Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
Giriş İvan Turgenyev’in 1862 tarihli romanı Babalar ve Oğullar, Rus edebiyatının yalnızca siyasal ve sosyal dönüşümlere odaklanan bir metni olmanın ötesinde, insan psikolojisinin karmaşıklığını derinlemesine irdeleyen bir eserdir. Romanın merkezinde yer alan Yevgeni Bazarov karakteri, 19. yüzyıl Rus düşünce dünyasının en tartışmalı figürlerinden biri olarak kabul edilir. Bazarov, dönemin yükselen
OKUMAK İÇİN TIKLABu çalışma, Nikolay Gogol’ün Ölü Canlar (1842) romanındaki Pavel İvanoviç Çiçikov karakterini Jacques Lacan’ın “Büyük Öteki” kavramı bağlamında psikanalitik olarak ele almaktadır. Çiçikov’un para ve toplumsal saygınlık takıntısı, bireysel bir hırs olmaktan ziyade, toplumsal düzende kabul görmek için “Büyük Öteki”nin onayını arama çabasının bir tezahürü olarak yorumlanabilir. Bu bağlamda, Çiçikov’un
OKUMAK İÇİN TIKLABu çalışma, Nikolay Gogol’ün Ölü Canlar adlı romanındaki başkahraman Pavel İvanoviç Çiçikov’un toplumsal yükselme stratejilerini “itibar ekonomisi” kavramı çerçevesinde inceler. Çiçikov’un sahte başarı arzusu, modern toplumlarda görünüşe dayalı statü inşasının erken bir temsili olarak yorumlanabilir. Bu bağlamda metin, Pierre Bourdieu’nün “sembolik sermaye”, Thorstein Veblen’in “gösterişçi tüketim” ve Erving Goffman’ın “benliğin
OKUMAK İÇİN TIKLAÇiçikov: Gogol’un Kendi Ruhunun Alegorisi Nikolay Vasilyeviç Gogol’un Ölü Canlar adlı eseri, yalnızca Çarlık Rusyası’nın toplumsal ve ahlaki yozlaşmasının panoramasını sunmakla kalmaz; aynı zamanda yazarın kendi iç dünyasındaki ahlaki çatışmayı da sembolik düzeyde yansıtır. Gogol’un Çiçikov karakteri, birçok araştırmacıya göre, onun benliğinin dünyevi ve çıkarcı yüzününkişileştirilmiş hâlidir (Wasiolek, 1969; Nabokov, 1981). 1. Çiçikov: Gogol’un dünyevi
OKUMAK İÇİN TIKLA1. 1840’lar Rusya’sında Politik Atmosfer Bu iki akımın arasında Gogol’ün Ölü Canlar (1842) eseri, toplumsal bir hiciv olarak konumlanır.Ancak Gogol, ne Slavofiller gibi mistik-maneviyatçı, ne de Batıcılar gibi rasyonel-modernisttir. O, ahlaki yozlaşmayı sistem içinde teşhis eder ama politik dönüşüm önermeksizin (Peace, 1981, The Enigma of Gogol). 2. Çiçikov: Statüko Bürokratı Olarak Politik Tip Romanın kahramanı Pavel
OKUMAK İÇİN TIKLA1. Kurumsal Dünyada Çiçikov Tipi Nedir? Gogol’ün Çiçikov’u, görünüşte “saygın”, çalışkan, sistemin dilini bilen ama içsel olarak çıkar odaklı, empatisiz ve ahlaki esnekliğe sahip bir karakterdir.Modern kurumlarda bu tip, genellikle: Bu kişi, sistemin çelişkilerini ahlaki sorgulama yerine fırsata dönüştürür.Tam da bu nedenle, birçok kurumsal yapı Çiçikov tipi insanları ödüllendirir —
OKUMAK İÇİN TIKLA1. Çiçikov Bir Tiptir, Bir Dönem Değil Gogol’ün Ölü Canlar’ı yalnızca 19. yüzyıl Rusya’sının yozlaşmış bürokratik sistemini anlatmaz; aynı zamanda insanın çıkar hırsıyla ahlaki kimliğini kaybetme sürecinin alegorisidir. Bu nedenle Çiçikov bir karakter değil, bir arşetiptir — yani her çağda başka biçimlerde karşımıza çıkan bir insan modeli (Jung, 1959). Bugün
OKUMAK İÇİN TIKLAAristokratik Kimliğin Temsili Baron de Charlus, Guermantes ailesinin önemli bir üyesi olarak, Fransız aristokrasisinin en üst tabakasını temsil eder. Onun toplumsal konumu, 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başı Fransa’sında aristokrasinin gücünü, ayrıcalıklarını ve aynı zamanda bu sınıfın çöküşünü yansıtır. Charlus, soylu bir aileden gelen biri olarak, hem statüsünün getirdiği
OKUMAK İÇİN TIKLAGatsby’nin İdealize Edilmiş Aşkı Jay Gatsby, romanın merkezinde yer alan ve yansıtma mekanizmasının en belirgin örneklerini sergileyen karakterdir. Gatsby, Daisy Buchanan’ı yalnızca bir birey olarak değil, aynı zamanda kendi hayallerinin, özlemlerinin ve geçmişine dair idealize edilmiş bir anının temsilcisi olarak görür. Onun Daisy’ye duyduğu tutku, kendi eksikliklerini ve toplumsal statüye
OKUMAK İÇİN TIKLANostaljinin Psikolojik Kökenleri ve Peter Walsh’ın Deneyimi Nostalji, bireyin geçmişe yönelik yoğun bir özlem duygusuyla karakterize edilen karmaşık bir duygusal durumdur. Peter Walsh’ın Clarissa Dalloway’e duyduğu özlem, bu bağlamda, yalnızca kişisel bir duygudan öte, psikolojik bir mekanizma olarak ele alınabilir. Walsh’ın Clarissa’ya yönelik hisleri, gençlik yıllarındaki paylaşılan anılara ve o
OKUMAK İÇİN TIKLAÖz-Yıkıcı Eğilimler ve Varoluşsal Çatışma Yeraltından Notlar’ın anlatıcısı, kendi iç dünyasında yoğun bir çatışma yaşayan, toplumla ve kendisiyle uyumsuz bir bireydir. Kendini cezalandırma eğilimi, onun psikolojik yapısının temel taşlarından biri olup, karmaşık bir içsel dinamikle şekillenir. Anlatıcı, kendi varlığını sürekli sorgular ve bu sorgulama, kendine yönelik yıkıcı bir tutuma dönüşür.
OKUMAK İÇİN TIKLAJacques Lacan’ın Arzu Anlayışı Jacques Lacan’ın arzu kavramı, insan bilincinin ve davranışlarının temel bir yönünü açıklamak için geliştirdiği en önemli kavramlardan biridir. Arzu, Lacan’ın düşüncesinde, yalnızca biyolojik bir ihtiyaç ya da basit bir istek değildir; aksine, özne ile öteki arasındaki karmaşık bir ilişki ağıdır. Lacan’a göre arzu, her zaman bir
OKUMAK İÇİN TIKLAKurnazlığın Tanımı ve Odysseos’un Karakteristiği Kurnazlık (mētis), Antik Yunan düşüncesinde zeka, pratik bilgelik ve duruma özel stratejik düşünme yeteneğini ifade eder. Bu özellik, fiziksel güçten ziyade aklın ve esnekliğin ön planda olduğu bir problem çözme yaklaşımını yansıtır. Odysseos, Homeros’un Odysseia adlı eserinde bu niteliğiyle öne çıkar. Truva Savaşı’nda tahta at
OKUMAK İÇİN TIKLAKarl Moor’un İsyanının Kökenleri Karl Moor, Schiller’in The Robbers adlı eserinde, bireysel ve toplumsal düzene karşı derin bir hoşnutsuzluk sergileyen bir karakter olarak ortaya çıkar. Onun isyanı, yalnızca kişisel bir başkaldırı değil, aynı zamanda dönemin sosyal ve ahlaki yapısına yönelik daha geniş bir eleştirinin yansımasıdır. Moor, soylu bir aileden gelen,
OKUMAK İÇİN TIKLAZeki Demirkubuz’un 1994 yapımı ilk uzun metrajlı filmi C Blok, modern bir apartman sitesinin C bloğunda geçen bir hikaye üzerinden bireysel yalnızlığın çeşitli boyutlarını sistematik bir biçimde ele alır. Film, Tülay adlı bir kadının günlük rutinlerini ve ani bir karşılaşmayı merkeze alarak, bireyin çevresindeki fiziksel ve duygusal mesafeleri inceler. Bu
OKUMAK İÇİN TIKLAErgün DOĞAN Don Kişot’un Hayalci Evreni Don Kişot, Cervantes’in eserinde, şövalyelik romanlarının etkisiyle gerçeklikten kopmuş bir karakter olarak tanıtılır. Onun zihni, okuduğu romantik ve epik öykülerle şekillenmiştir; bu öyküler, onun çevresindeki dünyayı algılama biçimini tamamen dönüştürür. Yel değirmenlerini dev sanması, sıradan bir köylü kızı olan Aldonza Lorenzo’yu soylu Dulcinea del
OKUMAK İÇİN TIKLAGeorge Orwell’ın 1984 romanı, totaliter bir rejimin birey üzerindeki etkilerini derinlemesine ele alan bir eserdir. Winston Smith, bu rejimin baskıcı yapısı altında hayatta kalmaya çalışırken, Sigmund Freud’un savunma mekanizmaları, onun davranışlarını ve içsel çatışmalarını anlamada güçlü bir çerçeve sunar. Freud’un savunma mekanizmaları, bireyin bilinçdışı düzeyde kaygı ve çatışmayla başa çıkmak
OKUMAK İÇİN TIKLARaskolnikov’un İçsel Dürtüleri ve İd Raskolnikov’un hikâyesi, onun temel dürtülerinin ve arzularının etkisiyle başlar. Freud’un id kavramı, insanın bilinçdışı arzularını ve temel ihtiyaçlarını temsil eder; bu, haz ilkesine dayalı olarak anlık tatmin arayan bir zihinsel yapıdır. Raskolnikov’un cinayet fikri, ilk bakışta maddi sorunlarını çözmek için mantıklı bir çözüm gibi görünse
OKUMAK İÇİN TIKLAErken Dönem Deneyimlerin İzleri Stavrogin’in duygusal soğukluğu, Ecinniler romanında onun karakterinin temel özelliklerinden biri olarak ortaya çıkar. Bu soğukluk, yalnızca bireysel bir mizaç olarak değil, aynı zamanda erken çocukluk dönemindeki deneyimlerin bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Psikoloji literatürü, çocukluk travmalarının bireyin duygusal düzenleme mekanizmalarını derinden etkilediğini göstermektedir. Stavrogin’in uzak ve mesafeli
OKUMAK İÇİN TIKLAErikson’un Kimlik Krizi Kavramının Temelleri Erik Erikson’un kimlik krizi kavramı, bireyin yaşam döngüsünde özellikle ergenlik ve genç yetişkinlik dönemlerinde karşılaştığı benlik arayışını ifade eder. Bu dönem, bireyin kim olduğunu, hangi değerlere bağlı kalacağını ve toplumsal rollerini nasıl şekillendireceğini sorguladığı bir süreçtir. Erikson’a göre, kimlik krizi, bireyin kendi benliğini inşa etme
OKUMAK İÇİN TIKLA
