Wotanizm, Nasyonel Sosyalizm’in Psikolojik Babası Mıdır ?

“Masallardaki Ruh Fenomenolojisi” bölümünde sunulan analitik psikoloji çerçevesine göre, Wotanizm’in Nasyonel Sosyalizm’in “psikolojik vaftiz babası” olarak tanımlanması, kolektif bilinçdışının özerk ve ilkel bir arketipinin modern ve rasyonel bilinç üzerindeki yıkıcı istilasına işaret eden derin bir psikodinamik tespittir.

Jung, bu bağlantıyı, özellikle bir Alman masalının analizi sırasında keşfedilen arketipsel unsurlar üzerinden açıklamaktadır.

1. Wotanizm’in Arketipsel Doğası ve Alman Psişesi

Wotan (İskandinav mitolojisinde Odin) figürü, ruh arketipinin karanlık, daimonik ve ilkel yönünün bir tezahürünü temsil eder.

• Arkaik Arketipin Canlanması: Wotan, ruh arketipinin aşağı, kısmen olumsuz, kısmen khthonik (yer altı) yönüne bir örnektir. Masallarda, Wotan’ın karakteri; bir avcı, büyücü, kuzgun (raven) ve mucizevi at gibi özelliklerle ilişkilendirilen pagan bir tanrı imajı (imago dei) olarak belirir [246, 248n, 368n]. Bu figür, Germanik psi şeye çok yakın dokunan (touches the Germanic psyche very closely) arketipsel bir dominanti işaret eder.
• İkili ve Yıkıcı Güç: Ruh arketipi, hem şifa veren hem de ölüm getiren (ad utrumque peritus) bir ikiliğe sahiptir. Wotan/Merkür/Hilebaz soyundan gelen bu ilkel güç, ahlaki açıdan çift anlamlıdır (ambiguous) ve rasyonel bilincin bastırdığı vahşi ve kontrol edilemez enerjiyi barındırır.

2. Nasyonel Sosyalizm’in Psikodinamiği: Ruhsal Eksikliğin Telafisi

Wotanizm’in Nasyonel Sosyalizm’in “psikolojik vaftiz babası” olması, bir ideolojiden ziyade, kolektif ruhsal bir krizin ve bastırılmış arketipin toplu istilasının (possession) sonucudur.

A. Rasyonel Aydınlanmanın Yetersizliği

Modern Batı kültüründe, bilim ve teknolojinin ilerlemesiyle bilinç çok hızlı gelişmiş ve bilinçdışı arka planı (içgüdüsel temeli) geride bırakmıştır.

• Sembollerin Tüketimi: Hristiyanlığın dogmatik sembollerinin rasyonel akıl tarafından “eskimesi” ve manevi anlamını kaybetmesi (sembol zayıflaması), psişede bir manevi boşluk yarattı.
• İçselleştirilmiş Demonizasyon: Aydınlanmış rasyonalist, ruhları (daimonia) “insan ruhuna” indirgediğini düşünerek yanılgıları düzelttiğini sanır. Ancak bu içselleştirme (introjection), eskiden doğaya bağlı olan insanüstü manevi ajanları insan doğasına aktarır ve bu da kişiliğin sınırlarını tehlikeli bir şekilde genişleten bir güçle donatılmasına, yani demonizasyona yol açar. Wotanizm, bu içselleştirilmiş demonik gücün toplumsal düzeyde kendini göstermesiydi.

B. Kolektif İstila (Possession) ve En Alt Düzeye İndirgenme

Bu manevi boşluk, Alman psişesinin kolektif bilinçdışındaki ilkel arketipi, yani Wotan’ı aktive etti.

• Arkaik Sembolün Canlanması: Jung, bir ulusun kaderinin bireylerdeki psişik değişimlerin bir toplamı olduğunu ve kitlelerin kısıtlanmış arketiplerin egemenliği altına girdiğini vurgular. Nasyonel Sosyalizm, arkaik bir sembolü, hatta arkaik dini formları canlandıran bu tür bir kitlesel duyguyu (mass emotion) temsil etti.
• Bozulmanın En Alt Seviyesi: Masallardaki avcı ve cadı figürlerinin, kilisesel gelin ve damat kavramının pagan bir bozulması olduğu belirtilir; Wotanizm’e doğru kayan bu bozulma, Nasyonel Sosyalizm fenomeniyle en alt seviyeye (lowest pitch) taşınmıştır.
• Örnekler: Nietzsche’nin (Zarathustra) bilinçdışı Hilebaz/Bilge Adam’ı canlandırması gibi, Nasyonel Sosyalizm de antik sembollerin (örneğin, arkaik bir swastika sembolünün milyonlarca savaşçıyı ölüme hazır hale getirmesi) yeniden canlanması yoluyla gerçekleşen kolektif bilinçdışı kararlar tarafından tetiklenen bir delüzyon sistemiydi.

C. Ahlaki Otonominin İmhâsı

Nasyonel Sosyalizm’in yıkıcı psikodinamiği, bireysel bilinçliliğin ortadan kaldırılmasıyla sonuçlandı.

• Totaliterizm: Jung, Nasyonel Sosyalizm’in, manevi gelişimin nihai amacının tam tersine, insanın ahlaki özerkliğini yok ettiğini ve Devletin anlamsız totaliterliğini kurduğunu belirtir. Bu, kitle psikolojisinin etik tutumunun her zaman şüpheli olmasının ve büyük bir kalabalığın psikolojisinin mob psikolojisi seviyesine inmesinin tipik bir sonucudur.

Özet ve Çözüm

Wotanizm, Nasyonel Sosyalizm’in psikolojik babasıdır, çünkü o, modern insanın rasyonel kibirle bastırdığı, ancak toplumsal bir kriz anında manevi boşluğu doldurmak için yıkıcı ve ilkel bir daimonik güç olarak kolektif bilinçdışından fışkıran arketiptir. Bu güç, bilinçdışı kaldığı sürece demonizasyon ve kitlesel felaket yaratır.