sorguluyorum o halde varım…
“… Duzgı’nın Mehr’in (Avesta Mithra) bir devamı olduğu şeklindeki yakın tarihli bir tespite ek olarak, Zerdüşti Ermenilerin tanrısı Vahagn ile Dersimli Alevi Kürtlerin evliyası Tujik Bava arasındaki devamlılık da Ermenilerin Alevi Kürt kültürü üzerindeki etkileri ya da devamlılığı babında, satırlar arasında kaybolacak türden bir bulgu değildir…” Özellikle Alevi ve Kürt
OKUMAK İÇİN TIKLAKurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral İzzettin Çalışlar’ın kitaplığından çıkan, yazarı ve yayım tarihi tam olarak bilinmeyen ancak “gizli”, “kişiye özel” ve “kayıt altında” sadece 100 adet basılan Dersim Raporu, Türkiye tarihinin karanlık noktalarından birisi olan Cumhuriyet’in Dersim politikaları hakkında etraflı bir bilgi sunuyor. Osmanlı’dan itibaren sorunlu bir bölge olarak görülen Dersim’de
OKUMAK İÇİN TIKLADersim, son yıllarda Türkiye’nin yakın tarihinin en önemli yüzleşmelerinden birine konu oldu. Dersim adı, 1938 kıyımından sonra vilayete konan Tunceli adının arkasına parantez içinde yazılmaya başladı, şimdi artık “öz” ad olarak biliniyor. Birçok edebi anlatı, sözlü tarih çalışması, inceleme, belgesel ve müzik çalışması, Dersim’in hakikatiyle yüzleşmeye katkıda bulundu. 2010’da yapılan
OKUMAK İÇİN TIKLAOlayların kronolojisi “20/21 Mart 1937’de 33 askerimiz şehit edilince Dersim’e harekat yapıldı” yalanını açığa çıkarıyor. Dersim’in önemli kanaat önderi Seyit Rıza ve altı arkadaşının idamının 77. yıldönümünün yaklaştığı bu günlerde, bazısı samimi, bazısı suret-i haktan görünmek için, bazısı da siyasi saiklerle Dersim tartışmaları yapılıyor. Bunlardan birinde, 12 Kasım 2014 gecesi,
OKUMAK İÇİN TIKLABazı yitip gidenleri ölüm ve doğum günlerinde olduğu kadar, bıraktığı sözcüklerin ağırlığı, vicdanı ve coşkusuyla nefes aldığımız günlerde de anmak gerekir. Uzattığı ipi sımsıkı tutmak, sarılmak. Size böyle bir söz insanını anlatmak istiyorum. “Şiirin anayasaya aykırı olduğunu, alışkanlıklara karşı bir yaylım ateşi olduğunu,” söyleyen bir adamı… Cemalettin Seber, sonradan herkesin
OKUMAK İÇİN TIKLAAdana’da bulunduğum sıralarda beni etkileyen iki büyük siyasi olay geçti. Biri Hatay meselesi, diğeri Dersim isyanıdır. O vakit, Suriye Fransızların müstemlekesiydi. Ancak bu müstemleke, Fransa’nın diğer müstemlekelerine benzemiyordu. Çünkü Birinci Dünya Harbinden sonra Suriye Osmanlı Imparatorluğu’ndan koparılınca, o zamanki Cemiyeti Akvam, yani Milletler Cemiyeti idaresince, yirmi yıl müddetle ve emaneten
OKUMAK İÇİN TIKLAYazar Hovsep Hayreni’nin uzun yıllara dayanan araştırmaları ve yoğun emeğinin ürünü olan Yukarı Fırat Ermenileri, 1915 ve Dersim kitabını tam da o karanlık ve kanlı geçmişin Abdülhamit ile Talat ve Enver Paşa taklitleri tarafından âdeta yeniden hortlatılmaya çalışıldığı bir zamanda elinizde tutuyorsunuz. Yazar Yukarı Fırat bölgesiyle sınırladığı bu çok ayrıntılı
OKUMAK İÇİN TIKLADersim Anadolu platosu ile Mezopotamya havzasının gelip son bulduğu yerdir. Dünyanın her yerinde Dersim gibi tartışmalı coğrafyalar vardır. Kimi sosyologlar bu gibi yerlere tampon bölge der. Ben belalı coğrafyalara diyorum bu yerlere. Hindistan ile Pakistan arasında kalan Keşmir böyle bir yerdir, ancak bana sorarsanız Pakistan huzursuzluğunun altında bu kesişme vardır.
OKUMAK İÇİN TIKLAÖzlem E. Bulut’un kaleme aldığı denemeleri “Dersim Kültür Sanat İçinde”, Dersim?in sanat, edebiyat içindeki yerini araştırıyor. Dersim bugüne değin çoğunlukla tarih ve askeri hareketin sonuçlarıyla incelendi, yazıldı, araştırıldı. Bu kadar trajedinin olduğu yere kuşkusuz sanat kayıtsız kalamazdı. Şiirler, romanlar, öyküler, müzik ve belgesel filmler Dersim?in tanıklığını yaptı. “Dersim Kültür Sanat
OKUMAK İÇİN TIKLA1861?de Dersim?e giden Diyarbakır Britanya Başkonsolosu, bölgeyle ilgili uzun bir rapor yazar. O rapordan değil de, Taylor?un kendisiyle aynı dönemde Fransa?nın Diyarbakır Konsolosu Mösyö F. Anori?ye yazdığı bir mektup var. O mektupta: ?Ben onların Pagan olduğunu düşünüyorum, Mamikyanlar (Dersim Ermenileri) bizim Osip Efendi?nin dediği gibi değil; sanki onlar bu Pagan
OKUMAK İÇİN TIKLA“Geçmiş gelecekten çok daha belirsizdir!” Bu söz ideolojik duruşların, taraf tutmanın ve iktidarların tarihe yaklaşımını çok iyi özetlemektedir. Dersim meselesi yakın tarihin sırlarından biri(ydi). Gündeme düşmeden kimsenin daha o tarihte ne olduğunu tam bilmediği bir sırdı Dersim. Üzerinde daha önceden yapılan araştırmalara yeni araştırmacılarda eklenince ortaya bir hayli “Dersim meselesi
OKUMAK İÇİN TIKLAYaşayan usta romancılarımızdan, aynı zamanda radikal sol gelenekten gelen çok yönlü sanat ve kültür adamı Oruçoğlu’nun “Dersim” isimli romanı türdeşlerinden büyük farklılıklar taşıyor. Acı ve acındırma edebiyatına dahil olmaması ilk sevinilecek yanı. Bu edebiyatın acıları ele almaması anlamına gelmez, tersine sanatın birebir verilen gerçeklikle pek o kadar bir bağı olmamasıyla,
OKUMAK İÇİN TIKLAHüseyin Aygün elimizdeki kitabında, 2006 yılında hayata veda eden Hacı Hıdır Ataç?ın tuttuğu defter üzerinden 1938?de yaşanan Dersim katliamının izini sürüyor. Ataç, 1938 katliamına yakalandığında on iki yaşındaydı. Babası ve kardeşleri Nazımiye?nin Pax nahiyesinin altındaki dereye doğru ölüme götürüldükleri yürüyüşe çıktıklarında o, annesi ve kundaktaki kardeşi ile kaldıkları köyden bir
OKUMAK İÇİN TIKLACoğrafya tarihte önemli bir yere sahip olduğu halde, tarih yazıcılığında uzunca bir süre yeterince dikkate alınmamıştır. Coğrafî mekânın dinsel kimlikler üzerindeki etkilerini sistematik olarak irdeleyen din coğrafyası dahi, görece yakın tarihli olup, henüz Alevilik araştırmalarında kendine tam anlamıyla bir yer bulabilmiş değildir. Bu çalışma sözü edilen eksikliğe kısmen bir cevap
OKUMAK İÇİN TIKLADersimle ilgili yaptığı araştırmalardan bildiğimiz Mehmet Bayrak, ?Dersim-Koçgiri? adlı bu kapsamlı çalışmasında, 1921 ve 1937-38?de gerçekleştirilen Koçgiri ve Dersim katliamlarını ele alıyor. Osmanlı-Safevi ilişkilerinde Dersim?in nasıl bir rol aldığı konusuyla çalışmasına başlayan Bayrak, Safeviler?deki dinsel dönüşümün Dersim?e etkileri; bölgedeki katliamları; Koçgiri-Dersim için yakılmış ağıt ve destanları; Seyid Rıza?nın idamını ve
OKUMAK İÇİN TIKLA