Kategori: Kürt Edebiyatı

Türkiye’nin Düzeni ve Kürt Sorunu (Emekçiye Mektuplar 1) – Haluk Gerger

90’lı yılların başında hem uluslararası alanda, hem Türkiye’de etkileri kuşaklar boyu sürecek olaylar yaşandı. Dünyada Körfez Bunalımı ve Savaşı ile başlayan, Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa’daki rejimlerin yıkılmasıyla süren, Yeni Dünya Düzeni ile doruğa çıkan gelişmeler gündemi belirlendi. Beynelminel sermayenin insanlık ve emek karşısındaki zaferleri, askeri müdahaleler, savaşlar, özelleştirme, eğitim,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kürdocul İşler – Özgür Amed

Kürt mizahının genç bir kalemi olan Özgür Amed?in ilk kitabı ?Kürdocul İşler? Tevn Yayınları’ndan çıktı. “Özgür Amed, ‘Kürdocul İşler’de Yeni bir Tür: Uçan Kürtler’le tanıştırıyor bizi, Panzer Seviciler’le, Heval Schoupenhaur’la… Dengbej Şakiro gibi ölülerin dilinden, yeryüzünü paylaşamayanlara sesleniyor. İkinci nesil internet hizmetleri başlığı altında toplanabilecek web 2.0?dan ilhamla yeni sürüm

OKUMAK İÇİN TIKLA

Ehmede Xani’nin Kaleminden Kürtlerin Bilinmeyen Dünyası – Faik Bulut

Faik Bulut, ilk baskısı 1995 yılında yapılan “Ehmedê Xanî’nin Kaleminden Kürtlerin Bilinmeyen Dünyası” adlı çalışmasında, 1651-1707 yılları arasında yaşamış şair, düşünür, tarihçi ve sufi Ehmedê Xanî?nin eserlerinde yer bulmuş Kürt toplumundaki siyasal ve sınıfsal mücadeleyi; Kürt müziğindeki çalgı ve makamları; Kürtlerin gelenekleri, görenekleri, töreleri ve toplumsal kurallarını inceliyor. Bulut?un çalışmasında

OKUMAK İÇİN TIKLA

Osmanlı Arşiv Belgelerinde Kürtler ve Kürt Direnişleri (1817 – 1867) – Sinan Hakan

Etkileri günümüze kadar ulaşan “Osmanlı-Kürt İlişkilerinin Klasik Son Dönemi”ni çeşitli yönleriyle aydınlatmayı hedefleyen bu kitabın hazırlanmasında yüzlerce Osmanlı arşiv belgesinden yararlanılmıştır. Osmanlı Arşivleri, dönem Kürdistanı’na, Kürt Mirleri’nin birbirleri ve Osmanlı ile münasebetlerine ve Osmanlı Devleti’nin bölgedeki yönetimi ve bölgeye bakış açısına dair çok muazzam verilere ulaşmamızı, pek çok karanlık noktayı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kültür Bakanlığı’nın Mem ü Zin Çevirisine Eleştirel Bir Yaklaşım – Kadri Yıldırım

Ardımızda bıraktığımız 2010?un en dikkat çeken kültür-sanat olaylarından biri, Kültür Bakanlığı?nın, 1650-1707 arasında yaşamış Ehmedê Xanî?ye ait ?Mem û Zîn?i Türkçeye kazandırmasıydı. Devletin bir bakanlığının klasik Kürt edebiyatının başyapıtlarından olan bir eseri çevirmesi, kuşkusuz önemli bir gelişmeydi. Fakat Namık Açıkgöz?e yaptırılan çeviri, eksikleri nedeniyle eleştirilere maruz kaldı. İşte Kadri Yıldırım

OKUMAK İÇİN TIKLA

Öteki Kürtler / Sömürge Irak’ında Ezidiler – Nelida Fuccaro

Yüzyıllar boyunca şeytana tapanlar olarak adlandırılan, türlü dışlanmışlıklara ve katliamlara maruz kalan Ezidi Kürtleri, çoğu zaman içe kapalı ve yalıtılmış cemaatler olarak algılandı. Yapılan az sayıda incelemede ise, heterodoks inanç sistemlerinden ötürü Ezidileri kemikleşmiş bir toplumsal ve kültürel varlığa sahipmiş gibi gösterme eğilimi oldu. Öteki Kürtler: Sömürge Irak’ında Ezidiler, Kuzey

OKUMAK İÇİN TIKLA

Devletin ilk Kürtçe kitabı – Metin Kaygalak

Kültür Bakanlığı önemli bir ilke imza attı ve Kürt edebiyatının en önemli düşünürü ve şairi Ehmedê Xani?nin (Ahmed-i Hâni) ?Mem û Zin? kitabını bastı geçenlerde. Kürt edebiyatının kanon metinlerinden biri olan ?Mem û Zin? mesne- visinin Kürtler nezdinde Melayê Ciziri?nin ?Diwan?ıyla birlikte handiyse ikin-ci bir ?kutsal metin? gibi olduğu bilinir.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Osmanlı – Türk Romanında Kürt İmgesi – Müslüm Yücel

Daha önce yayınlanmış Edebiyatta Ölüm ve İntihar, Kürtlerde Ölüm ve İntihar, Berdel ve Türk Sinemasında Kürtler gibi kitaplarıyla bilinen Müslüm Yücel, bu hacimli kitabında devasa bir kazı çalışmasına imza atıyor, Kürt imgesinin Osmanlı-Türk romanlarına nasıl yansıdığı konusuyla ilgili olarak kapsamlı bir okumaya girişiyor. Yücel’in 1000’li yılların başlarına uzanan yolculuğu, Doğu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dengbejlerim – Mehmed Uzun

Mehmed Uzun, “Dengbejlerim” başlıklı uzun soluklu denemesinde, insanlığın en eski sözel yazın deneyimlerinden birini konu alıyor. Bu, Homeros’tan başlayıp günümüze uzanan ve canlı izleri hala yakalanabilen söylencelerden biridir. Burada anlatılan söylence aktarıcılarının söylencesidir bir yerde. Sözün ve dilin anlatımsız tadını yakalayacaksınız burada. Mehmed uzun, “önce söz ve kelam vardı” diyor…

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sen / Tû – Mehmed Uzun

Sen (Kürtçe: Tû), Mehmed Uzun’un 1985 yılında yayınladığı ilk romanıdır. Diyarbakır ve şehirde yaşananlar üzerine kurgulanmış olan romanda anlatılanlar, simgesel bir böceğe anlatılmaktadır.[1] Uzun, bu romanında şehrin kapılarının açılışını 13 sayfa boyunca anlatır. Uzun’un diğer kitaplarına bağlı olarak, Sen romanı ölüm ile başlamaz ve biyografik özellikler taşır. ‘Kürtlerde birey mefhumu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Birina Reş / Kara Yara ? Musa Anter

Musa Anter’in 1959 yılında Harbiye Askeri Cezaevi?ndeki hücresinde yazdığı ve 1964 yılında ilk baskısı yapılan Birîna Reş (Kara Yara) adlı kitabı, Türkiye’de Kürt Tiyatrosu’nun ilk oyun metnidir. “Aziz okurlarım Bu eseri 1959’da İstanbul Harbiyesinde 38 No’lu hücrede tutuklu iken yazdım. Vak’anın mühim bir kısmı, kendi hayat hikayemdir. Doğuda “Kara Yara”lar

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kürt Romanı Okuma Kılavuzu – Abidin Parıltı, Özlem Galip

?Kürt edebiyatı var mı ki, “Kürt romanı üzerine? bir inceleme olsun?” Bu kitabı eline alan okurun sorabileceği bu soruya peşinen cevap vermeli: Evet, Kürt romanı var! Kürtçe, eğitim dili olmadan, kamusal alanda kullanılmadan, önemli sözlüklere, enstitülere, araştırma kurumlarına sahip olmadan varlığını korumuş, ciltler dolusu roman, hikâye ve şiirin üretildiği dünyanın

OKUMAK İÇİN TIKLA

Mirin (Ölüm) – Tahir Ürper

(Kürtçe Bilmeyenler İçin Not: Bu yazının Türkçesi yazının sonunda yeralmaktadır.) Behr, dilê mirov de xweşî, tênetî û bêdengî peyda dike. Lê belê behra ku kal û pîrên ji xerîbîyên de hatin e; dibe goristan. Gora xweyî gundên kavilbuyî; gundên şewitîyî û gundên kilamên qedexekirî diveşêrin. Gava mirov pêncî salên xwe

OKUMAK İÇİN TIKLA

Şerefname ve Şerefxanê Bedlisi – M.İ.Şemsi

Kürtlerle ilgili ilk Azerice kitap ?Şerefname ve Şerefxanê Bedlisi? adıyla Hejarê Şamil?in çevirisiyle Avesta Yayınları arasında çıktı. M.İ.Şemsi?nin ?Kürt tarihinin öğrenilmesinde tarihi kaynak olarak Şerefhan Bitlisi?nin Şerefname eseri? kitabı 1972 yılında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti?nin başkenti Bakû?de Azerbaycan SSC BA Yakın ve Ortadoğu Halkları Enstitüsü tarafından Azerice basılmıştır. Azerbaycan SSC

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hıle ile Dıle (Kürt Masalları) ? Muhsine Helimoğlu Yavuz

Hıle ile Dıle adlı bu kitapta yeralan Kürt masallar, ilk kez sözden yazıya geçirilmiş özgün derleme ürünleridir. Dünya halk anlatıları, özellikle de masallar, dünya halk kültürlerinin ortak ırmaklarıdır ve hep birlikte kocaman, aydınlık, görkemli bir barış ve halk kültürü denizine, bir insanlık okyanusuna akar dururlar ve ortak bir dünya dili

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dayika Wêrîn Û Zarokên Wê (Cesaret Ana ve Çocukları) – Bertolt Brecht

Bertolt Brecht’in 1939 yılında kaleme aldığı ünlü oyunu “Cesaret Ana ve Çocukları”, dramaturji notları ile beraber ilk kez Kürtçe-Kurmancî’de. Dayika Wêrîn Û Zarokên Wê, di dîroka teatroyê de yek ji lîstîkên herî baş ku li dijî şer e. Brecht û hevalên wî di 1939?a de ji dagiriya Naziyan direvin û

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dersim ? Koçgiri / Mehmet Bayrak

Dersimle ilgili yaptığı araştırmalardan bildiğimiz Mehmet Bayrak, ?Dersim-Koçgiri? adlı bu kapsamlı çalışmasında, 1921 ve 1937-38?de gerçekleştirilen Koçgiri ve Dersim katliamlarını ele alıyor. Osmanlı-Safevi ilişkilerinde Dersim?in nasıl bir rol aldığı konusuyla çalışmasına başlayan Bayrak, Safeviler?deki dinsel dönüşümün Dersim?e etkileri; bölgedeki katliamları; Koçgiri-Dersim için yakılmış ağıt ve destanları; Seyid Rıza?nın idamını ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Di Xewnan De Ji Ez E Zimane Xwe Winda Nekim – Sechu Sende

(*) İstanbul?da yayın hayatını sürdüren ve yayınladığı Kürtçe şiir, hikaye ve roman kitapları ile tanınan Avesta Yayınları, bir roman çevirisi ile Kürt diline yaptığı katkıyı sürdürüyor. En son Sêchu Sende?nin ?Made in Galicia? kitabını ?Di xwenan de jî ez ê zimanê xwe winda nekim?i (Rüyalarımda bile dilimi kaybetmeyeceğim) Kürtçeye kazandırdı.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Efsanevi Kürt Şairi Evdalê Zeynıkê – Ahmet Aras

Kürt sözlü edebiyatının eksenini oluşturan aşık (halk ozanı) geleneğinin son iki yüzyıldaki en önemli ismi Evdalê Zeynıkê’dir. Ahmed Aras’ın kaleme aldığı aynı isimli kitap, Evdalê Zeynıkê’nin Kürtlerin Homeros’u olduğunu kanıtlayan bilgi, belge ve anlatımlarla dolu. İlyada ve Odessa yazarı olduğu söylenen antik Yunan şairi Homeros, Akdeniz kıyılarını dolaşarak sanatını icra

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kürt İsyanları / Tedip ve Tenkil – Ahmet Kahraman

Kürtlerin tarihi, acılı bir tarihtir. Hiç dinmeyen bir var olma mücadelesinin kan ve gözyaşıyla, aldatma, hile ve ihanetle iç içe ilerlediği yüzlerce yıllık bir tarih. Kürt İsyanları, tarihin en acılı kesitlerinden birini oluşturan bu tarihin kapısını aralıyor ve okuru tanıklığa çağırıyor. Büyük mücadeleler, büyük oyunlar, büyük ihanetler önümüze seriliyor. Aynı

OKUMAK İÇİN TIKLA