Kategori: Kürt Edebiyatı

İlk Kürtçe roman: Bolşevik Bir Kürt’ün Hikâyesi – Özkan Öztaş

SSCB, Kürt tarihinin en çok ürün verdiği bir döneme ev sahipliği yaptı. Yapılan Kürdoloji çalışmaları, konferanslar, kültür-sanat üretiminin mihenk taşları Reel Sosyalizmin desteğiyle Kürt halkına sunuldu. Sovyetlerin, özellikle de Kürtlerin yoğunlukla yaşadığı Ermenistan Sovyet’inin bünyesinde yapılan çalışmalarda Kürtler aktif görev aldılar. İşte bu kişilerden biri Ereb Şemo, çalışmalarından biri de

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kürtlerin Kapitalizm Öncesi Tarihi’nin Maddesi – Müslüm Erdoğan

“Asıl, insana yararlı olmak üzere değiştirilecek olan gerçeklik, elbet içinde bulunduğumuz şimdiki olaylardır. Ancak, şimdiki olaylardan hiçbiri daha önceki olayların diyalektik ürünü bulunmaktan çıkamaz. Her şimdiki olay, geçmiş olayların sonucudur. Bugünün gerçekliği, ister istemez dünün gerçekliklerinden çıkagelmiştir. Bugüne dek gelmiş geçmiş gerçekliklerin topuna birden bilim dilinde Tarih adı verilir.” “…

OKUMAK İÇİN TIKLA

Firdevsi’nin Şahname’sinde Kürtler / Kurd di Şahnameya Firdewsi de – Seccat Aydınlu

Fars edebiyatının en eşsiz şair ve düşünürlerinden biri olan Firdevsi’nin, Şahname adlı eserini yarattığı günden bugüne dünya destan literatürünün de en saygın köşesinde yer edinmiştir. Firdevsi’ye bu evrensel değeri kazandıran elbette ki Şehname’nin, özellikle Ortadoğu halklarının edebiyatı olmak üzere dünya edebiyatı üzerindeki çağını aşan bir etki alanına sahip olmasıdır. Firdevsi’nin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Fido – Rojin Zarg

Fîdo, anı-günce tarzından çok, sözlü Kürt edebiyatının bir örneği. Küçük küçük hikâyelerden oluşmuş bir anı-günce tarzında bir kitap olarak karşımıza çıkan eserde hikâyelerin ortak kahramanı Fîdo?dur. Fîdo, hayali bir roman veya hikâye kahramanı değildir. O, yaşamın içinde olan ve yaşayan biridir. Fîdo, yoksul bir köylüdür. Çocukluğundan beri hep soru soran

OKUMAK İÇİN TIKLA

Nazê, Bir “Göçüş” Öyküsü – İrfan Aktan

(*) İrfan Aktan “Nazê, Bir “Göçüş” Öyküsü” adlı kitabında, 2005 tarihinde 104 ya da 105 yaşında olan Iraklı zengin bir Yahudi ailesinin tek kızı olan babaannesi Naze’nin yaşam öyküsünü anlatıyor, aktarıyor. Anlatılan sadece İrfan’ın babaannesinin değil, bu ülkenin de kısmi tarihi. İrfan, yöre insanının 100 yıllık yaşam koşullarını, geleneklerini, göçlerini,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Ermeni Edebiyatında Kürtler (Abovyan yazıtlarında)

?En sert ve acımasız mevsim kıştır. Ama Kürtler kışın 20-25 derece soğuğunda bile yalın ayakla çalışıyor ve geziyorlar. Hastalıklarını otlarla iyileştirmeye çalışıyorlar. Yaşlıları bile çok moralli ve genç gibi ayaktadırlar. Onlarda 120-130 yıl yaşayanları az değil. Kürtleri ilk bakışta tanıyabilirsiniz cesur bakışları ve korku salan bir duruşları vardır? Kürtler söz

OKUMAK İÇİN TIKLA

Masi Sorati Alfabesi – Zana Farqini

Tarih boyunca Kürtlerin çeşitli alfabeleri kullandığı söyleniyor. Çivi yazısı, Arami, Pehlevi, Yunan, Süryani, Binu Şad/Masi Sorati alfabesi ve Yezidi Kürtlerin Sır alfabesi gibi. Sır alfabesi konusunda bir sorun yok. Adı geçen alfabelerden biri olan Masi Sorati alfabesi ise Kürtler tarafından kullanıldığı tartışma götürmez bir gerçek. Çünkü İbnu Vahşiye miladi 855/56

OKUMAK İÇİN TIKLA

Ne Değişti? (Kürt Kadınların Zorunlu Göç Deneyimi) – Ayşe Tepe Doğan, Handan Çağlayan, Şemsa Özar

“Sanki hayatımız bir pazıl ve durmadan bu pazılda bir şeyler eksik oluyor, bir araya gelinmiyor” 1990’ları belirleyen toplumsal değişimlerden biri, zorunlu göç idi. Milyonlarca vatandaşın toprağını, evini, sahip olduğu her şeyi geride bırakarak, belirsiz bir geleceğe doğru göç ettirildiği yıllar. Zorunlu göç, hem toplumsal ve siyasal hem de kişisel bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yakın Doğu’da Koçgiri ve Dersim (Kızılbaş Kürd Soykırımı) Selahattin Ali Arik

Yakın Doğu’daki Ermeni, Rum, Ezidi Kürt, Süryani, uzun sürece yatırılan Kürt vs. soykırumlarından ayrı olmayan ve Türk ulus-devlet yaratmak üzere uygulanan soykırımların bir kesiti olan Qeçgiri & Dersim jenosidini en iyi ifade eden aşağıdaki tarihi olduğu kadar sitem dolu, anonim şiir yapılanlara tanıklığı ifade etmektedir. “De wayi vayi keko bira

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kürt Kimliğinin İnşası ve Kürt Tarih Yazımı 2 – Özkan Öztaş

(Yazının ilk bölümünü okumak için tıklayınız) Bir önceki yazıdan devamen; Ulus kimliğinin inşası sürecinde en önemli materyaller; dergiler ve gazeteler olmuştur. Bu süreçlerde çıkan gazete ve dergilerdeki yazılar ve araştırmalar o ulusun kimliğini oluşturan köşe taşları veya oluşum sürecinin sıkıntıları hakkında kimi bilgiler sunar bize. Gazete ve dergilerin dışında bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kürt Kimliğinin İnşası ve Kürt Tarih Yazımı 1 – Özkan Öztaş

18. Yüzyıl, ulus hareketlerinin yoğunlaştığı ve ulus kimlik inşasının tarih yazımı ile birlikte örüldüğü bir döneme sahne oldu. Yalnızca 18. yüzyıl değil. Ardından onu izleyen dönemlerde de uluslar kendi tarihlerini yazma işine devam ettiler. Buradaki temel kaygı, ?ezeli ve ebedi olan? bir ulus tarihini oluşturmaktı. Fransız Devrimi?ni izleyen süreçlerde her

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kürdolojinin Bahçesinde (Kürdologlar ve Kürdoloji Üzerine Söyleşi ve Makaleler) – Martin van Bruinessen

Özellikle Kürtlerin tarihi, siyasi ve toplumsal yapısı ile ilgili yaptığı araştırmalarla dünya çapında tanınan bir biliminsanı olan Martin van Bruinessen, Kürdolojinin Bahçesinde’de yine zengin gözlem ve analizler ortaya koyuyor. Kitaptaki yazı ve söyleşilerde, 1970’li yıllardan itibaren Kürtlerle ilgilenmeye başlamasının arkasında yatan nedenleri anlatan, Kürtlerle ilgili araştırmalarının gelişimi konusunda Evliya Çelebi’den

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yasaklı Bir Dilin Homeros’u Dengbéjler – Özkan Öztaş

Modern insanın elli bin yıllık bir tarihi olsa da yazıya dair en eski bulguya M.Ö. yaklaşık 3500 yıllarında rastlıyoruz. İlk olarak Mezopotamya?da Sümerlere ait olduğunu bildiğimiz çivi yazısı ile yazılı kültür başlamış ve ?tarih? kayıt altına alınmaya başlanmıştır. İlginçtir ki yazıyı ilk kez keşfeden bu coğrafya, yine kendisini izleyen yüz

OKUMAK İÇİN TIKLA

Ermenistan’da Latin alfabeli Kürtçe eğitim başladı

Ermenistan makamları tarafından 2010 yılında kabul edilen Latince alfabeli Kürtçe eğitim ve öğretime resmen başlandı. İlk kez bu yıl bütün ilköğretim sınıflarına fon ayıran Erivan hükümeti, Kürtçe eğitim kitapları bastı. Kürtçe eğitim yılının start alması nedeniyle Kürt köyü Elegez’de tören düzenlendi. Ermenistan’da yaşayan Kürtler, 1941’den 2010 yılına kadar sadece Kürtçe

OKUMAK İÇİN TIKLA

Orta Anadolu Kürtleri ve “Masumlar” – Özkan Öztaş

?Hatırlamak, işlenmiş bir günahın teyididir bazen.? Eğer o günahı işleyen değil de yok yere cezasını ödeyenseniz, masumsunuz demektir bir yanıyla da. Evet, işlenmemiş bir günahın cezasıdır, Orta Anadolu?ya yapılan göçler. Ancak bu göçlerin kimi göçlere göre büyük bir farkı vardır. O da yapılan göçlerin kitlesel oluşu ve gittikleri yerlerde, ?kendilerinden

OKUMAK İÇİN TIKLA

Emekçilerin şairi Cigerxwin (Ciğerhun / yüreği yaralı), Şeyhmus Hasan’ın Hayatı

Cigerxwin (Ciğerhun / yüreği yaralı), *“1903-1984 yılları arasında yaşamış bir Kürt şairidir. Doğum yeri Mardin’in Gercüş ilçesinin Hesar köyüdür. Asıl adı Şeyhmus Hasan’dır. Küçük yaşta önce babasız sonra anasız kalan Şeyhmus, evli olan kız kardeşine sığınır. Kız kardeşinin evi de yoksul bir evdir. Küçük Şeyhmus, bölgede bugün de pek çok

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dilya ve Zalar – Mîr Qasimlo

Ar Yayınevi tarafından Mîr Qasimlo’nun kaleme aldığı 999 sayfalık “Dilya ve Zalar” romanı yayınlandı. Roman, Dilya ve Zalar?ın yaşadığı aşkı, aile ve çevreleriyle yaşadığı sorunları anlatıyor. Romanda, farklı inançlara sahip halkların yaşadığı mağduriyetler, kadın ve erkek ilişkileri, kadınların öldürülmesi, sünnet edilmesi ve transseksüellerin trajedilerinin görüleceği hikayeler de yer alıyor. Kürtçe

OKUMAK İÇİN TIKLA

Mirovên Hejar (Sefiller) – Victor Hugo

?EdîtorêMîlanoyî yê ku wergera îtalyanî ya Mirovên Hejar çapkiriyedîbêje ku evberhem ji bo hemî gelan hatiye nivîsîn, rast e, xebera wîye. Ez nizanimku wê pirtûk ji alî herkesî ve bê xwendin an na, lê mînew ji bo herkesînivîsandiye. Mirovên Hejar, çendî ji bo Îspanya,Fransa, Îrlanda hatibenivîsîn ewende jî ji bo

OKUMAK İÇİN TIKLA