Yevgeni Zamyatin’in “Biz” adlı distopik romanının baş karakteri D-503, isyankar mı itaatkar mı?
D-503, Yevgeni Zamyatin’in “Biz” adlı distopik romanının baş karakteri, hem isyankar hem de itaatkar özellikler gösteren karmaşık bir karakterdir. Roman boyunca bu iki durum arasında gidip gelir ve bu iç çatışma, onun trajik hikayesinin temelini oluşturur.
D-503’ün İtaatkar Yönü:
- Sistemin Sadık Bir Üyesi Olarak Başlangıç: Romanın başında D-503, totaliter devletin bir matematikçisi ve “Entegral” adlı uzay aracının inşasında görevli bir mühendistir. Devletin kurallarına sıkı sıkıya bağlıdır ve sistemin mükemmel olduğuna inanır.
- Kollektif Yaşama Uyum: D-503, devletin dayattığı kollektif yaşam tarzını benimsemiştir. Bireysellikten uzak, herkesin aynı olduğu bir düzende yaşar ve bunu normal kabul eder.
- Sonunda İtaat: Romanın sonunda, D-503 devletin uyguladığı bir operasyonla (bir tür lobotomi) zihinsel olarak dönüştürülür. Artık tamamen itaatkardır ve isyankar duyguları yok olmuştur. Hatta sevdiği kadın I-330’u devlete ihbar eder.
D-503’ün İsyankar Yönü:
- I-330 ile Tanışma ve Değişim: D-503, özgürlük yanlısı ve isyankar bir karakter olan I-330 ile tanıştıktan sonra değişmeye başlar. Onun etkisiyle devletin kurallarını sorgular ve bireysel duygularını keşfeder.
- Günlük Tutma: Devletin izni olmadan bir günlük tutmaya başlaması, onun isyankar yönünün ilk işaretlerinden biridir. Bu günlük, onun iç dünyasını ve sistemle olan çatışmalarını yansıtır.
- İsyan Planına Katılma: D-503, I-330 ve diğer isyancılarla birlikte devlete karşı bir isyan planına dahil olur. Bu süreçte devletin sırlarını öğrenir ve özgürlük arayışına girer.
- İç Çatışma ve İsyan Arzusu: D-503, roman boyunca devlete karşı isyankar duygularla itaatkar yanı arasında gidip gelir. Bu iç çatışma, onun karakterinin en belirgin özelliğidir.
Sonuç:
D-503, başlangıçta itaatkar bir karakter olarak karşımıza çıksa da, I-330 ile tanıştıktan sonra isyankar bir yön geliştirir. Ancak romanın sonunda devletin baskısı altında tekrar itaatkar hale gelir. Bu dönüşüm, totaliter rejimlerin bireysel özgürlükleri nasıl yok ettiğini ve insan doğasını nasıl değiştirdiğini gösteren trajik bir süreçtir. D-503, hem isyankar hem de itaatkar özellikleriyle, distopik edebiyatın en ilginç ve çelişkili karakterlerinden biridir.
