MARX’tan HAMBURG’daki W. BLOS’a
Londra, 10 Kasım 1877.
Bizler, her ikimiz de, tanınmışlığa zerrece önem vermeyiz. Bunun örneğin bir kanıtı, her türden kişi putlaştırmasına karşı duyduğum tiksinti nedeniyle, Enternasyonal’in var olduğu süre boyunca çeşitli ülkelerden gelen ve beni çok rahatsız eden sayısız takdir ve teşekkür ifadelerinin yayınlanmasına hiçbir zaman izin vermedim ve ara sıra yaptığım azarlamalar dışında bunları hiç cevaplamadım.
Engels ile ben, gizli Komünist Derneğe ilk katıldığımız zaman, kişisel otoriteye karşı duyulan boş inançları yüreklendirmek anlamına gelebilecek şeylerin tüzükten çıkartılmasını şart koştuk. (Daha sonra Lassalle, etkisini bunun tersi yönünde kullandı.)(62)
Ancak son Parti Kongresi’ndeki bu türden olaylar(63) -ki bunları, Parti’nin dış ülkelerdeki düşmanları adam akıllı istismar ettiler- bizi, Almanya’daki parti üyeleriyle ilişkilerimizde her zaman çok dikkatli olmaya sevk etti.
Ayrıca sağlık durumum yüzünden, çalışmam için verilen iznin süresi tıbbi gerekçelerle sınırlandırıldı. Bu nedenle, bu süreyi kitabımı(64) bitirmek için kullanmak zorundayım; bu arada, epeyce önemli birkaç yazı üzerinde çalışmakta olan Engels, Vorwärts’a (65) katkıda bulunmaya devam ediyor.
(62 )Engels’in ve Marx ’tın gösterdiği bu alçakgönüllü davranış ve kişilerin putlaştırılmasına karşı tutumu, biyografilerinde ayrıntılarıyla görülür. Bkz. Yelena Stepanova, Friedrich Engels -biyografi. Yurt Yayınları. Ankara, 1994. s.230 ve devamı.
(63)Marx burada. 1877,Gotha Kongresi’nde Dühring taraftarlarının, Engels’in Anti-Dühring’i kitabının Vorwärts gazetesinde yayınlanmasını önlem ek için girişilen çabalara işaret ediyor.
(64)1. Cildi 1867’de yayımlanan Kapital’in d iğ er ciltleri üzerindeki çalışmalardan söz edilmekte.
(65) Vorwärts: Paris’teki Alman siyasi göçmenlerinin çıkardıkları gazete.
Kaynak: K.Marx – F.Engels – Seçme Mektuplar – 1844-1895 yılları – Evrensel Yay-1996