Okuyun, ama yutmayın, çiğneyin.
Kısa tutulmak durumunda olan bir yazıda, bütünsel bir düşünceyi tümü ile ele alış yerine, ilgili düşünürün düşünce sistemindeki kimi öğeleri değerlendirmek çok daha akıllıca bir iletişim yordamı olsa gerek. Schopenhauer’ın başyapıtı kuşkusuz istenç ve tasarımlama olarak Dünya’dır (irade ve tasavvur olarak dünya). Bu kült yapıt pek çok konuda derinlik kavrayışla,
OKUMAK İÇİN TIKLABendenizin felsefeye ilgisi, yönelimi yazın (edebiyat) üzerinden deneme üslubu iledir. Dolayısıyla ereğim akademik bir felsefeden çok yazınsal bir felsefeyi kotarmaktır. Felsefi gizemli, tuhaf insan gerçekliğinin yorumlamakta bir entelektüel araç olarak görmekteyim. Bu felsefi uğraşım varlığıma birazcık erdem katıyorsa o da işin cabası, kısa günün karı. Yine yazınla felsefeyi bireşime vardıran
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsan mutlu olmak değil; haklı olmak, egemen olmak ister. Yine insan, gerçekte kısıdı olan yaşama süresini ve vital enerjisini yapıcılığa, sevişmeye, bilgilenmeye, seyahat ermeye değil; yıkıcılığa, savaşlara, anlamsız çabalara yatırır. Büyük bir kamusal alanın sahnesini doğa gezilerine ve sahici insanlarla iletişime yeğler. Bu gözlemler de psikanalizin insan ruhsallığının usdışı ve
OKUMAK İÇİN TIKLAErkut Sezgine… Ludwig Wittgenstein, 20. yüzyılın üzerinde en çok tartışılan düşünürlerinden biridir. Onun bu denli ilgi çekici bulunmasında, ürettiği felsefi kavrayışın yanı sıra, hayli sıra dışı kişiliğinin de payı var. Bu nedenle, genel çizgileriyle Wittgenstein’m felsefi kavrayışını anlatmadan önce yaşam öyküsünden bahsetmek istiyorum. Wittgenstein 1889’da Musevi kökenli bir fabrikatörün oğlu
OKUMAK İÇİN TIKLAGüzelin bilimi Estetik, kendisini güzellik değerinin incelenmesine adamış bir felsefe disiplinidir. Ancak estetik disiplininin felsefe tarihindeki kurucusu ve isim babası Alexander Baumgarten, estetiği “güzelin bilimi” olarak nitelendirdiği için ben de onun tamlamasını alt başlık olarak kullanmakta sakınca görmedim. Baumgarten, estetik disiplinini estetik duyguyu ve estetik hazzı inceleyen bir bilim olarak
OKUMAK İÇİN TIKLA20. yüzyılın ilk yansında Almanya’nın Frankfurt kentinde, özerk bir kurum olan Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü bünyesinde gelişen eleştirel sosyal felsefe üzerinde temelleri atılan Frankfurt Okulu düşünü, 20. yüzyılın ve günümüzün temel düşünce akımlarından biridir. Modernitenin olumsuzlanmasından doğan postmodern düşüncenin pek çok temsilcisi, kendisini Frankfurt okulu eleştirisinin sürdürücüsü saymaktadır. Örneğin Michel Foucault,
OKUMAK İÇİN TIKLAFelsefi antropoloji başlığı çok boyutlu ve geniş oylumlu bir konudur. Böylesi bir başlığı, kısa bir yazının sınırlılıkları içerisinde tüketebilmek, dahası işleyebilmek olası olmasa gerektir. O bakımdan bu geniş çevrene(ufka) ancak kimi kısa notlar halinde değineceğim. Antropoloji terimi eski Yunanca bir sözcük olan antrophos sözcüğünden türemiştir. Antropoloji teriminin özleşmiş karşılığı ?insan
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsanların büyük çoğunluğu kolaycılık eğilimindedir. Her şey için kısa ve rahat anlaşılır reçeteler isterler. Oysaki yaşama sanatı, kolaycılıktan nefret eder. Çünkü hazır kalıplar, yaşama sanatını indirger ve katılaştırır. Anlamlı bir felsefi kavrayışı edinmek yaşamsal bir önemdedir. Deyim yerindeyse bu durum, can alıcı bir sorundur. Kimi insanlar bu yargıya, dudak kenarlarındaki
OKUMAK İÇİN TIKLAAfşar Timuçin, yetkin bir seçicilikle, çağdaş yazında yoğunlaşılması gereken yazar ve yapıtlara çekiyor dikkatimizi. İlgili okurların, burada ancak başlıklarını sıralayabildiğim üç ciltlik yapıtta çok daha fazlasını bulacağından hiç kuşkum yok. Tür bilinci kavramı, tüm insansal olguları, insanlık tarihinin gelişimi ekseninde görebilme bilincini anlatın İnsanlık tarihinin gelişiminin öyküsüdür tür bilinci. Bütünsel
OKUMAK İÇİN TIKLASokrates Son Hamlesiyle Atina Kitle Demagoglarının Yasallaştırılmış Nasıl Cinayet Sorumluluğu Altında Bıraktı? Kent soylu aydınlanmasının değerli düşünürü John Stuart Mill ? doyumsuz bir Sokrates olmak,doyumlu bir domuz olmaye yeğdir?der. Toy ilk gençlik yıllarından bu yana bir düşünce iyice yer etmişti bilincinde. ?küçük bir davanın kazananı olmaktansa, çok büyük bir davanın
OKUMAK İÇİN TIKLABu kısa yazıda sınırlı tümcelerle felsefi bir yaklaşımla hayvanların varlığını ve doğa sorunsalını ele almak istiyorum. Konunun önemi karşısında bu kısa yazı kaçınılmaz olarak yetersiz, kifayetsiz kalacaktır. İleride belki bu felsefi sorunsalı daha geniş tartışma sözkonusu olabilir. Kadim Hint düşüncesinde önde gelen bir öğreti olan Jainizm özellikle doğa dostu bir
OKUMAK İÇİN TIKLAİstiklal Caddesinde, Neco?yla yüksek bir yapının teras barındayız. Teras barın görüş alanı İstanbul?un ana manzarasını çepeçevre kuşatıyor. Necoya soruyorum: Neco, İstanbul her zamanki gibi kent ışıklarından derinmiş siyah inci gerdanlığını takınmış mı? Neco beni yanıtlıyor. Takınmış Mert Hocam, her zamanki gibi takınmış. Biliyor musun Neco, İstanbul?un gerdanlığındaki bu iri siyah
OKUMAK İÇİN TIKLAİnanıyorum buna! Yağmurlu bir Sarayburnu akşamında şakaklarından süzülen yağmur sularının ara sıra bir gözyaşı damlası karıştığına. O başıboş, hovarda, sevecen Sait Faik gibi. İnanıyorum buna! Her şeyin bir insanı sevmesiyle başlayacağına. Dostoyevski?nin haklılığına dünyayı sanat güzelliğinin kurtaracağının, kişioğlunu her türlü kendine dönüklüğünden, çıkarcılığından arıtacağına. İnanıyorum bütün bunlara.
OKUMAK İÇİN TIKLATürkiye?de vulgarize edilmiş ?Açık Toplum? söylemi,? Açık Toplum?un kendisine karşı delişmen bir rüzgarın saçlarımızı savurduğu Yenikapı sahilinde Filiz, Ben, Pusat ve arkadaşlar topluluk halinde yürümekteyiz. 1990 Aralık ayının puslu, kapanık bir öğleden sonrası. Boşuna söylememiş ozan Ahmed Arif ?Aralık sevmem, çok netameli aydır?. Biraz da anlayışsız öğrenci yurdu görevlilerine içerlemiş
OKUMAK İÇİN TIKLADupduru Türkçesine hayran olduğum Melih Cevdet üstadın, Zülfü Livaneli?ce ezgilendirilmiş anı şiirini herkes bilir. 50?li yılların başında ABD?de haksız bir suçlamayla elektrikli sandalyeye gönderilmiş Rosenberglere adanmıştır o şiir. ? Sevdiğim çiçek adları gibi, sevdiğim sokak adları gibi tüm sevdiklerimin adları gibi adınız geliyor aklıma?. İşte böyle düşer benim aklıma Simone
OKUMAK İÇİN TIKLAKimi küçük anaerkil (matriyakarkal) yerli ekinleri dışında tüm insanlık baba ?erkini? yaşamakta. Yoğunluğu, toplumların modernleşme düzeyleriyle ters orantılı olarak farklılık gösterse de erkek egemenliği sosyal ilişkilerin yaşanılış biçiminin baskın karakteri babaerkilik ya da eş anlamıyla ata erkillik sosyal ilişkilerde kadın varlığı için cinsiyet temelinde eşitsizlik, ayrımcılık ve hiyerarşi doğururken erkek
OKUMAK İÇİN TIKLABu ve izleyen bir kaç yazımızda düşün yapıtları üzerindeki ateşli tartışmaları bir türlü dinmek bilmeyen Martin Heidegger’i (1889?1976) ele alacağız. Martin Heidegger; Hegel, Marks, Nietzsche, Freud Frankfurt Okulu üyeleri ile birlikte en çok tartışılan yüksek kişiliklerden bir tanesidir. Böylesine ince kıvrımlarla bezenmiş bir düşün yapısını bir kaç yazının sınırları içerisinde
OKUMAK İÇİN TIKLAKişioğlunun Yaşamda Kafasını Duvara Toslamasının Felsefesi Başlangıçta bir kavramsal ayrıştırmanın gerekli olduğunu düşünmekteyim. Burada ?sınır durumlar? kavramı Jaspers felsefesine içkin özgün felsefe terimi olarak kullanılmıştır. Ruh hekimliğindeki nevrotik, psikotik sınıflandırmanın yanı sıra Borderline ruhsal bozuklukları anlatan sınır durumuyla karıştırılmamasını dileriz. Karl Jaspers ?in mesleği de olası böylesi bir karmaşada etkili
OKUMAK İÇİN TIKLAEdebiyatsever bir iktisat Profesörü hanımefendiye? Hocam iktisatçı Profesör Doktor Türkel Minibaş?ın eşsiz anısına? İstanbul Üniversitesi?nin bahçesindeki ulu kestane ağaçlarının arasında oturduğum banka günışığı demetleri saçılıyordu. İstanbul mayıslarının bildik serinliğine baygın bir bahar kokusu karışıyor. Baharın gergin delişmenliği biyoritmlerime yansımış olması gerekti. Serde gençlikte olunca içimde her türlü haksızlığa karşı bir
OKUMAK İÇİN TIKLAMartin Heidegger günübirlik bir yaşamın tekdüze ve sıkıcı görünümlerini etkili bir biçimde betimleyebilmiş bir düşünürdür. Ancak, buna almaşık bir otantik varoluş olanağını sınırlı bir ölçüde sergileyebilmiştir. Gerçekte daha ilkçağda Aristoteles insan varlığının kendisini açıp tamamlama ödevinin bulunduğunu savunuyordu. Düşünce tarihinde pek çok düşünür insanın daha yetkin bir varoluş biçimine evrilebileceği
OKUMAK İÇİN TIKLA