Gölgenin Parçalı Oyunu: Bilinçdışında İkinci Bir “Ben” Yok, Sadece Kompleksler Var!
Rüyanın Kalabalığı: O Kaotik Sesler, Bütünlüğün İmkansız Merkezini Arıyor
Yazar: Jungish
(O Görünmez Karakterler Neden Hep Kusurlu ve Yarım Kalmıştır?)
Aziz Okuyucularım, Ey Kendi İçindeki Kalabalıkla Uğraşanlar!
Şimdi size, insan ruhunun o en karanlık, en gizemli meselesini, bilinçdışımızın doğasını anlatacağım. Çoğumuz, rüyalarımızda, fantezilerimizde öyle karakterlerle karşılaşırız ki, sanırız içimizde bizden ayrı, bambaşka, eksiksiz bir “ikinci ego” yaşıyor. Lakin Jungcu psikoloji diyor ki: Bilinçdışında, Ego’ya benzeyen tam bir kişilik bulmak asla mümkün değildir!
İşte o kaotik âlemin gerçek yapısı ve bizim o parçalı misafirlerimiz:
I. Bilinçdışının Parçalı Zenginliği: Komplekslerin Şöleni
Yazar, bilinçdışının tezahürlerinin kişilik izleri taşıdığını kabul eder, ama bu izlerin parçalı (fragmentary) olduğunu vurgular.
- Bilinçdışı Neden Kaostur? Bilinçdışının merkezi, Ego (bizim kendimiz sandığımız bilinçli benlik) olamaz. Neden? Çünkü Ego, bilinçdışının içinden doğmuş ve sonra ona sırt çevirmiştir! Ego, kendi doğduğu yeri düzenleyemez. O âlemi bir arada tutan ve ona bir “bütün” hissi veren bir şeyin olması gerekir (bu, Jung’un aradığı Öz / Self’tir).
- Rüyadaki Kalabalık: Hepimizin gördüğü o kalabalık rüyaları düşünün. Rüyadaki her bir insan (gerçek ya da hayali), aslında sizin tek bir düşüncenizi, tek bir duygunuzu temsil eden parçalı komplekslerdir. Tıpkı dev bir yapbozun sadece birkaç parçasını görmek gibi.
- Çarpıcı Kişileşme: Özellikle ayrışma (dissosiasyon) durumlarında, bilinçdışı içerikler “kişisel formlar” (bir hayalet, bir yabancı, bir çocuk) alır. Ancak bu formlar, büyük bir bütünden ayrılmış, duygusal tona sahip kompleksleri temsil eder. Bu, bilinçdışının kişisel bir merkezinin (İkinci Ego’nun) tam tersidir.
II. Gölge: En Önemli ve En Çok Reddedilen Parça
Bu parçalı kişilikler arasında en önemlisi ve en çok sorun yaratanı “Gölge” (Shadow) figürüdür.
- Reddedilen Benlik: Gölge, bireyin kendinde kabul etmeyi reddettiği her şeyi kişileştirir. Bu, sizin uyumsuz eğilimleriniz, aşağılık karakter özellikleriniz ve karanlık arzularınızdır.
- Freud’a Köprü: Gölge, Jung’un “kişisel bilinçdışı” dediği alanla örtüşür. Yani, Freud’un bastırılmış, yasaklanmış arzularla dolu bilinçdışına karşılık gelir.
- Gündelik Misal: Ofiste sürekli öfkelendiğiniz, kaba bulduğunuz o iş arkadaşınız, büyük ihtimalle sizin kendi içinizde bastırdığınız öfke ve kabalık potansiyelinizin vücut bulmuş Gölge yansımasıdır.
III. Daha Bütünsel Misafirler: Anima ve Animus
Bilinçdışının daha az parçalı, daha büyük ve bütünsel görünen figürleri de vardır:
- Anima (Erkekteki Dişil): Her erkekte gizli, dişi bir kişilik taşır. Bu, erkeğin duygusal, ilişkisel ve sezgisel yanıdır.
- Animus (Kadındaki Eril): Her kadında gizli, eril bir kişilik taşır. Bu, kadının mantıksal, eylemsel ve fikir üreten yanıdır.
Bu figürler, bilinçdışının kaotik ve irrasyonel tezahürleridir, ancak rüyalar, vizyonlar ve fanteziler aracılığıyla zekâ ve amaçlılık belirtileri göstererek, bize bütünlüğe doğru bir yol açmaya çalışırlar.
