İslamcı Örgütler 1 – Faik Bulut

Elinizdeki kitap, Ortadoğu’daki İslamcı örgütlere ilişkin üç cilt­lik araştırmanın birinci cildini oluşturuyor. İlk baskısı 1993 yılında yapılan bu kitap, sonraki baskılarında hem yenilendi hem de geliş­tirildi. Çünkü genelde İslamcılık, özelde İslamcı örgüt ve kuruluş­ların dinamizmi, sürekli bir değişim içindeydiler. Bazı örgüt ve der­nekler kayboluyor, yerine yenileri geliyordu. En köklü denen din­ci yapılar bile zamanın ruhuna uygun olarak bölünüyor, dönüşüyor ve kabul değiştirebiliyorlar, bir kısmı iktidarı alıp zafer kazanmak üzereyken, iç ve dış şartlar gereği acı bir mağlubiyeti tadıyordu. Ce­zayir’deki FIS ve GIA ile Tunus’taki El Nahda örgütü bu gelişimin tipik örnekleridir. Sudan’daki İslamcı hareket ise zaferi, yenilgiyi ve bölünmeyi bir arada yaşadı. Zamanla kaybolup kabuk değiştirmek suretiyle yeniden ortaya çıkan örgütlerin başında ise, 1990’larda Ce­zayir’de çok kanlı eylemlere imza atan GIA geliyordu. Bu radikal örgüt, evlatlarını yiyen bir canavara dönüşmenin ötesinde, birçok fraksiyona bölündü. İtibarı kaybolunca, “Savaş ve Davet İçin Selefi Cemaat” adını aldı. Birçok kanlı eyleme imza attı. Ancak El Kaide’nin dünya çapında marka halini almasıyla birlikte “Mağrib Diyarında El Kaide” ismini alarak yeniden sahneye çıktı. 1990’ların ikinci ya­rısından itibaren Sudan ve Somali toprakları El Kaide faaliyetleri­ne tanık oldu. Somali’deki “Şeriat Mahkemeleri” isimli hareket, eski “İslami Birlik” örgütünün devamı sayılıyor.
Bu dinamizmi yakından izleyip gelişmelerin ayrıntılarını kay­da geçmek, yaklaşık 20 yılımızı aldı. Bu düzlemde kitap, 18 yıllık fiili bir çalışmanın ürünüdür. Yeni baskıları nedeniyle üç kez gözden geçirilip yenilenmiş, bazı noktaları geliştirilmiştir.
Afrika’da halkı Müslüman olan tüm ülkeler (Senegal, Mali, Nijer, Nijerya, Çad, Tanzanya, Uganda, vs) araştırmanın konusu de­ğildir. Öne çıkarmaya çalıştığımız şey şudur: Resmi din politikala­rı, örgüt, dernek ve benzeri kuruluşlarıyla Ortadoğu ve uluslarara­sı siyasetleri etkileyen siyasal İslamcı yapılar mercek altına alınmış, okuyucunun durumu anlaması ve gereken karşılaştırmaları yapa­bilmesi amaçlanmıştır.
Araştırmadaki bilgilerin büyük bir bölümü, birinci el kaynak­lardan, söz konusu örgütün yayın organları veya temsilcilerinin ya­yınladıkları verilerden oluşuyor. Özgün belgelerin (özellikle Arap­ça ağırlıklı) yanı sıra, yabancı kaynakların (İngilizce, Fransızca, Türk­çe, vs) ilgili hareket hakkındaki haber ve yorumlarına yer veriyor. Böylece karşılaştırma ve çelişkileri göz önüne serme olanağı doğa­biliyor. Dolayısıyla kitap hem güvenilir bir başvuru kaynağı, hem de kolay eskimeyen bilgileri içermesi bakımından ansiklopedik bir nitelik taşıyor. Ancak ansiklopedilerde kullanılan kuru, mekanik ve durağan bir dil yerine, olayların akışı içinde hikâye ve canlı anlatımlara dayanan öyküleştirilmiş akıcı bir üslup kullanılıyor.
Faik Bulut
İstanbul, Kasım 2008

TANITIM YAZISI
18 yıllık bir araştırmanın ürünü olarak üç ciltten oluşan bu çalışmada, siyasal islam ve köktendinci hareketlerin siyasi ve sosyo-kültürel haritası sergileniyor. Dizinin birinci cildi olan bu kitapta, Afrika coğrafyası ele alınıyor.
Araştırmadaki bilgilerin büyük bir bölümü, birinci el kaynaklardan, söz konusu örgütlerin yayın organları veya temsilcilerinin yayınladıklan verilerden oluşuyor. Özgün belgelerin (özellikle Arapça ağırlıklı) yanı sıra, yabancı ve yerli kaynakların (İngilizce, Fransızca, Türkçe, vs) ilgili hareketler hakkındaki haber ve yorumlarına yer veriliyor. Böylece karşılaştırma ve çelişkileri göz önüne serme olanağı doğabiliyor. Dolayısıyla kitap hem güvenilir bir başvuru kaynağı, hem de kolay eskimeyen bilgileri içermesi bakımından ansiklopedik bir nitelik taşıyor. Ancak ansiklopedilerdeki kuru, mekanik ve durağan dil yerine, olayların akışı içinde canlı anlatımlara dayanan, öyküleştirilmiş, akıcı bir üslup kullanılıyor.

KİTABIN KÜNYESİ
İslamcı Örgütler 1
Faik Bulut
Cumhuriyet Kitap
Basım Tarihi : 03 – 2009
Sayfa Sayısı : 330

İÇİNDEKİLER
* Sunuş
o MAĞRÎP ÜLKELERİNDE İSLAM
o Genel Tanım
o Mağrip İslamcılarının Ortak Özellikleri
o Farklılıklar
o CEZAYİR
+ İslami Selamet Cephesi’nin Kökü
+ Abbasi Medeni ve İslami Selamet Cephesi (İSC)
+ İSC Programı/İslami Çözüm
+ İslami Cephe’de Ayrılıklar
+ Ahmed el Marrani: “Abbasi’yi Azlettik”
+ Sivil İsyan ve Sonrası
+ El Haşimi El Sehnuni: “Sürekli Ertelenen Kriz”
+ Ordu ve İslam İlişkisi
+ Örgütsel Anatomi
+ Kendi Belgeleriyle İki Örgüt FIS/AIS ve GIA
+ FIS-GIA İlişkisi: Güç Birliğinden Çatışmaya
+ İSC
+ Ilımlı İslamcılar
+ Milli Uzlaşma ve İslamcılık
+ Cezayir Nereye Gidiyor?
o TUNUS
+ Ulema-Selefi Çatışmasından Modernist İslama
+ Tekrarlanan Med ve Cezir Senaryosu
+ El Nahda’nın Üç Önemli Hatası
+ Burgiba’nın İslam Modernizmi
+ El Zeytune Medresesi Geleneği
+ Vaaz ve İrşad’dan Siyasi Harekete
+ Programsız Tepkisel Kuruluş
+ İlk Çatışma, İlk Yargılama
+ Suskunluk Dönemi
+ Devlet ile Balayı Dönemi
+ Örgüt Toparlanıyor
+ Kader Dönemeci
+ Bin Ali Dönemindeki Ateşkes
+ Yeniden Kapışma
+ El Nahda Liderinin Yaşamı
+ El Nahda’nm Önderliğindeki Özgünlük
+ El Nahda’da Bölünme ve Toparlanma
+ El Gannuşi, Siyasal İslami Değerlendiriyor
+ Liderin Gözüyle Tunuslu İslamcıların Muhasebesi
+ “Tunus’ta Demokrasi Olmalı; Ülke Yönetimi Taşlaşmış”
+ Diğer İslamcı Örgütler
+ İslamcıların Tabanı
+ Baskı ve İslamlaşma
o LİBYA
+ Özgün İslam: Senusi Kardeşliği
+ Kaddafi’nin Özgün İslami
+ İslami Muhalefet
+ Politik İslamdan Radikal İslama
+ İslamcı Örgütler
o FAS
+ Kutsal Krallığın Özgünlüğü
+ Kutsal Aile ve İslam Politikası
+ Monarşik Rejim ve İslamcı Akımlar
+ Devlet Gölgesinde İslam
+ Militan İslam Hareketin Serüveni
+ Şeyh Yasin Kimdir?
+ Şeyh Yasin’in Kral Hasan ile Kavgası
+ Şeyh Yasin’in Fikirleri
+ Yasinci Hareketin Karakteri
+ Şeyh Yasin-Fethullah Gülen: Benzerlik ve Farklılıklar
+ Ilımlı İslamcılar
+ Radikal İslamcılar
+ Gelenekçi İslamcı Şahsiyetler
o MORİTANYA
+ Arap-İslam Sentezinin Sonuçları
+ İslamcılara Karşı Devlet
+ Radikal İslamm Yükselişi
+ Ilımlı İslamcılar
+ Radikal İslamcılar
o AFRİKA BOYNUZUNDA İSLAM
o SUDAN
+ Dini Entelijansiyanın Kökeni
+ El Mehdi Geleneği ve El Ensar
+ Despot ile İşbirliğine Doğru
+ El Mehdi ile El Turabi Farkı
+ İslamcı Hareketin Gelişimi
+ Sudan İslamcılarının Farkı
+ Hasan El Turabi’nin Yaşamı
+ El Turabi’nin İlginç Görüşleri
+ Örgütler
+ İhvan-Numeyri Bozuşması
+ islamcılığın Merkezi Olma Sevdası
+ Görünen iktidar, Görünmeyen İktidar
+ İslamcı Harekette Bölünme ve Tasfiye
+ El Turabi-El Ğannuşi Özel ilişkisi
+ El Turabi’nin Ihvan’dan Farkı
+ El Turabi Yöntemi
+ El Turabi, İhvan’a Karşı
+ El Turabi’nin Üç Yeni Taktiği
+ El Turabi’ye Yönelen Eleştiri Okları
+ İslamcıların Teori ve Pratiğine Eleştiri
+ İslami Proje: Zulüm, Açlık ve Tasfiye
+ El Turabi ve İslamcıların Fiyaskosu
+ Diğer Örgütler
o SOMALİ
+ Tarikatçılık ve Dervişler İsyanı
+ Sömürgecilik Döneminde Dini Akımlar
+ Dış Müdahale ve El Kaide Saldırıları
+ Savaş ve Ateşkes
+ Örgütler
o ERİTRE
+ Hareket-ül Jihad-il İslam-il Ertri
o OGADİN
* DİZİN

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir