Ellen Meiksins Wood, bu son çalışmasında siyaset teorisi tarihini yeniden yorumluyor. Batı geleneğini, klasik eski çağlardan orta çağların sonuna kadar, toplumsal tarih bakış açısıyla inceliyor. Bu çalışma sadece standartlaşmış olan, soyut düşünceler tarihinden değil, diğer tarihsel bağlam çerçevesini kullanan eserlerden de çok farklı. Wood, adeta kutsallık mertebesine konmuş olan klasik düşünürleri, tutkuyla davalarına bağlı insanlar olarak ele alıyor. Onların düşüncelerini, siyaset dili bağlamında olduğu kadar, yaşadıkları toplumsal koşulların sorunlarına ve çelişkilerine verdikleri yaratıcı yanıtlarıyla ve çözüm önerileriyle de inceliyor. Batı tarihinin özgün mülkiyet-devlet ilişkisinin üstünde durarak, bunun egemen düşünceleri nasıl biçimlendirdiğini ortaya çıkarıyor. Ayrıca mülk sahipleri, emekçiler ve devletlerle üçlü etkileşimin Batı siyaset teorisi ve pratiğini nasıl etkilediğini araştırıyor. Eski Yunan döneminin parlak düşünürleri Platon, Aristoteles, Aeschylus ve Sophokles’ten Roma Cumhuriyeti’nin Cicero’suna, imparatorluk zamanının Tarsuslu Paulus ve Hippolu Augustinus’una, buradan ortaçağ dünyasına geçiyoruz: İbn Rüşd’ün, Aquino’lu Thomas’ın, Padovalı Marsillio’nun ve Occam’lı William’ın düşünceleri hem çağdaşlarıyla, hem de öncülleriyle karşılaştırmalı biçimde inceleniyor.
Yurttaşlardan Lordlara dünya düşünce tarihine kalıcı katkılar yapan düşünürlerin, yaşadıkları toplumsal koşullar bağlamında ele alındığı, orijinal kaynakların ve çarpıcı analizlerin eşliğinde incelendiği bir eser.
“Wood, çok geniş bir alandaki eski ve ortaçağ düşünürlerini muhteşem bir kavrayışla ele alıyor.”
Paul Cartledge (Cambridge Üniversitesi Yunan Tarihi Profesörü)
“Teoriyi, tarihsel değişimle başarılı biçimde birleştiren düşündürücü bir analiz.”
Sheldon S. Wolin (Princeton Üniversitesi Siyaset Teorisi Emekli Profesörü)
Ellen Meiksins Wood Dünya çapında tanınmış Marksist siyaset bilimi profesörüdür. New Lef Review ve Monthly Review gibi köklü dergilerin yayın yönetmenliğini yaptı. Sınıftan Kaçış’la Isaac Deutscher Ödülü’nü kazandı.
Siyaset teorilerinde derinleşmek – Sadık Usta
(14/08/2009 tarihli Radikal Kitap Eki)
Yordam Kitap?tan çıkan tarih kitaplarının en dikkate değer olanı sanırız Ellen Meiksins Wood?un Yurttaşlardan Lordlara-Eskiçağlardan Ortaçağlara Batı Siyasi Düşüncesinin Toplumsal Tarihi başlıklı çalışmasıdır. Kitabı Oya Köymen dilimize kazandırmış.
Siyaset kavramı dilimize Farsçadan girmiş. Siyaset ile seyis kavramları da aynı kökenden gelir. Nasıl ki seyis at terbiyecisiyse, siyasetçi de toplum terbiyecisidir. Aristo da insanı bu nedenle ?siyaset yapan hayvan? olarak niteler. Yazar Wood da bizi ?siyaset yapan hayvan halimize?, yani yurttaşların ve özgür bireylerin en çok siyaset yaptığı ve dolayısıyla politika kavramının ortaya çıktığı Atina?ya götürür.
Her ne kadar çalışma, inceleme alanını sadece Batı?nın siyaset teorisiyle sınırlıyorsa da gene de yazar çalışmasıyla bizi aydınlatıcı bilgilerle buluşturuyor. Siyasete dair genel kavramların neredeyse tamamı Atina kaynaklıdır. Antik Yunanistan?da siyasi açıdan insanoğlunun aklına gelebilecek bütün kavramlar en derin haliyle tartışılmıştır. Yönetim modelleri, toplum projeleri, devlet şekilleri, mülkiyet ilişkileri, özgürlükler, haklar, sınıflar, kavramlar vs…
En radikal ütopyaların seçkin örnekleri de Klasik Yunanistan?da ortaya çıkmışlardı… Tabii ki yoksul kesimlerin ve ezilen sınıfların isyanları da. Klasik Atina dönemindeki siyasi ve toplumsal literatürün renkliliği, günümüzün siyasi çeşitliliğine çok benzemektedir. Sanki o günün siyasi ve felsefi kuramları günümüzde ortaya atılmışlardır. Metinler açık ve anlaşılırdır; somut sorunlara dokunur ve günlük hayattan bahsederler. Bize ise bilindik gelirler.
Siyaset teorisi bir bakıma devlet teorisidir de; bu nedenle yazar bizi devlet kavramının oluştuğu ilk dönemlere götürüyor. Bunu yaparken de devlet, mülkiyet ve sömürü ilişkilerini irdeliyor. Meiksins Wood çabasını sadece metinler, söylemler ve paradigmalarla sınırlamıyor, aynı zamanda okura bu kavramları mümkün olduğunca toplumsal ve mülkiyet ilişkileri içinde ele almayı da öğretiyor. Hatta bununla da yetinmiyor bir teorik çizginin, ideolojik duruşun, tarih boyunca nasıl bir gelenek haline geldiğini de örneklerle açıklıyor.
Siyaset teorisinin önemli klasikleri özgün bir tarihsel duruma belli bir tepkinin ifadesi olarak ortaya çıkarlar. Bu nedenle siyaset teorisinin en yaratıcı metinleri, toplumsal krizlerin had safhaya vardığı ?çıkmaz sokaklarda? ortaya çıkar. Platon, Aristo, Cicero, Augustinus, Thomas Aquin ve diğerlerleri, eserlerini tarihin en kritik dönemlerinde yazdılar. Aynı durum Asya ve Doğu coğrafyasında da böyle değil miydi? Platon?un Devlet?i yıkılan Atina monarşisine bir ağıttı. Aristo?nun Politika?sı dağılan antik Yunanistan?ın ardından yazıldı ve yeni bir imparatorluğa, Büyük İskender?e kılavuz oldu. Cicero Devlet Üzerine?yi yıkılan Roma Cumhuriyet?inin harabelerinin üzerinde yazdı…
Kitabın Künyesi
Yurttaşlardan Lordlara
Eskiçağlardan Ortaçağlara Batı Siyasi Düşüncesinin Toplumsal Tarihi
Özgün Adı: Citizens to Lords: A Social History of Western Political Thought from Antiquity to the Middle Ages
Ellen Meiksins Wood
Çevirmen : Oya Köymen
Yordam Kitap / Kuram / Siyasi Düşünce Tarihi
Baskı Tarihi: Nisan 2009
256 sayfa