Okuyun, ama yutmayın, çiğneyin.
Slavoj Žižek’in düşüncesinde, ideolojinin yüce nesnesi (objet petit a) ile nevrotik semptom arasındaki ilişki, bireyin toplumsal düzenle kurduğu bağın karmaşık dinamiklerini açığa çıkarır. Bu ilişki, bireyin arzusunun hem toplumsal hem de bireysel boyutlarını, ideolojik yapıların işleyişini ve insan bilincinin çelişkilerini anlamak için bir anahtar sunar. Žižek, Lacan’ın psikanalitik kuramını, Marx’ın
OKUMAK İÇİN TIKLALacan’ın “Gerçek” kavramı ve Zizek’in bu kavrama getirdiği radikal yorum, insan bilincinin sınırlarını zorlayan bir düşünce alanına işaret eder. Lacan’ın Gerçek’i, Kant’ın “numen”inden köklü bir şekilde ayrılırken, Zizek bu kavramı toplumsal, bireysel ve ontolojik boyutlarıyla yeniden şekillendirir. Bu metin, Lacan’ın Gerçek’ini Kant’ın numeniyle karşılaştırarak farklarını açığa çıkaracak ve Zizek’in “travmatik
OKUMAK İÇİN TIKLAErich Fromm’un “Özgürlükten Kaçış” tezi ile Slavoj Žižek’in “ideolojik fantazi” kavramı, günümüz otoriter popülizminin karmaşık doğasını anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. Fromm, bireyin özgürlüğün yükünden kaçarak otoriteye sığındığını savunurken, Žižek ideolojinin, bireylerin gerçekliği çarpıtan bir fantazi perdesiyle algıladığını öne sürer. Bu metin, iki düşünürün fikirlerini birleştirerek otoriter popülizmin kökenlerini,
OKUMAK İÇİN TIKLAZamanın Kırılganlığı ve Benjamin’in Meleği Walter Benjamin’in “tarih meleği,” Paul Klee’nin Angelus Novus tablosundan ilhamla, geçmişin yıkıntılarına bakarken fırtınayla geleceğe savrulan bir figürdür. İklim krizi sonrası dünyada bu melek, insanlığın biriken hatalarının ağırlığını taşır. Yanan ormanlar, yükselen denizler ve kaybolan türler, meleğin gördüğü enkaz yığınıdır. Ancak bu enkaz, sadece felaketi
OKUMAK İÇİN TIKLASlavoj Žižek’in ideolojik fantazi kavramı, günümüz siyasi söylemlerini anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. Bu kavram, bireylerin ve toplumların gerçekliği algılama biçimlerini, bilinçdışı arzularını ve toplumsal düzenin işleyişini nasıl meşrulaştırdığını sorgular. Žižek, ideolojiyi yalnızca bir yanılsama ya da yanlış bilinç olarak görmez; aksine, ideolojik fantazi, bireylerin gerçekliği anlamlandırmak için kullandığı
OKUMAK İÇİN TIKLAToplumsal tabular, insan deneyiminin karmaşık dokusuna işlenmiş derin izlerdir. Freud, Foucault ve Žižek gibi düşünürler, bu yasakların birey ve toplum üzerindeki etkilerini farklı merceklerle ele alır. Freud, tabuların bireysel ruhsal çalkantılara nasıl yol açtığını incelerken, Foucault bunları iktidarın kendini yeniden üreten mekanizmaları olarak görür. Žižek ise semptom kavramıyla bu
OKUMAK İÇİN TIKLAAlgoritmaların Görünmez Duvarları Günümüzün Theseus’u, antik Yunan’daki taş labirentlerin yerine, dijital çağın algoritmik ağlarında yolunu arar. Sosyal medya platformları, kullanıcıyı bir dizi görünmez kural ve yönlendirmeyle şekillendirir; her beğeni, her paylaşım, her kaydırma, bireyin dijital izini bir veri yığınına dönüştürür. Bu sistem, Žižek’in ideoloji eleştirisi bağlamında, bireyi özgür bir özne
OKUMAK İÇİN TIKLAMachiavelli’nin Prens’i, Proudhon’un anarşist federasyonu ve Žižek’in radikal kötülük kavramı, devlet ve şiddet ilişkisini farklı perspektiflerden ele alarak insanlığın otoriteyle, güçle ve ahlakla olan karmaşık bağlarını sorgular. Bu üç düşünür, tarih boyunca farklı bağlamlarda devletin doğasını, şiddetin rolünü ve toplumun düzen arayışını irdeler. Machiavelli, pragmatizmin soğuk gerçekçiliğiyle devleti bir güç
OKUMAK İÇİN TIKLA“Ne unutursak biz oluruz?” 🧠 Toplumsal Unutma, Bireysel Travma İnsan beyni, travmayla baş etmek için bazen unutmayı seçer.Ama bir toplumun tamamı aynı anda unutuyorsa…bu artık bir savunma değil, bir politik stratejidir. “Unutma kültürü”nün içindeyiz.Ama bu unutma masum değil. 🪞Freud: Bastırılan Geri Döner Freud’a göre bastırılan travma,başka bir biçimde yeniden ortaya
OKUMAK İÇİN TIKLAMinotaur miti, insanlığın en eski anlatılarından biri olarak, hem canavar hem insan doğasıyla karmaşık bir varlık sunar. Bu çift doğa, Slavoj Žižek’in ideoloji ve bilinçdışı kavramlarıyla kesişerek, modern toplumların baskı mekanizmalarını anlamak için güçlü bir mercek oluşturur. Minotaur’un hem korku uyandıran hem de trajik varlığı, bireyin ve toplumun bilinçdışındaki çatışmaları,
OKUMAK İÇİN TIKLAHomo sapiens sapiens’in medeniyeti, bir düş mü, yoksa kabus mu? Bu soru, insanlığın varoluşsal sahnesinde yankılanan bir çığlık gibidir. Slavoj Žižek ve Jorge Luis Borges’in perspektiflerinden bakıldığında, medeniyet bir illüzyon olarak belirebilir; ancak bu illüzyon, ne salt bir serap ne de yalnızca bir gerçekliktir. Žižek’in ideoloji eleştirisi ve Borges’in labirentvari
OKUMAK İÇİN TIKLAHer sabah yeni bir olayla uyanmak, modern dünyanın sıradan bir ritüeli haline geldi. Bir gün skandal, bir gün kriz, bir gün felaket haberi… Ancak bu sadece bir haber akışı değil; iktidarların kurguladığı bir psikopolitik rejim. Bu rejim, yalnızca bilgiyi değil, zihinsel ritmimizi, duygularımızı ve algılarımızı şekillendiriyor. Her gün yeni bir
OKUMAK İÇİN TIKLAGözetimin Kökenleri George Orwell’in 1984 romanında Büyük Birader, totaliter bir rejimin sembolü olarak her an her yerde varlığını hissettirir. Gözleri, duvarlardaki posterlerden, teleskranlardan ve hatta insanların zihinlerinden hiç eksik olmaz. Bu, bireyin her hareketini, her düşüncesini denetleyen bir otoritenin cisimleşmiş halidir. Michel Foucault’nun panoptikon kavramı ise, Jeremy Bentham’ın hapishane tasarımından
OKUMAK İÇİN TIKLAAristoteles’in erdem etiği, Martha Nussbaum’un kırılgan iyilik kavramı ve Slavoj Žižek’in radikal kötülük fikri, insan doğasının, ahlakın ve toplumun karmaşık yapısını anlamak için güçlü bir üçlü oluşturur. Bu üç düşünce, insanın iyi yaşam arayışını, bu arayışın kırılganlığını ve kötülüğün sistemsel doğasını farklı açılardan ele alır. Aristoteles’in erdemi, bireyin içsel denge
OKUMAK İÇİN TIKLATeknolojinin Mitolojik Yankıları Yapay zeka ve transhümanizm, insanlığın kadim mitleriyle iç içe geçmiş modern destanlar olarak beliriyor. Mısır mitolojisindeki Osiris’in parçalanmış bedeninin yeniden birleşmesi ya da Hint felsefesindeki samsara döngüsü, günümüzde Neuralink gibi projelerde yeniden hayat buluyor. Bu teknolojiler, yalnızca bilimsel yenilikler değil, aynı zamanda insanlığın ölümsüzlük ve mutlak bilgi
OKUMAK İÇİN TIKLAJosé Saramago’nun Mağara romanı, modern dünyanın tüketim toplumuna, emek süreçlerine ve bireyin sistem içindeki yerine dair derin bir sorgulama sunar. Platon’un mağara alegorisinden esinlenen bu eser, bir alışveriş merkezinin etrafında dönen bir distopyayı anlatarak, bireyin özgürlüğünü, kimliğini ve anlam arayışını mercek altına alır. Slavoj Žižek’in perspektifi, bu anlatıyı çözümlemek için
OKUMAK İÇİN TIKLAİKızgın Damdaki Kedi (Cat on a Hot Tin Roof) filmini Derrida, Žižek ve Lacan üçlüsünün kavramları üzerinden bir analiz denemesini yaptık. Bu yorum, daha önce aynı filme yaptığımız Jungiyen arketip okumasını farklı bir perspektiften post-yapısalcı, psikanalitik ve ideolojik eleştiri düzlemine taşıyor. Umarım anlaşılır diyerek başlayalım. 🧨 Kızgın Damdaki Kedi: Derrida,
OKUMAK İÇİN TIKLA“Baba-oğul çatışması” psikanaliz tarihinde o kadar güçlü, o kadar çok katmanlı bir motif ki… Neredeyse tüm Batı anlatı geleneği bu çatışmanın yankısıyla örülmüş: Oedipus’tan Hamlet’e, Star Wars’tan Kızgın Damdaki Kedi’ye kadar. 👨👦👦 Baba-Oğul Çatışması: Psikanalitik Bir Açılım 1. 🔪 Freud: Oedipus Kompleksi ve Öldürülmesi Gereken Baba Freud’a göre oğulun en
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsanın doğaya savaşı, yalnızca bir çevre meselesi değildir; bu, insanın hakikatle ilişkisini, benliğiyle çatışmasını, iktidar yapılarını, bilinçdışını, hatta varoluşsal korkularını açığa çıkaran çok katmanlı bir dramadır. Şimdi bu olguyu multidisipliner olarak açalım. Psikanaliz, felsefe ve siyaset kuramını iç içe geçirerek: 🔥 1. Psikodinamik Yaklaşım: Doğayla Değil, Gölgeyle Savaş Jung: İnsan
OKUMAK İÇİN TIKLA“O çaresizlik sınırı nedir ki insan artık kendi iradesine sahip çıkar?” Bu soruyu şimdi birlikte açalım. Multidisipliner, katmanlı, ama duygusu eksik olmayan bir biçimde: 🧱 1. Çaresizlik: Eşik mi, çöküş mü, doğum mu? İnsanın çaresizliği genellikle bir sınır durumunda belirir:Artık hiçbir dış destek, sistem, kişi ya da öğreti onu kurtaramıyordur.Bu
OKUMAK İÇİN TIKLA
