrası çalışmalarının, özellikle diyalektikle ilgili çalışmalarının, onu, ortodoks Marksistlerden çok Hegelci ya da ‘Batılı’ Marksistlere daha yakın kıldığı savunuluyor. Çalışma, Lenin’in Marksizmi ve genel olarak Marksist teori hakkında

OKUMAK İÇİN TIKLA