Kurtuluş Dinçer?in, felsefeye giriş için ilk adım niteliğindeki Kısaca Felsefe adlı kitabı, ? 2010?da yayımlandı. Kısaca Felsefe; ?meslekten olmayan okuru felsefenin kimi sorun alanlarıyla tanıştırmayı amaçlayan bir buluşma/ buluşturma? kitabı. Dinçer bu ilk buluşmada okurla, felsefe tarihi boyunca hâkim olmuş bazı alan ve sorunları tanıştırıyor. Kitap on iki ana başlıktan oluşuyor. Her bölümün sonunda, konuyla ilgili ileri okumalar için kitap önerileri mevcut. Ayrıca kitabın sonunda, bu tanışmanın kolaylaşması adına bir de sözlük bulunuyor, sözlükte bazı temel felsefi kavramlar yer alıyor.
Felsefe
Dinçer ilk olarak, ?felsefe? başlığı altında, felsefenin neliğini, felsefe eğitimi ve öğretimi arasındaki farkı, Platon?a başvurarak araştırıyor. Felsefi bilgi, insanın olanaklarının bilgisi olarak tanımlanıyor. Felsefenin, kelime olarak çeşitli zamanlarda hangi anlamlarda kullanıldığına değinen Dinçer, felsefenin sorusunun ise ?Nedir?? olduğunu belirtiyor. Felsefenin öteki disiplinlerle ilişkisinin de aktarıldığı bölümün sonundaki okumalık kısmı, Bochenski?nin Felsefece Düşünmenin Yolları metninden.
Bilgi Felsefesi
Bütün bilimlerin amacı bilgi ortaya koymaktır, fakat felsefenin onlardan farklı olarak yaptığı, bilginin de neliğini araştırmaktır. ?Bilgi nedir?? sorusunu yanıtlama girişimleri bilgi felsefesinin alanına girer. Bilgi felsefesi, bir ?bilen özne? ve ?bilinen nesne? varsayar, bilgi; bunlar arasındaki ilişkinin ürünüdür. Dinçer; idealizm, pozitivizm ve materyalizmin temel savlarını açıklıyor. Kuşkucu, akılcı ve deneyci yaklaşımlar ile Descartes, Locke, Kant gibi filozofların bilgi felsefelerinin özetlendiği bölümün okumalık kısmının kaynak metni David Pears?ın Bilgi Nedir? adlı eserinden.
Mantık
Bu bölümde, alt başlıklar halinde mantığın temel kavramları tanımlanıyor. Bu girişten sonra Dinçer; Aristoteles, Bacon, Leibniz, Boole gibi filozoflar aracılığıyla mantığın tarihsel dönemlerdeki gelişme ve kullanımını ortaya koyuyor. Bu bölümün okumalık kısmının kaynak metni, BilgeSu Felsefe Sözlüğü, mantık maddesi.
Varlık Felsefesi
Varlık felsefesi -Aristoteles?in deyimiyle ?ilk felsefe? (prote philosophia)- ?varlık nedir?? sorusu ile uğraşan disiplindir. Bu bölümde Dinçer, varlık ve varolan; kendi başına varlık ve görünüş; varlık ve hiçlik gibi varlık felsefesi kavramlarının temel ayrımlarını ortaya koyar. Aristoteles ve Heidegger başta olmak üzere filozofların konudaki görüşlerinin kısaca özetlendiği bölümün okumalık kısmının kaynak metni, yine Felsefece Düşünmenin Yolları.
Bilim Felsefesi
Pozitivist, anti- pozitivist, neo- pozitivist yaklaşımların temel argüman ve savlarının özetlendiği bölüm, bu alanda öne sürülmüş çeşitli karşıt görüşlerin sunulması aracılığıyla ilerliyor. Bu disipline ait temel kavramların da tanımlandığı bölümün okumalık kısmına Bir Bilgi Anarşisti: Feyerabend metni kaynaklık ediyor.
Değer Felsefesi ve Etik
Değer felsefesinin işi; ?değer nedir?? sorusunu sormak ve değerlerin değerini ortaya koymaktır. Dinçer; Platon, Aristoteles, Kant, Scheler, Hartmann ve Nietzsche?nin etik görüşlerini ele alıyor; etiğin genel sorun ve eğilimlerine değiniyor. Etik bölümünün okumalık kısmının kaynak metni; David Hume?un İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme?sinden.
Tarih Felsefesi
?Tarih felsefecisinin işi, bir yandan ?tarih nedir?? sorusuna yanıt ararken, bir yandan tarihçinin bildiğini ileri sürdüğü şeyleri nasıl bildiğini ve ortaya koyduğu bilginin değerini sorgulamaktır.? Dinçer, oluşu ve değişmeyi açıklayan tarih felsefeleri başlığı altında; Hegel, Comte ve Marx?ın düşüncelerini aktarır. Metodolojik diye nitelendirilen tarih felsefeleri ise; Dilthey, Croce, Collingwood ve Popper?ın felsefeleridir. Bölümün okumalık kısmında Collingwood?un Tarih Tasarımı metninden bir parça var.
Estetik ve Sanat Felsefesi
Estetik sözcüğü, Yunanca ?aisthesis?ten (algı, duyum) gelir. Dolayısıyla kelimenin kendisi duyulara gelenle, duyumla ilgilidir. Bu bağlamda, ?güzel?in ne olduğunu soran felsefe dalı estetik, ?sanat?ın ne olduğunu soran felsefe dalı ise sanat felsefesidir. Dinçer, bu alanların temel sorunsal ve gelişimini, görüş bildiren birçok filozof aracılığıyla; ?güzel? ve ?sanat? kavramlarının da araştırılması yoluyla ortaya koyuyor. Bölümün sonunda Aristoteles?in Poetika?sından bir kısım, okumalık bulunuyor.
Hukuk Felsefesi
?Hukuk felsefesinin başlıca sorunları, hukukun ne olduğu, bağlayıcılığını nereden aldığı, yasa koyucuya nasıl yol göstereceği gibi sorunlardır.? Hukuk, toplumsal düzeni gerçekleştirme, dolayısıyla adalet ilkesini yerine getirme amacındadır. Bu yüzden adalet ve hak, hukuk felsefesinin temel kavramlarındandır. Bu kavramların ve çeşitlerinin açıklandığı bölümün okumalık metni; Raymond Wacks, Philosophy of Law?dan.
Siyaset Felsefesi
Siyaset felsefesi, ?olan?la değil, ?olması gereken?le ilgilenir. Dinçer bu bölümde; devlet, sivil toplum, hukuk devleti kavramlarını günlük dile uygun olarak açıklıyor. Eskiçağ?dan XIX. yüzyıla kadar siyaset felsefesi öğretilerini, en önemli noktalara değinmek suretiyle özetliyor. Bölümün sonunda, Inventors of Ideas: An Introduction to Western Political Philosophy adlı metinden bir kısım bulunuyor.
Dil Felsefesi
Dil felsefesinin, felsefenin temel disiplinlerinden biri haline gelmesi XX. yüzyıldan sonradır. Dinçer, dil felsefesinin, dilin ?anlam, gönderme, doğruluk gibi temel yanlarını? çözümlemeye çalıştığını ifade ediyor. Dil felsefesinin dilci felsefe ve dilbilimle karıştırılmasının yaygın bir yanlış olduğunu belirten Dinçer, bunlar arasındaki ayrımı da ortaya koyuyor. Dinçer, okumalık olarak bu bölümde karşımıza, John R. Searle?ın Söz Edimleri?ni çıkarıyor.
İnsan Felsefesi
?Montaigne?in dediği gibi, ?Dünyada en önemli şey kendi olmayı bilmektir.? Dinçer insanın kendini bilme etkinliği olarak felsefenin ana sorularının ?İnsan nedir??, ?Hangi türe aidim??, ?Evrendeki yerim nedir?? gibi sorular olduğunu ifade ediyor. Eskiçağ, Ortaçağ ve Modern Felsefede ortaya konan görüşlerin kısaca aktarıldığı bölümün okumalığı Max Scheler?in İnsanın Kozmostaki Yeri?nden.
Sorgulama ve araştırma kabiliyetinin köreldiği günümüz dünyasında felsefeye duyulan ihtiyaç aşikârdır. Bu durum felsefenin, sadece meslekten olanların değil, her meslekten insanın ilgilenmesi gereken bir alan olduğunu ortaya koyuyor. Görülen o ki, Dinçer bu yolda yerinde bir adım atıyor ve buluşturma kitabıyla okurun ?şeyler? üzerine bir kez daha düşünmesini sağlıyor. Kısaca Felsefe, okura felsefeyle hoş bir tanışıklık sağlıyor.
Irmak Güngör
Kitabın Künyesi
Kısaca Felsefe
Kurtuluş Dinçer
Pharmakon Kitap / Felsefe Dizisi
Yayıma Hazırlayan : Utku Özmakas
Son Okuma : Sarp Erk Ulaş
Dizgi : Erkil Özkıyacı
İstanbul, 2010, 1.Basım
270 sayfa
