Göçebe Zihin ve Kentsel Yersizlik – Bölüm 3
Daha önce yazdığım yersizlik ve psikodinamik üzerine yazımı başka açılardan ele alarak başka boyutlarını açıklamaya çalışacağaım. Modern bireyin mekânsal olmayan ama içsel yersizliğini, belirsizlikle baş etme stratejilerini ve psiko-coğrafi bir çözülmeyi anlamaya çalışacağım.
Bölüm 2 : https://www.insanokur.org/yerlesmenin-ruhsal-hakki-bolum-2/
– Modern bireyin ruhsal mekân kaybı üzerine bir deneme –
“Artık bedenimiz bir yerde yaşasa da, zihinlerimiz hiçbir yere yerleşemiyor.”
— Dijital çağda aidiyet kaybının ruhsal anatomisi
🏙️ 1. Modern Kent, Sürekli Hareket Eden Bir Labirenttir
Kentsel mekânlar artık sabit aidiyetlerin değil, geçici varoluşların sahnesidir.
Her şey kiralık:
- Ev,
- Masa,
- Çalışma alanı,
- Beden,
- Hatta hayal kurma hakkı bile…
📌 Modern birey artık yalnızca evsiz değil; yönsüz.
Zihni bir yere varmak değil, bir yerden kaçmak için hareket ediyor.
🧠 2. Göçebe Zihin Nedir?
Zihinsel göçebelik:
- Belirli bir yerle bağ kuramama,
- Uzun vadeli düşünememe,
- Anlam haritaları oluşturamama hâlidir.
Bu zihin, sürekli bir “acil durum” içinde yaşar:
“Şimdilik buradayım ama kalıcı değilim.”
Psikanalitik olarak bu, dağılmış benlik, bağlanma bozukluğu ve köksüz aidiyet sorunlarıyla ilgilidir.
📦 3. Dijitalleşme ve Dağılmış Mekân Algısı
Zihin artık:
- Ofiste değil → home office
- Evde değil → sürekli ekran açık
- Tatilde değil → iş yetişiyor
- Yolda değil → bildirim geliyor
📌 Coğrafi olarak bir yerdesin, ama ruhun her yerde ve hiçbir yerde.
Mekân ile benlik arasındaki sembolik bağ, kırılmış durumda.
🔗 4. Göçebe Zihin, Sürekli Ertelenen Özne Demektir
- Kalıcı bir ilişki kuramaz,
- Karar veremez,
- Köklü anlam üretemez.
- Çünkü hep başka bir yere geçilecekmiş gibi düşünür.
Bu “sürekli seçenek” hali:
Seçebileceği hiçbir yere gerçekten ait hissetmeyen,
Sonsuz olasılık içinde bir kimlik kuramayan bir benlik yaratır.
🗺️ 5. Kentte Yersizliğin Mikromekanları
| Mekân | Ruhsal Karşılığı |
|---|---|
| Airbnb / Otel | Kimliksiz geçicilik, bellek dışılığı |
| Alışveriş merkezi | Gerçek olmayan ihtiyaçlara yönelme |
| Paylaşımlı ofis | Kişisel alanın çözülmesi |
| AVM kafeleri | Sosyal ilişkilerin anonimleşmesi |
| Apartman içi yalnızlık | Göz göze gelmeyen komşular, bağsızlık |
📌 Modern kent: bir mekân değil, ilişkisizlik biçimidir.
🧳 6. Göçebe Zihin, Göç Etmeyen Ama Hiçbir Yere Ait Olmayan Kişidir
Göçmen, zorunlu olarak yerinden edilendir.
Ama göçebe zihin:
Gönüllü gibi görünür ama aslında hiç davet edilmemiştir.
- Ne geçmişine bağlanabilir,
- Ne geleceğini kurgulayabilir,
- Ne de bulunduğu mekâna “ben buradayım” diyebilir.
🌿 7. Peki, Nereye Yerleşir Bu Zihin?
Yerleşmek, mülkiyet değil; anlam üretme hakkıdır.
Göçebe zihnin karşıtı:
- Taş gibi sabit olmak değil,
- Kök salabilecek yer bulmak;
- Duygusal iz bırakabilmek,
- Söz hakkı elde etmek,
- Ve nihayetinde, “orada” olmaya cesaret etmektir.
🎯 SON SÖZ: Yersizleşen Zihin, Anlamsızlaşan Toplum
Bu yazı bir şikâyet değil; bir çağrıdır:
Kendimize bir oda açalım,
Sözümüzü duvara yazalım,
Göçebe zihne bir durak sunalım.
Çünkü anlamın toprağı olmazsa, ruh sonsuz biçimde sürgünde kalır.
