SESİN VE DİNLEMENİN İZİNDE BİR İNSANLIK ÖYKÜSÜ
Hem bireyler hem de toplumlar üzerinde büyük bir etkiye sahip olan ses, insanlık tarihi boyunca önemsendi, manipüle edilmeye veya bastırılmaya çalışıldı. Sınıf ayrımının belirleyicilerinden biri oldu. Yeri geldiğinde hem güçsüzlerin hem de güçlülerin en büyük silahına dönüştü. Gelgelelim, kısıtlanamaz ve ket vurulamaz olduğu için hiçbir zaman sadece bir tarafın hakimiyetine girmedi. Bu anlamda, ?sesi anlama ve kontrol etme ?sessizliği da¬yatma, dinlemeyi teşvik etme, şarkı söyleme ve bağırma? arzusu sadece yüzlerce değil on binlerce yıllık bir arzu? olageldi.
David Hendy, BBC 4 için hazırladığı otuz programlık aynı isimli seriden yola çıkarak yazdığı Gürültü?de, kendimizi görsel bir dünyada yaşıyor sanmamıza rağmen, aslında hayatlarımızın işitme ve işitilme ihtiyacımız tarafından şekillendiğine dair kapsamlı bir çalışma sunuyor.
Altı bölümden (Tarihöncesi Ses İzleri, Hitabet Çağı, Ruhun ve Şeytanın Sesleri, İktidar ve İsyan, Makinelerin Yükselişi, Amplifikasyon Çağı) oluşan Gürültü sesin ve dinlemenin ayak izlerini tarihöncesinden başlayıp Antik Roma ve Yunanistan?a, ortaçağdan sömürgeciliğin yaygınlaştığı 17. ve 18. yüzyıllara, Sanayi Devrimi?nden 21. yüzyıla kadar takip ediyor. İlk atalarımızın mağaralarda çıkardıkları yankılar, Afrika davulları, pagan ayinleri, antik Roma?da amfi tiyatrolardaki oyunları izleyen kalabalıkların uğultusu, tek tanrılı dinlerin ses ve müzikle imtihanı, çanlar, karnavallar, kölelerin müzikleri, Sanayi Devrimi?nin yarattığı kakofoni, politik aktörlerin belagat gücü ve daha nice örneğin yer aldığı bu çalışma tarih, müzikoloji, pop kültür, dil, sanat, antropoloji ve psikolojiden yararlanarak, dünya tarihine sesler üzerinden ayna tutuyor.
Arka Kapak
Gürültü çoğunlukla ?yersiz ses? diye tabir edilir; ancak insanlık tarihine baktığımızda, kulak tıkamaya çalıştığımız bu ?istenmeyen, rahatsız edici ve dikkat dağıtıcı? seslerin insanlığın öyküsü hakkında birçok ipucu barındırdığını görürüz.
Gürültü, sesin ve dinlemenin engin dün¬yasını oluşturan hemen her şeyden örnekler sunarak bu ipuçlarını izliyor: müzik, konuşmalar, yankılar, şarkılar, davul vuruşları, çan ve silah sesleri, kala¬balıkların gürültüsü, insan bedeninin gurultuları, kahkaha, sessizlik, makineler… David Hendy bu dünyanın insanların birbirleriyle ilişkilerini nasıl belirlediğini, toplumsal ayrımları nasıl tetiklediğini, savaşlarda ve isyanlarda nasıl bir rol oynadığını ele alıyor. Böylelikle sesin soyut olmaktan öte, gündelik hayatımızda ne kadar büyük bir yer kapladığını ve işitsel peyzajda ne kadar çok şey saklı olduğunu gösteren yepyeni bir bakış açısı sunuyor.
?Sesin hikayesinin izini sürmek, doğal dünyaya dair korkuları¬mızı yenmeyi, hatta belki de kontrol etmeyi nasıl öğrendiğimizi anlatmak demek… Bu hikayeyle antik Roma?daki kindar kalabalıkların kükreyişlerine, ortaçağda zenginle yoksul ara¬sındaki iktidar mücadelelerine, sanayileşmenin baskılarına, savaşın yarattığı şoklara, kentlerin yükselişine, yirmi dört saat yayın yapan med¬yanın bitip tükenmez gevezeliklerine kulak vereceksiniz.?
Yazar hakkında:
David Hendy, St Andrews ve Oxford üniversitelerinde tarih eğitimi gördü. 1987 yılında BBC?de gazeteci ve yapımcı olarak çalışmaya başladı. 2010?da BBC Radio 3 için hazırladığı beş bölümlük Rewiring the Mind [Aklı Yeniden Yapılandırmak] programıyla James W. Carey Gazetecilik Ödülü?nü kazandı. Bunun ardından otuz bölümlük Noise [Gürültü] programını yaptı. Şimdilerde Medya ve İletişim Profesörü olarak Sussex Üniversitesi?nde ders veriyor.
Kitabın Künyesi
Gürültü – Sesin Beşeri Tarihi
David Hendy
Kolektif Kitap / Araştırma – İnceleme Dizisi
Yayına Hazırlayan : Evrim Öncül
Son Okuma : Ezgi Kardelen
Kapak Tasarımı : Deniz Akkol
Çeviri : Çiğdem Çıdamlı
İstanbul, 2014
320 s.
