Memleketini Özleyen Yengeç ? Yervant Gobelyan. ?İstanbul kentinin alçakgönüllü, onurlu insanlarına dair öyküler??

Memleketini Özleyen Yengeç, Yervant Gobelyan’ın tümü Ermenice yayınlanan bu kitaplardan bir seçki. Taksim Meydanı’ndaki Eftalopos Kıraathanesi’nin kokusu sinmiştir bu öykülere. Mazide kalmış bir İstanbul ve unutulmaya yüz tutmuş bir geçmiş, kökleri İzmit Bardizag’a[Bahçeçik] uzanan Rumelihisarlı seksenbeşlik bu delikanlı tarafından adeta yeniden yaratılır.
Onun öyküleri İstanbul kentinin alçakgönüllü, onurlu insanlarına dairdir… Okudukça belli belirsiz bir hüzün kaplar yüreğimizi. Stavro, Kir Bodos Yuvanopulos, Abdullah Efendi, Matmazel Annik, Müsü Vartan, Meliha Hanım, Hacı Mıgır hep beraber İstiklal Caddesi’nde yürüyüşe çıkmışlardır… Veya Galata Köprüsü’nden kalkan Adalar vapuruna binmektedirler bir telaş… Ya da Beyazıt’tan o zamanlar Küçük Paris denilen Samatya yönüne giden dolmuşta son koltuğun dolmasını beklemektedirler… O yolcu siz olmak istemez misiniz…?

Tanıtım Yazısı
“O saatlerde “Tokgöz Bakkal” Kir Bodos Yuvanopulos’un önünden geçerseniz kepenklerin arasından sızan zayıf bir ışık görürsünüz. İçeriden mırıldanır gibi söylenen bir ilahinin nağmeleri gelir kulaklarınıza. Bu ilahiler Rumca ayinlerin besteleri üzerine Türkçe söylenir. Kir Bodos Yuvanopulos bu saatlerde Allah’a memnuniyetlerini sunar. “Göklerdeki Babamız”ı söyler, bazen de bir ayinin tamamını söyler mırıldanarak.
Dükkanın üstündeki odada, genç bir kadın çocuğuna ninni söyler. Çocuk uyumaz, annesi baştan başlar, çocuk ağlar, annesi döver, babası bağırır ve küfreder. Bu, pazarcı Ahmet’in ailesinin gündelik hayatının son perdesidir. Çocuk uyuduğunda onlar da ışığı söndürüp yatacaklardır. Ahmet’in sırtı sebze dolu küfeleri taşımaktan sızlar. Kadın memelerini küçüğün ağzına uzatır. Ama… ekmek ve fasülye ne kadar süt yapar ki…

Kitabın Künyesi
Memleketini Özleyen Yengeç
Yazar: Yervant Gobelyan
Yayınevi: Aras Yayıncılık

Yervant Gobelyan Hakkında Bilgi
Gobelyan, İzmit Bardizag (Bahçecik) kökenli bir Ermeni ailenin dört çocuğundan biri. 1923’te İstanbul Rumelihisarı?nda doğdu. İlk eğitimini önce semtin Tateosyan Okulu’nda, daha sonra Taksim Esayan Okulu’nda aldı; 1937’de mezun oldu ve bir daha hiç okula gitmedi. Bakkal çıraklığı, oto tamirciliği, marangozluk, nikelajcılık gibi birçok işlerde çalıştı. Dayısının kişisel kütüphanesinden yararlanarak kendini sürekli geliştirdi. İkinci Dünya Savaşı sırasında dört yıl askerlik yaptı. Askerde, yeni Ermeni şiirinin öncülerinden Haygazun Kalustyan?la tanıştı. Bir diğer öncü şair Garbis Cancikyan?la daha önce Samatya?da, üyelerinin çoğu Ermeni gençler olan Hilal Bandosu’nda tanışmış, dost olmuşlardı. 1940’larda İstanbul’da ilerici bir akım büyük bir hızla tüm edebiyat çevrelerini etkilemekteydi. Taksim’deki Eptalofos Kahvehanesi ise onların buluşma yeriydi…
Gobelyan?ın şiirlerden oluşan ilk kitabı, Yerani Te [Keşke] adıyla yayınlanır (1948) ve bunu yazarın emniyette sorgulanması izler; bu yüzden Haçik Amiryan’ın Carakayt gazetesinden ayrılmak zorunda kalır. Aynı yıl Hagop Sıvaslıyan?la birlikte Eminönü Çakmakçılar Yokuşu Sümbüllü Han’da Onnig Aktaryan Matbaası’nda Luys [Işık] adlı haftalık gazeteyi çıkarmaya başlarlar. Bu gazete de parasızlık nedeniyle ancak bir buçuk yıl yayınlanabilir. O günlerde askerden yeni dönen Rupen Maşoyan ile birlikte Babıali’de, Reşit Efendi Han’daki Hagop Aprahamyan Matbaası’nda başyazarlığını Gobelyan?ın üstlendiği Tebi Luys [Işığa Doğru] haftalık dergisini çıkarırlar (1950). Bu dergi de bir buçuk yıl sonra parasızlıktan kapanır. Yervant Gobelyan o sırada yeni kurulmakta olan Ayk [Şafak] günlük gazetesinden aldığı davetle 1953’te Beyrut’a giderek gazetenin yayın yönetmenliğini üstlenir; Beyrut’taki Ermenice dergilerde öyküleri yer alır. 1954’te İstanbul’a geri dönerek Marmara gazetesinde çalışır, 1957’de tekrar Beyrut’a döner. Uzun süre Ispürk [Diaspora] haftalık dergisinin ve Sevan yayınevinin yayın kurulunda yer alır. 1965’te Avrupa’ya gitmek üzere geldiği İstanbul’da kalarak Marmara gazetesinin yazı işlerinde görev alır. Hagop Sıvaslıyan’ın çıkardığı Baykar [Mücadele] haftalık gazetesinin de başyazarlığını üstlenir. Gobelyan, gazeteciliğinin yanı sıra 1970’te Gobel Yayınevi’ni kurar. Portsank [Bela] haftalık mizah dergisini dokuz sayı yayınlar. İzleyen yıllarda iki yıl Jamanak [Zaman] gazetesinde, daha sonra yine Marmara gazetesinde çalışır.
Yervant Gobelyan yazmayı sürdürmekte, Ermenice ve Türkçe yazı ve araştırmaları haftalık Agos [Çığır] gazetesinde yayınlanmaktadır.

Eserleri:
Yerani Te [Keşke], (Tebi Luys Yayını – 1948);
Khıcanıgarner [Mozaikler], (1968);
Aşkarhi İnnerrort Hıraşalikı [Dünyanın Dokuzuncu Harikası],
(Gobel Yayınevi – 1972);
Yeraz Çunetsoğ Martig [Düşsüz Yaşayan İnsanlar],
(Rışduni Karakızyan Edebiyat Dizisi – 1984);
Menk Anunı “Hay Dzağig” Tırink [Ermeni Çiçek Dedik Adına],
(Nork Yayınevi – 1991);
Hoğov Mıgırdıvadzner [Toprakla Vaftiz Edilenler], (Nork Yayınevi – 1992);
Yotn Orı Heğ Mı [Yedi Günde Bir], (Nork Yayınevi – 1995);
Giaynki Lusantsken [Yaşamın Kenarından], (Aras Yayıncılık – 1998);
Memleketini Özleyen Yengeç (Aras Yayıncılık – 1998)