Kategori: İnceleme

Futbol hakkında 30 şaşırtıcı bilgi

Futbol topu dendiğinde hepimizin aklına gelen görüntü olan siyah beşgen ve beyaz altıgenlerden oluşan tasarım, 1962 yılında NASA’nın yörüngeye oturttuğu Telstar ieltişim uydusunun benzeri olarak tasarlandı.   Futbol hakemleri oyunu yıllarca mendil sallayarak yönetti. Düdük ilk kez 1878 yılında kullanılmaya başlandı.   1882 yılına kadar kale üst direği yoktu. Top,

OKUMAK İÇİN TIKLA

İzlandalılar, çocuklarına istedikleri ismi neden koyamıyor?

İzlanda’da anne ve babalar çocuklarına istedikleri her ismi koyma özgürlüğüne sahip değiller. Çocuklara verilecek isimler, üç kişiden oluşan Şahıs İsimleri Komitei (Mannanafnanefnd) adlı bir komitenin onayından geçmek zorunda. “Every Word is a Bird We Teach to Sing,” kitabının yazarı Daniel Tammet’ın verdiği bilgiye göre, yeni anne ve babalar ile müstakbel

OKUMAK İÇİN TIKLA

Neden dünyanın yarısı ‘çay’ diğer yarısı ‘ti’ diyor

Birkaç küçük istisna dışında bütün dünyada bu içeceğin iki söylenişi var; ‘çay’ ve ‘ti’. İngilizler (tea), Fransızlar (thé), İspanyollar (té), Almanlar (tee), Hollandalılar (thee), Endonezyalılar (teh) ve Afrika’nın batı ve güney ülkeleri ‘tee’ gibi ‘ti’nin değişik varyasyonlarını kullanırken, Türkler (çay), İranlılar (cay), Araplar (şay), Ruslar (çay), Japonlar (oça), Hindistanlılar (şay),

OKUMAK İÇİN TIKLA

9 Ayrıntıyla Sabahattin Ali’nin Kürk Mantolu Madonna’sı

Kürk Mantolu Madonna, Sabahattin Ali’nin 1943 yılında yayımladığı bir romanıdır. Kürk Mantolu Madonna romandan çok, uzun bir hikaye sayılabilir. Nitekim, kitap yalnızca perspektifiyle değil, kuruluşuyla da bir büyük hikaye görünümündedir. Sabahattin Ali romantik sayılacak bir konuyu ve kişilerini gerçekçi bir tutumla ele alıyor. Bu tutum, yaşamla düş arasındaki çatışmayı sergilemeye

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kitaplardan esinlenerek yapılan binalar

Romanların büyülü dünyasına kapılırken, yazarın tasvir ettiği yerleri çoğu zaman merak ederiz. Yazar, romanını oluştururken seçtiği yerleri, kahramanının kaldığı odayı ve diğer önemli ayrıntılar okurlar tarafından merak konusu olmuştur. Kitaplar ancak filme çevrildiğinde ya da tiyatro gösterimi olduğunda bu ana mekânları görme şansını buluruz. Dünyanın önde gelen önemli turistlik yerlerden

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sosyal Medya ve Okuma Alışkanlığımız “Nietzsche’den bir hikaye”

Nietzsche’nin bir besteci arkadaşı, mektuplaşmalarında, düşünürün, 1882’den önce yazdıkları ile sonraki yazıları arasındaki üslup farkına dikkat çeker ve bu radikal üslup değişikliğinin nedeni hakkında bir tahminde bulunur. Nicholas Carr’ın, Alman iletişim uzmanı Friedrich Kittler’den aktardığına göre, arkadaşının tespit ettiği sebebe hak verir Nietzsche. Gözleri bozulmaya başladığı için 1882 yılında artık kağıt kalem

OKUMAK İÇİN TIKLA

Amerikalıların İsimlerinin Türkçe Anlamları ve Kültürel Kökleri

Amerikan toplumunun kurucu ve egemen kimliği yakın döneme kadar genel olarak Avrupa, daha özel olarak da Anglo Sakson kültürü olageldi. 19’ncu yüzyılın başından 20’nci yüzyılın ortalarına kadar Amerikaya gelen bir çok göçmen, Yeni Dünyada tutunabilmek için kendilerinin veya çocuklarının isimlerini ‘Anglo Sakson’ kültüre adapte etme yoluna gitti. Örneğin, büyük göçmen

OKUMAK İÇİN TIKLA

Grev – Jeremy Brecher

Jeremy Brecher bize bir armağan ve bir alet verdi. Bu kitapta tarihimizin kuvvetli ve betimleyici bir armağanı yatıyor: Yoğun ve yaratıcı militan mücadelenin bir armağanı. Bu hikâyenin içinde, bu mücadeleyi daha iyi anlamamıza ve yorumlamamıza yardım edecek, başka dünyalar kurmakta kullanabileceğimiz bir alet. Bizler, yani işçiler, kolay tanımlanır bir kategoridir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kaybolan Bağlar / Depresyonun Gerçek Nedenleri ve Beklenmedik Çözümler – Johann Hari

“Ben kendi hayatımda depresyon hakkında iki hikâyeye inanmıştım. Hayatımın ilk on sekiz yılında bunun ‘tamamen kafamın içinde’ olduğunu düşünmüştüm – yani gerçek değildi, hayaldi, sahteydi, şımarıklıktı, utanç vericiydi, zayıflıktı. Sonraki on üç yılda ise yine ‘tamamen kafamın içinde’ olduğuna inanmıştım ama bu defa çok farklı bir şekilde: Beyindeki bir arızadan

OKUMAK İÇİN TIKLA

Gaflet / Modern Türkçe Edebiyatın Cinsiyetçi Sinir Uçları

Devlet ve hükümetler eliyle yıllardır yürütülen kültürel yıkıma karşı sakınma güdüsüyle de olsa, sırf muhalif değer atfettiğimiz için edebiyatı fazla mı kutsuyoruz? Edebiyat metinlerindeki cinsiyetçiliği, homofobiyi ya da satır arasına gömülü mizojinik tasvirleri, türcülüğü, insanmerkezciliği, kısacası bugün kuramsal açıdan gittikçe kuvvetlenen feminist eleştiri bağlamında Türkçe edebiyattaki her cinsiyetten ve cinsel

OKUMAK İÇİN TIKLA

Gestapo / Nazizm Döneminde Tahakküm ve Terör – Carsten Dams, Michael Stolle

“Biz böyleyiz, biraz esprili bir dille ifade edersem, yerine göre ‘her keyfin kâhyası’, yerine göre devletin çöp kutusuyuz.” Reinhard Heydrich Kuruluşunda önemli rol oynadığı Gestapo’nun üst düzey yöneticisi olan Heydrich’in, bir gün bir içkili lokantada kendisini tanıyıp “hürmet göstermeyen” ve kendi aralarında gülüşen bir topluluğa şöyle bağırdığı aktarılır: “Ben Gestapo’nun

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bitkilerin Bildikleri / Dünyaya Bitkilerin Gözünden Bakmak – Daniel Chamovitz

Betonun giderek yeşili yuttuğu günümüzde bile her daim bitkilerle iç içeyiz: Evlerimizi, balkonlarımızı onlarla süslüyor, sokaklarda yanlarından geçiyor, parklarda onları seyre dalıyoruz. Peki ama bitkilerin nasıl bir dünyası olduğunu hiç düşünüyor muyuz? Bu kitapta biyolog Daniel Chamovitz bitkilerin dünyayı nasıl deneyimlediklerini inceliyor. Charles Darwin ve çağdaşlarından günümüz biliminsanlarına kadar birçok

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kara Arşiv (12 Eylül Cezaevleri) – Ali Yılmaz

12 Eylül 1980 darbesini takip eden yıllarda binlerce insan tutuklanarak, başta Mamak, Metris ve Diyarbakır olmak üzere tüm Türkiye’de bu amaçla yeniden düzenlenen cezaevlerine kapatıldı. Kapatılan insanlar hapsedilerek cezalandırılmakla kalmadılar; düşüncelerinden, inançlarından vazgeçmeleri için ağır işkencelere maruz bırakıldılar, öldürüldüler, sakatlandılar ve teşhir edilerek günah keçileri haline sokuldular. İçeridekilere yapılanlar, dışarıdakileri

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dersim’i Parantezden Çıkarmak (Dersim Sempozyumunun Ardından) – Şükrü Aslan

Dersim, son yıllarda Türkiye’nin yakın tarihinin en önemli yüzleşmelerinden birine konu oldu. Dersim adı, 1938 kıyımından sonra vilayete konan Tunceli adının arkasına parantez içinde yazılmaya başladı, şimdi artık “öz” ad olarak biliniyor. Birçok edebi anlatı, sözlü tarih çalışması, inceleme, belgesel ve müzik çalışması, Dersim’in hakikatiyle yüzleşmeye katkıda bulundu. 2010’da yapılan

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dava’daki Episteme ve Kötücül Hüküm – Josef Kılçıksız

“Ne istediğini bilmeyen, tatminsiz ve sorumsuz tanrılardan daha tehlikeli bir şey olabilir mi?” Yuval Noah Harari “Nerede yargıç? Nerede yüksek mahkeme? Konuşacaklarım var! El kaldırıyorum işte!” diye bağırıyordu Josef K. Yazarın düş gücünden fırlamış gibi duran, dengesiz, saplantılı, yalnız ve yabancı, sesi içerden kilitli birinin varolmaktan yüklendiği ontolojik suçluluk duygusunun

OKUMAK İÇİN TIKLA

Nazım Hikmet – Peyami Safa kavgası

Peyami Safa’nın Nazım Hikmet’in bir şiirini yayınlayıp, ardından da işinden olmasıyla başlar dostlukları. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu bu dostluk sayesinde yazılmıştır. Edebiyatın köşe başını tutmuş olanlara birlikte savaş açarlar. Sonrası, Nazım cephesinde “Sen bu kavgada / bir nokta bile değil / bir küçük, eğri virgül / bir zavallı vesilesin!..” Safa cephesinde

OKUMAK İÇİN TIKLA

“Külüstür” Bir Tatil, Esaslı Bir Tanışma – Hüner Aydın

“Güneş, fırtınalar, yıldızlar… Her biri bir şey öğretir.”Çoğu zaman, büyükanneler ve büyükbabalarla gerçek anlamda tanışmak güçtür. İsimleri bile, ailedeki diğer herkese göre daha geç öğrenilir. Soy ağacındaki konumları, birçok hitaba ve misyona uygun bir biçimde şekillenmiştir. Ağacın dalları uzadıkça, biz onlardan uzaklaşırız. Zorlukları bir kenara bırakıp gerçekten kim olduklarını öğrenmenin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kültür – Terry Eagleton

Terry Eagleton, sömürgecilikten ve onun neredeyse ideolojik kılıfı olarak ortaya çıkan antropolojiden sanayi Avrupa’sına, Alman Romantiklerinden Britanya işçi sınıfına, İrlandalı devrimcilerden kültür endüstrisine, Jakobenlerden 11 Eylül’e ve neoliberal üniversitenin postmodern kültür kuramcılarına uzanan geniş bir yelpazede, modernliğin başlangıcından günümüze uzanan dönemde, kültürün serüvenini kapsamlı bir yaklaşımla ele alıyor. Eagleton’a göre

OKUMAK İÇİN TIKLA

Borçlu Zamanlarda Yaşamak – Zygmunt Bauman

Z. Bauman’ın yenilikçi akışkanlık kavramı, 20. yüzyılın ortaları ve sonlarında yaşanmış kayda değer toplumsal ve politik dönüşümleri tarif etmeye dönük bir metafordur. Temsilini moderniteye ait kurumların çözülmesinde ve “akışkan hale gelmesinde” bulur. Bu çerçevede akışkan modernite “post-ütopyacı”, “post-fordist”, “post-Ulusal” ve “post-panoptiktir”. Bauman’a göre, akışkan kapitalizmin son dönüşümlerinde, neoliberalizm (ulus-devlet krizinin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Arzu Çağı – Joel Kovel

Arzu bürokrasiyi yenebilir mi? Arzu bizi özgürleştirebilir mi? Marksizmin arzuyu sahiplenmesi mümkün müdür? Marksizmin ilkeleriyle bağdaşan bir psikanalitik terapi olabilir mi? Bu sorulara yanıt ararken ciltler dolusu teori üretilebilir. Kovel, elinizdeki alçakgönüllü, ama aynı zamanda kendine özgü kaygıları olan bu kitapta yukarıdaki soruları yanıtlamaya çalışırken psikiyatri ve psikanalizdeki ana meseleleri

OKUMAK İÇİN TIKLA