Etiket: Berna Moran

Saatleri Ayarlama Enstitüsü; toplumumuzun yanlış tutumlarını, davranışlarını, saçmalıklarını alaya alan, eleştirel bir romandır.

-Saatleri Ayarlama Enstitüsü- Saatleri Ayarlama Enstitüsü iki uygarlık arasında bocalayan toplumumuzun yanlış tutumlarını, davranışlarını, saçmalıklarını alaya alan, eleştirel bir romandır. Yapıt, çocukluğu Abdülhamit döneminde geçen Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde de yaşayan Hayri İrdal’ın anıları şeklinde verildiğine göre söz konusu hicvin son elli yıllık Türk toplumuna yöneltilmiş olması gerekir. Prof. Mehmet

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ‘Yüksek Felsefe’si

Ahmet Mithat gibi, sanatın yararlı olması gerektiğine inanan ve halk için yazan Hüseyin Rahmi Gürpınar, «sanat için sanat» ilkesine inanan ve seçkinlere seslenen Uşaklıgil’in tam karşı kutbunda yer alır; ama halka aşılamak istediği dünya görüşü bakımından da Ahmet Mihtat’ın. Gürpınar’ı bir romancı olarak ele alırken halkçılığının ne tür bir halkçılık

OKUMAK İÇİN TIKLA

Alafranga Züppeden Alafranga Haine – Berna Moran

Türk romanından batılılaşma sorunsalı dolayısıyla alafranga züppe tipinin önemli bir yer tuttuğunu ve çeşitli yazarların bu tipe ilgi duyduğunu gördük. Ama Tanzimat romanındaki Felâtun ve Bihruz beylerle, Peyami Safa ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun 1920’lerdeki romanlarında sergilenen alafranga züppeler arasında büyük fark vardır. Bu tipin geçirdiği evreleri izlemek için adı geçen

OKUMAK İÇİN TIKLA

Türk romanında fantastiğin serüveni, Berna Moran

“Türkiye’de fantastik roman üzerine hiçbir çalışma yok bildiğim kadarıyla. Buna şaşmamak lazım, çünkü Türk romanı ile Batı romanı arasından dikkati çeken farklardan biri, romanımızın tür bakımından Batı’ya oranla çok fakir bir görünüş sunmasıdır. Batı’da polisiye roman, fantastik roman, casus romanı, korku romanı, bilim-kurgu romanı gibi çeşitler popüler bir anlatı sınıfı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yansıtma Kuramı I – Berna Moran

«Sanat nedir?» sorusuna verilen ilk cevap (hiç değilse Batı’da) sanatı bir yansıtma, benzetme, veya taklid olarak görme eğilimindeydi. Sanat eserlerinde gördüğümüz, doğadır, insandır, hayattır ve sanatçı eserinde bize bunları yansıtır; bir ayna tutar dünyaya sanki Platon’un  Devlet diyalogunda Sokrates, Glaukon’a ressamın yaptığı işi anlatmağa çalışırken «İstersen bir ayna al eline,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Tolstoy’da Aktarım

Tolstoy’da Aktarım Tolstoy’un sanat hakkındaki düşüncelerini incelerken unutmamak lâzımdır ki Chto takoe iskusstvo (Sanat Nedir?) (1898) isimli eserini dini inançlarında bir buhran geçirdikten ve sade, içten bir dindarlığa vardıktan sonra yazmıştır. Tolstoy eserine, sanata verilen önemin, harcanan emeğin, zamanın ve paranın yerinde olup, olmadığı sorusu ile başlıyor. Yüzbinlerce işçi —marangoz,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Berna Moran: Sinekli Bakkal, boyun eğmenin romanı

“Roman iki kısma ayrılmıştır. Birinci kısmın ana teması Abdülhamit’in istibdat idaresi karşısında ayaklanıp devrim yapmanın doğru olup olmayacağı sorunudur. Adıvar’a göre amaç iyi de olsa, zorbalığı yıkmak da olsa, şiddete başvurmak yanlıştı. Devrime değil, evrime inanın Hilmi de giriştikleri işin nelere malolduğunu görünce daha ilk aşamada fikirlerini değiştirir, Vehbi Dede’nin

OKUMAK İÇİN TIKLA

12 Eylül ve Yenilikçi (avant garde) Roman – Berna Moran

“1980’li yıllarda Türk romanının geçirdiği radikal bir değişime tanık olduk; yalnız içerik bakımından değil, roman anlayışı bakımından da. Nedenlerini toplumsal ve yazınsal olmak üzere iki başlık altında toplayabiliriz sanırım. Toplumsal deyince, tabii, her şeyden önce 12 Eylül darbesinin etkileri geliyor akla. Darbenin başta gelen hedefi , ülkede 1960’lardan beri ciddi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Tarihsel Eleştiri – Berna Moran

Şu ilkeden hareket eder tarihsel eleştiri: Okurun geçmiş yüzyıllarda yazılmış bir eseri anlayabilmesi, tadına varabil­mesi ve değerlendirebilmesi için eserin yazıldığı çağdaki koşullar, inançlar, dünya görüşü, sanat anlayışı ve gelenek­leri hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Bundan ötürü ese­ri tam anlamıyla kavrayabilmek, ona doğru bir açıdan baka­bilmek için okurun o çağa dönebilmesi,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 3 / Sevgi Soysal’dan Bilge Karasu’ya – Berna Moran

Üçüncü ve son cildini elinizde tuttuğunuz “Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış”, Türkçe edebiyat eleştirisi geleneğinin en önemli eserlerinden biridir. Berna Moran; eserini, hayatını kaybettiği 1993 yılından kısa süre önce tamamlamayı başardı. Üçüncü ciltte Moran, 12 Mart ve 12 Eylül romanlarını yine toplumsal bir sorunsal çerçevesinde inceledikten sonra, 1980 sonrası Türk

OKUMAK İÇİN TIKLA

Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2 / Sabahattin Ali’den Yusuf Atılgan’a – Berna Moran

Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış adlı kitabının 2.cildinde 1950-1975 yılları arasında yazılmış on beş kadar yapıtı inceleyen Berna Moran, bu dönemde, Batılılaşmanın yerini, toplumsal yapıdan kaynaklanan, düzene dönük yeni bir sorunsalın aldığını ortaya koymakta ve bu toplumsal etmenle birlikte geleneksel halk edebiyatına dönme girişiminin Anadolu romanının özelliklerini nasıl belirlediğini araştırmaktadır.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1 / Ahmet Mithat’tan Ahmet Hamdi Tanpınar’a – Berna Moran

Doğu-Batı sorunsalı çerçevesinde, tarihî gelişimi içinde Türk romanının incelenmesi. Sekiz romancı, Ahmet Mithat, Recaizade Ekrem, Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Peyami Safa ve Ahmet Hamdi Tanpınar ele alınıyor. Bir yazın incelemesinden bütün beklentilerini Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış’ta buldum. (Aziz Nesin, Milliyet Sanat

OKUMAK İÇİN TIKLA

Edebiyat Üzerine Makaleler / Röportajlar ? Berna Moran

Türkiye edebiyatının en önemli edebiyat eleştirmenlerinden, karşılaştırmalı edebiyat ve edebiyat kuramları konusundaki çalışmaları başlatan Berna Moran’ın daha önce eserlerinde yer almamış on bir makalesine ve onunla yapılmış beş röportaj ve iki soruşturmaya yer veren ‘Edebiyat Üzerine’ adlı kitap, Berna Moran kitaplığının son kitabı. Seval Şahin Gümüş’ün hazırladığı ‘Edebiyat Üzerine’, edebiyatımıza

OKUMAK İÇİN TIKLA

Edebiyat Kuramları ve Eleştiri – Berna Moran

İstanbul Üniversitesi, İngiliz Dil ve Edebiyatı kürsüsündeki eleştiri derslerinden derlenmiş olan Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, yalnız bu konuyla ilgili üniversite öğrencilerinin değil, eleştirmenlerimizin de, bütün edebiyatçılarımızın da okumaları gereken değerli bir elkitabıdır. Çünkü kitabın konusuna değgin bütün kuramlarla eleştiri yöntemleri birarada derli toplu verildiğinden, bildiğimizi sanıp da bütünüyle bilmediğimiz, hiç

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sosyolojik Eleştiri – Berna Moran

Sosyolojik eleştiri edebiyatın kendi başına var olmadığı, toplum içinde doğduğu ve toplumun bir ifadesi olduğu ilkesinden hareket eder. Yazarı, eseri ve okuru sosyal koşullar belirlediğine göre, yapılacak iş, bir bilim adamı gibi davranmak ve bu koşullar üzerine eğilerek sanatla ilgili sorunları açıklamaktır. Sosyolojik eleştirinin başlangıcını Vico’nun La Scienza Nuova (1725)

OKUMAK İÇİN TIKLA