Son yılların en büyük işçi direnişi olan Tekel direnişi üzerine yazılan ?Tekel Direnişinin Işığında Gelenekselden Yeniye İşçi Sınıfı Hareketi?, Nota Bene Yayınları?ndan çıktı.
Kitap ?Tekel direnişinin üst anlamı?, ?Direnişin politik pusulası?, ?Günlük notlarından teorik tartışmalara?, ?Neye direniyorlar??, ?Egemen siyasetin gündemi olarak Tekel?, ?Röportajlar? ve ?Ülke-Gündem-Direniş? olmak üzere yedi ana başlıktan oluşuyor. Nota Bene Yayınları?nın çıkardığı ikinci eser olan kitap 11 makale, 8 röportaj ve direnişten notların yer aldığı bir bölümden oluşuyor.
Kitapta Yalçın Bürkev, Metin Özuğurlu, Arzu Çerkezoğlu, Özay Göztepe, Ferda Koç, Gökhan Bulut, Fevziye Sayılan, Nuray Türkmen, Nergis Mütevellioğlu, Mustafa Sönmez, Abdullah Aysu, Şükran Soner ve Nihal Kemaloğlu?nun makalelerinin yanı sıra Tekel işçilerinin örgütlü olduğu Tek Gıda-İş sendikası yöneticileri ve 78 gün Ankara?da direnerek bu kitabın yazılmasına neden olan Tekel işçileriyle yapılan röportajlar kitaba ayrı bir hava katıyor. Ayrıca kitabın son bölümünde yer alan, Çağrı Kaderoğlu Bulut?un hazırladığı direniş notları, en başından itibaren Tekel direnişine yansıyanları bir arada okurlara sunuyor.
Kitabın editörü olan Gökhan Bulut sunuş yazısının sonunda şu ifadelere yer veriyor: ?Nota Bene Yayınları?nın ikinci kitabı olan ?Tekel Direnişinin Işığında Gelenekselden Yeniye İşçi Sınıfı Hareketi?, sınıflar mücadelesinin bilgisini üretmeyi ve yaygınlaştırmayı hedefleyen bir çalışmadır.?
Kitabın tanıtım yazısı ise şu şekilde: ?Büyük Madenci yürüyüşü?nün ardından Türkiye?deki bir başka büyük işçi direnişi olan ve sınıf mücadeleleri etrafında dönen tartışmaları aniden alevlendiren Tekel direnişi, emek hareketinin önümüzdeki dönemine eşik olma özelliği taşıyor.
Başladıktan kısa bir süre sonra Tekel işçilerine özgü olmaktan çıkan ve genel kamusal destek bulan direniş, hem toplumun hem de toplumsal muhalefetin çektiği nefes darlığını aşmak için kurtarıcı oldu.
?
Tekel direnişi üzerine daha derin düşünmek gerekiyordu. Bu; olanın hem anlaşılması hem de göstergelerinin açığa kavuşturulması bakımından yol gösterici olacaktı. Bunu yapmaya çalıştık.?
Kitaba Dair – Rüya Elikırık
(10/09/2010 tarihli Radikal Kitap)
Binlerce Tekel işçisi geçen yıl 15 Aralık?ta 106 otobüsle Türkiye?nin dört yanından başkente geldiğinde kimse bunun Türkiye tarihinin en büyük işçi eylemlerinden birinin başlangıcı olduğunun farkında değildi. Devletin dahi tahmin edemediği bir mücadele direncine sahip bu davetsiz misafirleri ne hükümetin ?evinize dönün uyarıları? ne de polis saldırısı durdurabildi. Direniş, neo-liberalizmin 90?lı yıllardaki ?Elveda proleterya? tezlerinin aksine işçi sınıfının varlığını yeniden politik arenaya hatırlatmış oldu.
Nota Bene Yayınları?ndan çıkan Tekel Direnişinin Işığında Gelenekselden Yeniye İşçi Sınıfı Hareketi bir anda ortaya çıkan bu direnişi enine boyuna ele alıyor. Kitabın ilk makalesinde Yalçın Bürkev, ?Ne Eskinin Basit Devamı Ne Yeninin Kendisi? yazısıyla Tekel direnişinin son dönem sınıf mücadeleleri açısından oturduğu yeri inceleyerek, direnişi yeni bir emek hareketinin oluşum süreci açısından ele alıyor. Metin Özuğurlu, ?Sınıflar Mücadelesi Üzerine Anımsamalar? isimli makalesinde, sınıf öfkesinin ve hak mücadelelerinin sınıf hareketindeki yönlendirici etkisi üzerine yeni bir tartışma başlığı açıyor.
?Sınıfını Arayan Siyasetten Siyasetini Arayan Sınıfa: Güvencesizler? yazısında Arzu Çerkezoğlu ve Özay Göztepe, Tekel direnişi vesilesiyle, Türkiye?de yaşanan proleterleştirme dalgasını zengin verilerle ortaya koyduktan sonra güvencesizlik ve hak mücadeleleri arasındaki bağı önümüzdeki dönem sınıf hareketinin ekseni açısından ele alıyor. Kürt işçiliği konusu, Tekel direnişinin ulusal kimlik tartışmalarına kazandırdığı yeni boyutun genelleştirilmesinin mümkün olup olmadığı sorusu etrafında Ferda Koç?un ?İşçi Sınıfı Hareketi, Yeniden Kardeşleşme Sürecinin Motoru Olabilir mi?? başlıklı makalesinde masaya yatırılıyor. ?Direnişin ?Bilinç? ile İmtihanı? yazısında sınıf bilinci tartışması, Tekel direnişinin göstergeleriyle yürütülerek sınıf bilincinin oluşum süreçleri anlaşılmaya çalışılıyor. Fevziye Sayılan ile Nuray Türkmen tarafından kaleme alınan ?Tekel Direnişi- Ekmek ve Gül? makalesi ise Tekel direnişi sırasında kadınların rolü ve konumunu, sınıf mücadelesindeki yeri bağlamında değerlendiriyor.
Bütün bu çalışmalarla kitap yalnızca Tekel Direnişi?ni değil önümüzdeki dönem yükselişe geçmesi beklenen güvenceli çalışma eksenli yeni işçi hareketlerini anlamak için de okura geniş bir ufuk sunmuş oluyor.
Kitabın Künyesi
Tekel Direnişinin Işığında Gelenekselden Yeniye İşçi Sınıfı Hareketi
Derleyen: Gökhan Bulut
Yayınevi: Nota Bene
Yayın Tarihi: Mayıs 2010
352 sayfa
