Sezgilerimiz
Bilinçdışının özerkliğini ve önemini gösteren başka bir örnek Sezgi (Intuition)dir. Sezgi, çok karmaşık nitelikteki bilinçdışı süreçlere büyük ölçüde bağlıdır. Bu özelliğinden dolayı, sezgi “bilinçdışı aracılığıyla algılama” (“perception via the unconscious”) olarak tanımlanmıştır.
Bu açıklama, bilinçdışının zekice ve amaçlı işbirliği sergilediği ve yalnızca “unutulmuş veya bastırılmış içeriklerin bir toplanma yeri” olmadığı yönündeki daha geniş Jungcu tezi destekler.
Kavramlar ve Örnekler:
Bu tanım, sezginin karmaşık ve özerk bilinçdışı süreçlerle nasıl çalıştığını gösteren çeşitli temalarla yakından ilişkilidir:
- Bilinçdışının Özerkliği ve Üstünlüğü:
- Bilinçdışı etkilerin, çoğu zaman bilinçli düşüncemizden daha doğru ve daha bilge olduğu gerçeği gözlemlenmiştir. Bu, egonun üstünlüğü arzusunun aksine, bilinçdışının güçlü ve akıllı bir etkiye sahip olduğunu gösterir.
- Sezginin kendisi, kişinin bilinçli iradesinin kontrolünde değildir. Bu durum, en az kullanılan işlevin (inferior function) özerkliğini ve kendiliğindenliğini hiçbir zaman kaybetmemesi gerçeğiyle ilişkilidir; bu işlev, bir deus ex machina (beklenmedik kurtarıcı) rolünü üstlenir.
- Sezgi, beklenmedik bir şekilde, şimşek gibi bilince çarpar ve bazen yıkıcı sonuçlar doğurur.
- Kişilik Fonksiyonları Bağlamında Sezgi:
- Eğer bir birey duyum (sensation) tipi ise, sezgi (intuition) onun “aşağı” (inferior) işlevi olacaktır. Aşağı işlev, üstün işlevi daima telafi eder, tamamlar ve dengeler.
- Bu durumda sezgi (bilinçdışı aracılığıyla algılama), özgürleştirici veya “kurtarıcı” bir işlev anlamına gelir ve egoya değil, Benlik’e (Self) bağlıdır. Miss X örneğinde, sezgi anlık bir fikir (Einfall) şeklinde gelir ve bu anlık fikirlerin kaynağı bilinçli zihin değil, bilinçdışıdır.
- Sezginin Sembolik Tezahürü:
- Sezgi, genellikle “şimşek gibi” (like a flash) geldiği için, Miss X’in vaka çalışmasında görülen şimşek (lightning) sembolüyle ilişkilendirilmiştir. Bu durum, içgörülerin ani ve beklenmedik gelişini yansıtır.
- Şimşek, hastanın bilinci tarafından rasyonel bir şekilde kontrol edilemeyen, irrasyonel bir süreci temsil eder. Nitekim, şimşek motifi, aydınlatıcı, canlandırıcı, dönüştürücü ve iyileştirici bir işleve sahiptir.
- Arketipsel Düzlemde Sezgi:
- Sezginin dayandığı karmaşık süreçler, bilinçdışının içeriklerinin, yani arketiplerin ve onların “geleceği potansiyel olarak öngören” yapısının bir ifadesidir.
- Bilinçdışı, yıllar veya binyıllar süren deneyimlerle düşünür ve yaşar. Dolayısıyla, sezgiyle gelen algı, bireysel deneyimin ötesinde, ataların düşünme ve hissetme biçimini, tanrıları ve dünyayı deneyimleme yollarını içerir.
Sezginin bu tanımı (bilinçdışı aracılığıyla algılama), Jung’un, bilinçdışını kaotik bir depo değil, bütünün ifadesini sağlayan organize ve amaçlı bir sistem olarak görmesinin temelini oluşturan, ampirik olarak gözlemlenebilen bir olgudur.


